Լեոնիդա Լարի

Լեոնիդա Լարի
Ծնվել է	հոկտեմբերի 26, 1949
Ծննդավայր	Bursuceni, Sîngerei District, Մոլդովա
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 11, 2011 (62 տարեկան)
Վախճանի վայր	Քիշնև, Մոլդովա
Գերեզման	Հայկական կենտրոնական գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	լրագրող, քաղաքական գործիչ, թարգմանչուհի, բանաստեղծուհի և գրող
Լեզու	Մոլդովերեն
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ, Մոլդովա և Ռումինիա
Կրթություն	Մոլդովայի պետական համալսարան
Կուսակցություն	Christian-Democratic National Peasants' Party?
Պարգևներ
	Leonida Lari Վիքիպահեստում

Լեոնիդա Լարի, նաև՝ Լեոնիդա Լարի-Յորգա (ռումիներեն՝ Leonida Lari, նաև՝ Leonida Lari-Iorga, ծնյալ Լյուբով Տուչիլատու (ռումիներեն՝ Liubovi Tuchilatu^[3]), հոկտեմբերի 26, 1949(1949-10-26)^[1], Bursuceni, Sîngerei District, Մոլդովա - դեկտեմբերի 11, 2011(2011-12-11)^[2]^[1], Քիշնև, Մոլդովա^[4]), մոլդովացի և ռումին բանաստեղծուհի, արձակագիր, թարգմանչուհի և քաղաքական գործիչ, Մոլդովայի Ժողովրդական ճակատի ակտիվիստուհի, ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր՝ Մոլդովական ԽՍՀ-ից, հետագայում՝ Ռումինիայի խորհրդարանի բազմիցս ընտրված պատգամավոր

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է մանկավարժի ընտանիքում։ Բարձրագույն կրթությունն ստացել է Քիշնևի պետական համալսարանում, որտեղ ուսումնասիրել է ռումինական բանասիրություն^[3]։ Այնուհետև աշխատանքի է անցել Դմիտրի Կանտեմիրի անվան գրականության թանգարանում (1971-1973 թթ.): 1985-1988 թվականներին աշխատել է «Գրականություն և արվեստ» ամսագրի խմբագրությունում՝ որպես մշակույթի և արվեստի բաժնի խմբագիր, 1988-ից 2003 թվականներին խմբագրել է "Głos narodu" ամսագիրը, որը Մոլդովական ԽՍՀ-ում ռումինատառ-լատինատառ հրատարակվող առաջին պարբերականն էր։

Լեոնիդա Լարին հեղինակել է չափածո և արձակ բազմաթիվ գեղարվեստական ստեղծագործություններ, որոնք ամփոփվել են 24 հատորներում։ Բացի այդ, ռումիներեն է թարգմանել համաշխարհային պոեզիայի մի ամբողջ շարք նմուշներ^[5];

Մոլդովայի Ժողովրդական ճակատի ստեղծման պահից եռանդուն կերպով, ողջ նվիրումով մասնակցել է նրա ձեռնարկումներին ու պայքարին, դարձել 1980-ական թվականների վերջերի մոլդովական ազգային շարժման ամենահայտնի դեմքերից մեկը^[3]^[6]։ Հնչեցնում էր Մոլդովան Ռումինիայի հետ միավորելու, համաեվրոպական ընտանիքում ներգրավելու կոչեր, ինչպես նաև հակառուսական լոզունգներ^[7]։ 1988-1990 թթ. ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր էր Մոլդավական ԽՍՀ-ից, 1990-ից 1992 թվականներին՝ Մոլդովայի Ժողովրդական ճակատի մշտական ներկայացուցիչը։ 1990-ից 1997 թվականներին ղեկավարել է Մոլդովայի Կանանց քրիստոնեա-ժողովրդավարական լիգան^[3]։

1992 թվականից իր քաղաքական գործունեությունը շարունակել է Ռումինիայում։ 1996 թվականին ռումինական խորհրդարանի պատգամավոր է ընտրվել ազգային-գյուղացիական քրիստոնեա-ժողովրդավարական կուսակցությունից, այնուհետև անդամագրվել է «Մեծ Ռումինիա» կուսակցությանը, որի ցուցակներով երկու անգամ՝ 2000 և 2004 թթ. ընտրվել է խորհրրդարանի պատգամավոր^[8]^[9], բայց որոշ ժամանակ անց լքել է այդ կուսակցությունը^[5] ^[10]^[11].

