Jump to content

Կանացի անուրջներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կանացի անուրջներ
շվեդ.՝ Kvinnodröm
Երկիր Շվեդիա
Ժանրդրամա և կինոկատակերգություն
Թվական1955
Լեզուշվեդերեն
ՌեժիսորԻնգմար Բերգման
ՊրոդյուսերՌունե Վալդեկրանց
Սցենարի հեղինակԻնգմար Բերգման
ԴերակատարներԷվա Դալբեկ, Հերիետ Անդերսոն, Գուննար Բյորնստրանդ, Ռենե Բյորլինգ, Ուլֆ Պալմե, Ինգա Լանդգրե, Բենկտ-Օկե Բենկտսոն, Սվեն Լինդբերգ, Աստա Բեքման[1], Ինգմար Բերգման[1], Նայմա Վիֆսթրանդ[1], Գյոստլա Պրյուզելիուս[1] և Կարլ-Գուստաֆ Լինդստեդտ[1]
ՕպերատորՀիլդինգ Բլադ
ԵրաժշտությունԷրիկ Նուրդգրեն
Պատմվածքի վայրՇվեդիա
Տևողություն87 րոպե
 Dreams (1955 film) Վիքիպահեստում

«Կանացի անուրջներ» (շվեդ.՝ Kvinnodröm, Կանացի երազանքներ), շվեդ կինոռեժիսոր Ինգմար Բերգմանի կողմից 1955 թվականին նկարահանված գեղարվեստական կինոնկար։ Սյուժեի հիմքում ընկած է երկու կանանց` երիտասարդ նորաձևության մոդելի և իր ղեկավարի կյանքի մեկ օրը։

Ստոկհոլմի լուսանկարչական ստուդիայի սեփականատեր Սյուզաննան (Էվա Դալբեկ) պատրաստվում է մեկնել Գյոթեբորգ՝ ենթադրաբար ֆոտոշարք կազմակերպելու նպատակով։ Բայց նրա բոլոր ենթակաները տեղյակ են ուղևորության իրական նպատակի մասին, Սյուզաննան կազմակերպել է այն որպեսզի հանդիպի ամուսնացած տղամարդու՝ Հենրիկի հետ, ումից բաժանվել էր մի քանի ամիս առաջ։ Սյուզանի հետ միասին պետք է գնար նաև Դորիսը (Հարիեթ Անդերսոն), նորաձևության մոդել, երիտասարդ և թեթևամիտ մի աղջիկ։

Պալլեն (Սվեն Լինդբերգ) փորձում է համոզել նրան հրաժարվելու ուղևորությունից, որպեսզի նշեն` իր քննությունները հաջող հանձնելը, բայց Դորիսը վիճում է նրա հետ և հայտարարում, որ իրենց միջև ամեն ինչ ավարտված է։ Երեկոյան ճանապարհին, Սյուզաննան ցանկանում է բացել մեքենայի դուռը և նետվել կողքով անցնող գնացքի տակ։

Դորիսը զբոսնում է Գյոթեբորգում նայելով հագուստի և զարդերի թանկարժեք խանութների ցուցափեղկերին։ Խանութներից մեկի ցուցափեղկի մոտ նրա հետ ծանոթանում է տարեց գեղեցիկ հագնված Օտտո Սանդերբին (Գուննար Բյորնստրանդ), որը առաջարկում է նրա համար գնել իր նախընտրած զգեստը։ Երկար համոզումներից հետո նա համաձայնում է։ Օտտոն հագուստը և կոշիկը պատվիրում է ատելիեում, իսկ զարդերի խանութում` մարգարիտե վզնոցը։ Հրապուրված լինելով հանդերձանքով՝ Դորիսը մոռանում է պլանավորված նկարահանման մասին։ Հրապարակում, որտեղ լուսանկարիչները և Սուսաննան սպասում էին Դորիսին, նա հայտնվում է մեկ ժամ ուշացումով։ Զայրացած Սյուզաննան չեղյալ է համարում նկարահանումները և հեռացնում Դորիսին։ Օտտոն գտնում է նրան և միասին գնում են սրճարան, զվարճանքի պուրակ, այնուհետև նրա առանձնատուն։ Առանձնատանը Դորիսը պատին նկատում է իրեն նման գեղեցիկ տեսք ունեցող երիտասարդ կնոջ դիմանկար։ Օտտոն բացատրում է, որ դա իր կնոջ դիմանկարն է, որը քսաներեք տարի գտնվում է հոգեբուժարանում, որտեղ նա տեղափոխվել է դստեր ծնվելուց հետո։ Շուտով բերում են առավոտյան գնումները և Օտտոն հեշտությամբ համոզում է Դորիսին դրանք հագնել։ Նա բացում է շամպայնը և Դորիսին տալիս թանկարժեք քարերով ապարանջանը։ Նրանց աշխույժ զրույցը ընդհատվում է դստեր Մարիաննայի (Կրեստին Հեդեբիի) այցով։ Նա հոր հանդեպ անթաքույց արհամարհանք և ատելություն էր զգում և հաճախակի նրանից գումար էր պահանջում։ Օտտոն անհաջող կերպով փորձում է թույլ չտալ Մարիաննային մտնել այն ննջարան, որտեղ թաքնվում էր Դորիսը։ Մարիաննան, մի քանի վիրավորական արտահայտություններ է թույլ տալիս հայրիկի և Դորիսի հասցեին, վերցնում է ձեռնաշղթան, ապտակելով նրան թողնում է և հեռանում։ Նվաստացած Օտտոյի սկանդալային և կոպիտ վերաբերմունքից, Դորիսը վերադարձնում է բոլոր նվերները և հեռանում։

