Հայ-թուրքմենական հարաբերություններ
 | |
 Հայաստան |
 Թուրքմենստան |
Հայ-թուրքմենական հարաբերություններ՝ դիվանագիտական հարաբերություններ Թուրքմենստանի և Հայաստանի միջև։ Երկու պետություններն էլ ԽՍՀՄ հանրապետություններ էին և անկախություն են ձեռք բերել 1991 թվականին։ Երկու երկրներն էլ ԵԱՀԿ-ի և ՄԱԿ-ի լիարժեք անդամ են[1]։
2015 թվականին Հայաստանի և Թուրքմենստանի միջև ստորագրվել է շուրջ քառասուներկու համաձայնագիր, հինգ րոպեանոց հանդիպումներ, երեք հուշագիր և երկու հռչակագիր[2]։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հայաստանի և Թուրքմենստանի միջև դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են 1992 թվականի հոկտեմբերի 9-ին։
1993 թվականին երկկողմ հարաբերությունների պատմության մեջ առաջին անգամ Հայաստանի նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն այցելեց Թուրքմենստան։
1994 թվականի հուլիսից Թուրքմենստանում գործում է Հայաստանի դեսպանությունը[3]։
1997 թվականին տեղի ունեցավ Հայաստանի նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի երկրորդ այցը Թուրքմենստան։
2000 թվականին Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանն այցելեց Թուրքմենստան։ 2001 թվականին պատասխան այց է կատարել Թուրքմենստանի նախագահ Սապարմուրատ Նիյազովը։
1993 թվականից մինչև 2007 թվականը Թուրքմենստանում Հայաստանի դեսպանությունը ղեկավարում էր Արամ Գրիգորյանը՝ 1993 թվականից արտակարգ դեսպան և լիազոր նախարարի կոչմամբ։ 1997 թվականին Արամ Գրիգորյանին տրվեց Արտակարգ և լիազոր դեսպանի կոչումը։ 2005 թվականին Արամ Գրիգորյանը դարձավ նաև Թուրքմենստանում դիվանագիտական կորպուսի դուայենը։
2008 թվական սեպտեմբերից Վլադիմիր Բադալյանը եղել է Թուրքմենստանում Հայաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան։
2010 թվականի օգոստոսից Աթա Սերդարովը եղել է Հայաստանում Թուրքմենստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան։
2010 թվականին Նախագահ Սերժ Սարգսյանն այցելեց Թուրքմենստան։ Իսկ 2012 թվականի նոյեմբերի 29-30-ը Թուրքմենստանի նախագահ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովն այցելել է Հայաստան[4]։
Առևտրատնտեսական հարաբերություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թուրքմենստանից ներմուծվող հիմնական ապրանքներն են հումք, պլաստմասա, ռետինե, ինչպես նաև տրիկոտաժե հագուստ։ Հայաստանից ներմուծված հիմնական ապրանքներն են սարքավորումներ, սարքեր, թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարեր, պատրաստի սննդի արտադրանք։
Մարդասիրական համագործակցություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1990 թվականին Բաքվում հայկական ջարդերից հետո, Սապարմուրատ Նիյազովը Կրասնովոդսկում ընդունեց մի քանի տասնյակ հայ փախստականների, որոնք այնտեղ էին հասել լաստանավերի օգնությամբ[5]։ Այնուհետև Բաքվի հայերը ցրվեցին Թուրքմենստանում[6]։
Թուրքմենստանի դեսպանատունը Հայաստանում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թուրքմենստանի դեսպանատունը Հայաստանում (Երևան) բացվել է 1992 թվականի ապրիլի 8-ին։ Դեսպանությունը տեղակայված է Երևան քաղաքում, Երզնկյան 52 փողոցում։
2015 թվականի մարտից դեսպանատունը ղեկավարում էր Հայաստանում Թուրքմենստանի արտակարգ և լիազոր նախարար Մուհամեդնիազ Մաշալովը։
Դեսպաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Թոյլի Կուրբանով Նուրմուրադովիչ (2000-2003)
- Խադր Սապարլըև Մուհամետբերդիևիչ (2005-2007)
- Շոհրաթ Ջումաև (2008-2010)
- Աթա Սերդարով (2010-2013)
- Կուրբանազար Նազարով (2013-2015)
- Մուհամեդնիյազ Մաշալով (2015-մինչ այսօր)
Հայաստանի դեսպանատունը Թուրքմենստանում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թուրքմենստանում Հայաստանի Հանրապետության դեսպանատունը (Աշխաբադ) բացվել է 1994 թվականի հուլիսին։ Դեսպանությունը տեղակայված է Աշխաբադ քաղաքում, Կոկանդ փողոցում։
2008 թվականի սեպտեմբերից դեսպանատունը ղեկավարում էր Թուրքմենստանում Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Վլադիմիր Բադալյանը։
Դեսպաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Արամ Գրիգորյան (1994-2008)
- Վլադիմիր Բադալյան(2008-մինչ այսօր)
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հայաստանի արտաքին քաղաքականություն
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «ТУРКМЕНО-АРМЯНСКИЕ ОТНОШЕНИЯ». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ «Двусторонние отношения — Туркменистан». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 19-ին.
- ↑ «Թուրքմենստան - Երկկողմ հարաբերություններ».
- ↑ «Завершился официальный визит в Армению». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 19-ին.
- ↑ «Кризис в Нагорном Карабахе: как реагируют Астана и Ашхабад | Важнейшие политические события в Центральной Азии: оценки, прогнозы, комментарии | DW.COM | 08.04.2016». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 19-ին.
- ↑ Том де Ваал. Чёрный Сад. Глава 6. 1988—1990 гг. Азербайджанская трагедия