2006 թվականին վերադարձել է ազգային-գյուղացիական քրիստոնեա-ժողովրդավարական կուսակցություն^[12]^[13]։

Մահացել է 2011 թվականին՝ 60 տարեկան հասակում, քաղցկեղից^[14] : Թաղվել է Քիշնևի Կենտրոնական (Հայկական) գերեզմանատանը^[15]։

Ընտանիքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեոնիդա Լարին ամուսնացել էր դերասան, ռեժիսոր Միհայ Յորգայի հետ, ունեցել երեք երեխա^[5]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Piața Diolei (1974)
Marele vânt (1980)
Mitul trandafirului (1985)
Scoica solară (1987)
Insula de repaus (1988)
Lumina grăitoare (1989)
Dulcele foc (1989)
Anul 1989 (1990)
Lira și păianjenul (1991)
Govorâŝij svet (1992)
Al nouălea val (1993)
Epifanii (1994)
Scrisori de pe strada Maica Domnului (1995)
Lunaria (1995)
Aldebaran (1996)
Între îngeri și demoni (1998)
Învingătoarele spații (1999)
Insula de repaus (2000)
Răstignirea porumbeilor (2003)
Epifanii și teofanii (2005)
Infinitul de aur (2006)
Sibila (2006)
Traduceri din lirica universala (2009)
101 poeme (2009)

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

România Mare («Մեծ Ռումինիա») մրցանակ
Flacăra, Totuși iubirea մրցանակ
"Cronica" ամսագրի (Յասի) մրցանակ
Tibiscus մրցանակ (Սերբիա)
Ռումինիայի ակադեմիայի Mihai Eminescu մրցանակ՝ պոեզիայի համար

Շքանշաններ, կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բակաուի պատվավոր քաղաքացու կոչում (1993)
Մոլդովայի Հանրապետության «Հանրապետություն» շքանշան (1996

