Jump to content

Հայ-թուրքմենական հարաբերություններ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հայ-թուրքմենական հարաբերություններ
Հայաստան և Թուրքմենստան

Հայաստան

Թուրքմենստան

Հայ-թուրքմենական հարաբերություններ՝ դիվանագիտական հարաբերություններ Թուրքմենստանի և Հայաստանի միջև։ Երկու պետություններն էլ ԽՍՀՄ հանրապետություններ էին և անկախություն են ձեռք բերել 1991 թվականին։ Երկու երկրներն էլ ԵԱՀԿ-ի և ՄԱԿ-ի լիարժեք անդամ են[1]։

2015 թվականին Հայաստանի և Թուրքմենստանի միջև ստորագրվել է շուրջ քառասուներկու համաձայնագիր, հինգ րոպեանոց հանդիպումներ, երեք հուշագիր և երկու հռչակագիր[2]։

Հայաստանի և Թուրքմենստանի միջև դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են 1992 թվականի հոկտեմբերի 9-ին։

1993 թվականին երկկողմ հարաբերությունների պատմության մեջ առաջին անգամ Հայաստանի նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն այցելեց Թուրքմենստան։

1994 թվականի հուլիսից Թուրքմենստանում գործում է Հայաստանի դեսպանությունը[3]։

1997 թվականին տեղի ունեցավ Հայաստանի նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի երկրորդ այցը Թուրքմենստան։

2000 թվականին Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանն այցելեց Թուրքմենստան։ 2001 թվականին պատասխան այց է կատարել Թուրքմենստանի նախագահ Սապարմուրատ Նիյազովը։

1993 թվականից մինչև 2007 թվականը Թուրքմենստանում Հայաստանի դեսպանությունը ղեկավարում էր Արամ Գրիգորյանը՝ 1993 թվականից արտակարգ դեսպան և լիազոր նախարարի կոչմամբ։ 1997 թվականին Արամ Գրիգորյանին տրվեց Արտակարգ և լիազոր դեսպանի կոչումը։ 2005 թվականին Արամ Գրիգորյանը դարձավ նաև Թուրքմենստանում դիվանագիտական կորպուսի դուայենը։

2008 թվական սեպտեմբերից Վլադիմիր Բադալյանը եղել է Թուրքմենստանում Հայաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան։

2010 թվականի օգոստոսից Աթա Սերդարովը եղել է Հայաստանում Թուրքմենստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան։

2010 թվականին Նախագահ Սերժ Սարգսյանն այցելեց Թուրքմենստան։ Իսկ 2012 թվականի նոյեմբերի 29-30-ը Թուրքմենստանի նախագահ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովն այցելել է Հայաստան[4]։

Առևտրատնտեսական հարաբերություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թուրքմենստանից ներմուծվող հիմնական ապրանքներն են հումք, պլաստմասա, ռետինե, ինչպես նաև տրիկոտաժե հագուստ։ Հայաստանից ներմուծված հիմնական ապրանքներն են սարքավորումներ, սարքեր, թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարեր, պատրաստի սննդի արտադրանք։

Մարդասիրական համագործակցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1990 թվականին Բաքվում հայկական ջարդերից հետո, Սապարմուրատ Նիյազովը Կրասնովոդսկում ընդունեց մի քանի տասնյակ հայ փախստականների, որոնք այնտեղ էին հասել լաստանավերի օգնությամբ[5]։ Այնուհետև Բաքվի հայերը ցրվեցին Թուրքմենստանում[6]։

Թուրքմենստանի դեսպանատունը Հայաստանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թուրքմենստանի դեսպանատունը Հայաստանում (Երևան) բացվել է 1992 թվականի ապրիլի 8-ին։ Դեսպանությունը տեղակայված է Երևան քաղաքում, Երզնկյան 52 փողոցում։

2015 թվականի մարտից դեսպանատունը ղեկավարում էր Հայաստանում Թուրքմենստանի արտակարգ և լիազոր նախարար Մուհամեդնիազ Մաշալովը։

  1. Թոյլի Կուրբանով Նուրմուրադովիչ (2000-2003)
  2. Խադր Սապարլըև Մուհամետբերդիևիչ (2005-2007)
  3. Շոհրաթ Ջումաև (2008-2010)
  4. Աթա Սերդարով (2010-2013)
  5. Կուրբանազար Նազարով (2013-2015)
  6. Մուհամեդնիյազ Մաշալով (2015-մինչ այսօր)

Հայաստանի դեսպանատունը Թուրքմենստանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաստան Թուրքմենստանում Հայաստանի Հանրապետության դեսպանատունը (Աշխաբադ) բացվել է 1994 թվականի հուլիսին։ Դեսպանությունը տեղակայված է Աշխաբադ քաղաքում, Կոկանդ փողոցում։

2008 թվականի սեպտեմբերից դեսպանատունը ղեկավարում էր Թուրքմենստանում Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Վլադիմիր Բադալյանը։

  1. Արամ Գրիգորյան (1994-2008)
  2. Վլադիմիր Բադալյան(2008-մինչ այսօր)

Հայաստանի արտաքին քաղաքականություն

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «ТУРКМЕНО-АРМЯНСКИЕ ОТНОШЕНИЯ». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  2. «Двусторонние отношения — Туркменистан». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 19-ին.
  3. «Թուրքմենստան - Երկկողմ հարաբերություններ».
  4. «Завершился официальный визит в Армению». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 19-ին.
  5. «Кризис в Нагорном Карабахе: как реагируют Астана и Ашхабад | Важнейшие политические события в Центральной Азии: оценки, прогнозы, комментарии | DW.COM | 08.04.2016». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 19-ին.
  6. Том де Ваал. Чёрный Сад. Глава 6. 1988—1990 гг. Азербайджанская трагедия

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]