Ֆոտոշարքի չեղյալ հայտարարվելուց հետո Սյուզաննան զանգահարում է Հենրիկին և հանդիպում խնդրում։ Երեկոյան Հենրիկը գալիս է նրա հյուրանոցային համար, բայց շուտով նրանց տեսակցությունն ընդհատվում է Հենրիկի կնոջ Մարթայի (Ինգա Լանդգրե) այցով։ Խանդոտ տեսարանի փոխարեն, նա հանգիստ ձայնով պատմում է Սյուզաննային, որ Հենրիկը չափազանց թույլ է, որպեսզի ամեն ինչ նորից սկսի ՝ կնոջը երկու երեխաների հետ թողնելով, և ֆինանսապես Մարթայից կախված լինելով՝ իր ընկերության մոտալուտ սնանկության պատճառով։ Ավելի ուշ Դորիսը գալիս է Սյուզանի սենյակ՝ լաց լինելով և պատմում սարսափելի օրվա մասին։ Սյուզանը համաձայնվում է նրան հետ վերցնել։

Ստոկհոլմ. Դորիսը հաշտվում է Պալեի հետ և շարունակում է աշխատել ֆոտոստուդիայում։ Սուսաննան պատռում է Հենրիկի նամակը, որտեղ նա գրում է, որ պատրաստ է շարունակել հանդիպել նրա հետ, չնայած Գյոթեբորգում տեղի ունեցած տհաճ միջադեպին։

Դերասան Դեր
Էվա Դալբեկ Սյուզաննա Ֆրանկ
Հարրիետ Անդերսոն Դորիս
Գուննար Բյորնստրանդ Օտտո Սյոնդերբի
Ուլֆ Պալմե Հենրիկ Լոբելիուս
Ինգա Լանդգրե Մարթա Լոբելիուս՝ Հենրիկի կինը
Սվեն Լինդբերգ Պալլե՝ Դորիսի փեսացուն
Նայմա Վիֆստրանդ տիկին Արեն
Բենկտ-Օկե Բենկտսոն Մագնուս՝ մոդելային գործակալության տնօրեն
Գիտ Գեյ ատելիեի տիրուհի
Վիոլա Սունդբերգ ֆոտոմոդել
Լուդդե Գենցել Ֆերդինանդ Սունդստրյոմ, լուսանկարիչ Գյոտեբորգ
Չերստին Հեդեբյու Մարիանա՝ Սյոնդերբի դուստրը

Նկարահանող խումբ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Սցենարի հեղինակ՝ Ինգմար Բերգման
  • Ռեժիսոր՝ Ինգմար Բերգման
  • Օպերատոր՝ Հիլգինդ Բլադ
  • Կոմպոզիտոր՝ Ստյուարտ Գերլինգ
  • Նկարիչ՝ Գիտտան Գուստաֆսոն
  • Մոնտաժ՝ Կառլ-Օլոֆ Սկեպստեդտ
  • Պրոդյուսեր՝ Ռունե Վալդեկրաց

Աշխատանքներ կինոնկարի վրա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կանացի անուրջներ»-ը նկարահանվել է 1954 թվականի հունիսից օգոստոս, լրացուցիչ տեսարանները վերանկարահանվել են 1955 թվականի փետրվարին[2]։ Ֆիլմը ընկալվում էր որպես փոխհատուցում պրոդյուսեր Ռունե Վալդեկրանցին, «Սանդրև» ստուդիայում Բերգմանի կողմից նկարահանված՝ «Կատակների երեկոներ» նախորդ ֆիլմի կոմերցիոն ձախողման համար[3]։ Ռեժիսորը հիշեցնում է, որ անհրաժեշտ է աշխատել ամենախիստ տնտեսման պայմաններում[5]:

«Կանանցի անուրջներում» Ինգմար Բերգմանը շարունակում է զարգացնել սեռերի պատերազմի թեման[6][7][8]։ «Կանայք սպասում են» ֆիլմում (1952), «Կանանց երազներ» և «Ամառային գիշերվա ժպիտներ» ֆիլմերում (1955) այս պատերազմը դեռևս ողբերգական բնույթ է կրում, պատերազմող կողմերը գնում են ամեն տեսակի հնարքների, բայց մինչ օրս նրանք գրոհում են առանց նահանջլու և կապիտուլյացիայի ուշացումը անուղղելի հետևանքներ կարող է ունենալ։

Բերգմանի հետ զրույցի ընթացքում կինոքննադատ Տուրստեն Մաննսը նրա ուշադրությունն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ Օտտո Սանդերբիի Դորիսի նկատմամբ հետաքրքրության հիմքը սեռական հետաքրքրությունը չէ, այլ կարեկցանքը, որ անհնարին է դաձել նրան ատող դստեր` Մարիաննայի հետ նորմալ շփումները[9]։ Այս սյուժետային գծի երկակիությունը մնում է չբացահայտված մինչև Մարիանայի հանդես գալու տեսարանը, և Օտտոն կատակերգական կերպարից, հարուստ ծեր գայթակղիչից վերածվում է ողբերգական, միայնակ ծերուկի, ով կորցնում է իր կնոջն ու դստերը։

Քննադատություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շվեդիայում ֆիլմը հանրության շրջանում և վարձույթում հաջողություն չունեցավ[7][10]։ Այն ցուցադրվել է Ֆրանսիայում 1958 թվականին՝ որպես Բերգմանի ֆիլմերի հետահայաց ցուցադրության մի մաս, բայց քննադատների ուշադրությունը չի գրավել, բացառությամբ Էրիկ Ռոմերի։

ԱՄՆ-ում «Կանանց անուրջները» հայտնվեցին միայն 1960 թվականին՝ «Յոթերորդ կնիքը» և «Մորու բացատը» ֆիլմերից հետո, որն իր ազդեցությունը թողեց քննադատների գնահատականի վրա։ Աբե Ուեյլերը New Yourk Times-ի համար գրած իր գրախոսականում բարձր գնահատեց Եվա Դալբեկին, Հարիետ Անդերսոնին, Ինգա Լանդգրեին և Ուլֆ Պալմեին՝ որպես լավ խաղացող, բայց նշեց, որ ֆիլմում բացակայում են վերջին կինոնկարների սիմվոլիզմն ու պոեզիան, որոնք նրան հայտնի դարձրին[11]։

Ինգմար Բերգմանը ինքը «Կանանցի անուրջները» համարեց անցողիկ ֆիլմ.

... ֆիլմը ձանձրալի էր ստացվել։ Այդ ժամանակ ես շատ հոգնած էի, դա իմ կյանքի ոչ շատ ուրախ ժամանակաշրջանն էր։
- Հարցազրույց Ինգմար Բերգմանի հետ[12]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
  2. Steene, 2005, էջ 214
  3. «Dreams» (անգլերեն). The Ingmar Bergman Foundation. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 13-ին.
  4. Бергман, 1985, էջ 172
  5. И. Б.: «Я помню только, что мы очень торопились. Тогда „Сандрев“ выпускала по двадцать, а то и по двадцать пять фильмов в год, и все приходилось делать чертовски быстро»[4].
  6. Карина Добротворская. «Кто сильнее? Ингмар Бергман и скандинавская новая драма». Сеанс. Վերցված է 20160213-ին.
  7. 7,0 7,1 Vermilye, 2002
  8. Alfred Appel Jr. Secrets of women(անգլ.) // Film Quarterly. — 1961. — Т. 15. — № 1.
  9. Бергман, 1985, էջ 184
  10. Бергман, 1985, էջ 186
  11. A. H. Weiler Screen: Lesser Bergman:His 'Dreams' Opens at Fifth Avenue Cinema(անգլ.) // The New York Times. — 1960.
  12. Бергман, 1985, էջ 185

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • И. Бергман Картины = Bilder / Перев. со швед. А. Афиногеновой. — М.: Музей кино, Alexandra, 1997. — 439 с. — ISBN 9985-827-27-9
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կանացի անուրջներ» հոդվածին։