Կառլ Վեսթման

Կառլ Վեսթման;
Ծնվել է	փետրվարի 20, 1866
Ծննդավայր	Ուփսալա, Շվեդիա
Մահացել է	հունվարի 23, 1936 (69 տարեկան)
Վախճանի վայր	Ստոկհոլմ, Շվեդիա
Կրթություն	Թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտ (1889) և Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա (1892)
Ուշագրավ աշխատանքներ	Stockholm Court House?
	Carl Westman Վիքիպահեստում

Էռնստ Կառլ Վեսթման (շվեդ.՝ Ernst Carl Westman, փետրվարի 20, 1866(1866-02-20)^[1]^[2]^[3], Ուփսալա, Շվեդիա^[1] - հունվարի 23, 1936(1936-01-23)^[1]^[2]^[3], Ստոկհոլմ, Շվեդիա^[1]), շվեդ ճարտարապետ և ինտերիերի դիզայներ։ Եղել է ազգային ռոմանտիկ ոճի վաղ որդեգրող, թեև հետագայում ստեղծագործել է 1920-ականների նեոդասական ոճով։

Կենսագրություն

Կառլ Վեսթմանը ծնվել է Ուփսալայում, 1866 թվականին։ 1885-1889 թվականներին սովորել է Թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտում, այնուհետև 1889-1892 թվականներին՝ Ստոկհոլմում գտնվող Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայում։ 1893 թվականին ամուսնացել է նկարիչ Էլին Անդերսոնի հետ և տեղափոխվել Միացյալ Նահանգներ, որտեղ 1893-1895 թվականներին պրակտիկ հմտություններ է ձեռք բերել ճարտարապետ Ռ. Լ. Դաուսի հետ^[5]։

1895 թվականին վերադարձել է Ստոկհոլմ՝ աշխատելու ճարտարապետ Արոն Յոհանսոնի համար (որն այդ ժամանակ Ստոկհոլմի Խորհրդարանի նոր շենքի վրա աշխատող ճարտարապետն էր (1895-1904))։ 1897 թվականին Վեսթմանը բացել է իր սեփական ճարտարապետների բյուրոն։ 1912 թվականին նա դարձել է Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայի անդամ, իսկ 1916 թվականին՝ Շվեդիայի թագավորական բժշկական խորհրդի գլխավոր ճարտարապետ։

Կառլ Վեսթմանը Շվեդիայում ճարտարապետության մեջ ազգային հատկանիշներին վերադառնալու ջատագովներից է եղել։ Նա առաջին շվեդ ճարտարապետներից մեկն էր, որը մշակեց նոր Հյուսիսային ազգային ռոմանտիկաական ոճը. ոճ, որը վերցնում է մշակութային և շինարարական նախադեպերը և դրանք ձուլելով անգլիական «Արվեստ և արհեստ» շարժման գաղափարներին՝ ստեղծում հստակ շվեդական ճարտարապետություն` հաճախ աղյուսով և փայտով։

Ստոկհոլմում Կառլ Վեսթմանի կառուցած Շվեդիայի ընդհանուր բժշկական ասոցիացիայի շենքը (1904-1906) առաջին հյուսիսային մոդեռն ոճի շենքն էր, որը կառուցված էր Ազգային ռոմանտիկ ոճով, ինչպես նաև Գյոթեբորգում (1910-1914) Ռյոհս թանգարանի և Ստոկհոլմի դատարանի (1911-1915) շենքերը ևս այս ոճի երկու նշանավոր օրինակներ են։ Ստոկհոլմի դատարանի շենքն առանձնահատուկ նմանություններ ունի միջնադարյան Վադստենա ամրոցի հետ և ցնցող տեսարան է ստեղծում Ստոկհոլմի կենտրոնում, չնայած շենքն իր նպատակների համար բավականին ճկուն չէ։

Ավելի ուշ, Վեսթմանն աշխատել է մասնավորապես որպես հիվանդանոցների ճարտարապետ՝ աստիճանաբար ընդունելով 1920-ականների դասական ոճը, որի նշանավոր օրինակներից են «Բեկոմբերգա» հիվանդանոցը (1927-1935) և Կարոլինսկա հիվանդանոցը (1935-1940), որի կառուցումն ավարտվեց Վեսթմանի մահից հետո։ Մինչդեռ Բեքոմբերգայում գտնվող հոգեբուժարանը խիստ սիմետրիկորեն պլանավորված էր՝ բավականին ֆունկցիոնալ ձևով խմբավորված զանգվածային շենքերով, Կարոլինսկա հիվանդանոցը ձգտում է ավելի ֆունկցիոնալ ճարտարապետության, որտեղ պակասում էր սիմետրիկ դիզայնը։

Կառլ Վեսթմանը կես դրույքով աշխատել է որպես ինտերիերի դիզայներ։ Մահացել է Ստոկհոլմում, 1936 թվականին^[6]։

Պատկերասրահ

Հին Դյուրսհոլմ
Շվեդիայի բժշկական ընկերության շենք
Բյունսովսկա վիլլա
Տուլինսկա վիլլա
Տամսկա վիլլա
Հյոգբերգա ագարակ
Կարմիր խաչի հիվանդանոց
Umedalens sjukhus հոգեբուժարան
Բեքոմբերգա հիվանդանոց

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Arkitekter verksamma i Sverige — 2015.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 Arkitekter verksamma i Sverige
↑ Eva Eriksson, Den moderna stadens födelse : svensk arkitektur 1890-1920, Stockholm : Ordfront, 1990 ISBN 978-91-7324-322-3
↑ Westman, ERNST CARL

Գրականություն

Linde Bjur, Gunilla; Engström, Krister (2013). Arkitekter & fasader : Göteborg 1850-1920. Stockholm: Balkong. sid. 194-207. Libris 12154213. ISBN 9789185581542
Palm, Bertil (1954). Arkitekten Carl Westman 1866-1936. Lund: CWK Gleerup. Libris 808867

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլ Վեսթման» հոդվածին։

[_7f00ad6401a77299-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Arkitekter verksamma i Sverige — 2015.

[_e01670e70074b72d-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 RKDartists (նիդերլ.)

[_5d9935250193dd81-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_03fde9e7357f9169-4] 4,0 ^4,1 Arkitekter verksamma i Sverige

[5] Eva Eriksson, Den moderna stadens födelse : svensk arkitektur 1890-1920, Stockholm : Ordfront, 1990 ISBN 978-91-7324-322-3

[6] Westman, ERNST CARL

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]