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 https://web.archive.org/web/20120112205423/http://bucharestherald.com/dailyevents/41-dailyevents/28485-poet-leonida-lari-dies-aged-62-she-was-dreaming-about-basarabia-being-united-with-romania
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 A militat pentru unirea Basarabiei cu România şi s-a logodit cu Ştefan cel Mare. Vezi cine a fost Leonida Lari|czasopismo=adevarul.ro|data dostępu=2017-01-18|url=http://adevarul.ro/moldova/actualitate/a-militat-unirea-basarabiei-romania-s-a-logodit-Stefan-mare-vezi-fost-leonida-lari-1_50abce537c42d5a66380752a/index.html%7Cjęzyk=ro}}(չաշխատող հղում)
↑ |publisher=România liberă|date=11 decembrie 2011|title=Scriitoarea Leonida Lari a murit din cauza cancerului mamar|url=http://www.romanialibera.ro/actualitate/eveniment/scriitoarea-leonida-lari-a-murit-din-cauza-cancerului-mamar-247394.html%7Cfirst=Andra%7Clast=Dumitru}}(չաշխատող հղում)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 STRUCTURA PARLAMENTULUI ROMÂNIEI 2004-2008|data dostępu=2017-01-18|opublikowany=www.cdep.ro|url=http://www.cdep.ro/pls/parlam/structura.mp?idm=304&cam=2&leg=2004&pag=0&idl=1%7Cjęzyk=ro}}(չաշխատող հղում)
↑ Leonida Lari, keen supporter of Romanian-Moldovan union, dies|data dostępu=2017-01-18|opublikowany=www.nineoclock.ro|url=http://www.nineoclock.ro/leonida-lari-keen-supporter-of-romanian-moldovan-union-dies/%7Cjęzyk=en-US}}(չաշխատող հղում)
↑ P. Oleksy, Mołdawski nacjonalizm vs. naddniestrzańska państwowotwórczość — przesłanki społecznej mobilizacji w konflikcie naddniestrzańskim, "Sensus Historiae", vol. XI, s. 166.
↑ |titre=STRUCTURA PARLAMENTULUI ROMÂNIEI 2004-2008|url=http://www.cdep.ro/pls/parlam/structura.mp?idm=304&cam=2&leg=2004&pag=0&idl=1%7Csite=www.cdep.ro%7Cconsulté(չաշխատող հղում) le=2020-02-29}}
↑ «Leonida Lari a demisionat din PRM». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.
↑ «articol în "Monitorul de Suceava"». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.
↑ «articol în "Jurnal de Chișinău"». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.
↑ Leonida Lari-Iorga se reîntoarce la PNţCD|czasopismo=adevarul.ro|data dostępu=2017-01-18|url=http://adevarul.ro/news/politica/leonida-lari-iorga-reintoarce-pntcd-1_50ac21467c42d5a6638521db/index.html%7Cjęzyk=en}}(չաշխատող հղում)
↑ Leonida Lari-Iorga se reîntoarce la PNȚCD, 20 mai 2006, Sebastian Dan, Adevărul, accesat la 12 iulie 2012
↑ Scriitoarea Leonida Lari a murit, la 62 de ani|czasopismo=Mediafax.ro|data dostępu=2017-01-18|url=http://www.mediafax.ro/cultura-media/scriitoarea-leonida-lari-a-murit-la-62-de-ani-9050087%7Cjęzyk=en}}(չաշխատող հղում)
↑ A murit Leonida Lari|czasopismo=adevarul.ro|data dostępu=2017-01-18|url=http://adevarul.ro/moldova/actualitate/a-murit-leonida-lari-1_50abcdfe7c42d5a6638071af/index.html%7Cjęzyk=en}}(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Activitatea parlamentară a Leonidei Lari Արխիվացված 2014-07-14 Wayback Machine în Camera Deputaților din România
Ушла из жизни поэтесса Леонида Лари (ռուս.) Արխիվացված 2016-04-16 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լեոնիդա Լարի» հոդվածին։

[_7b0420cd83146361-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_41d85f0f1eba5cd3-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 https://web.archive.org/web/20120112205423/http://bucharestherald.com/dailyevents/41-dailyevents/28485-poet-leonida-lari-dies-aged-62-she-was-dreaming-about-basarabia-being-united-with-romania

[:0-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 A militat pentru unirea Basarabiei cu România şi s-a logodit cu Ştefan cel Mare. Vezi cine a fost Leonida Lari|czasopismo=adevarul.ro|data dostępu=2017-01-18|url=http://adevarul.ro/moldova/actualitate/a-militat-unirea-basarabiei-romania-s-a-logodit-Stefan-mare-vezi-fost-leonida-lari-1_50abce537c42d5a66380752a/index.html%7Cjęzyk=ro}}(չաշխատող հղում)

[4] |publisher=România liberă|date=11 decembrie 2011|title=Scriitoarea Leonida Lari a murit din cauza cancerului mamar|url=http://www.romanialibera.ro/actualitate/eveniment/scriitoarea-leonida-lari-a-murit-din-cauza-cancerului-mamar-247394.html%7Cfirst=Andra%7Clast=Dumitru}}(չաշխատող հղում)

[:1-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 STRUCTURA PARLAMENTULUI ROMÂNIEI 2004-2008|data dostępu=2017-01-18|opublikowany=www.cdep.ro|url=http://www.cdep.ro/pls/parlam/structura.mp?idm=304&cam=2&leg=2004&pag=0&idl=1%7Cjęzyk=ro}}(չաշխատող հղում)

[6] Leonida Lari, keen supporter of Romanian-Moldovan union, dies|data dostępu=2017-01-18|opublikowany=www.nineoclock.ro|url=http://www.nineoclock.ro/leonida-lari-keen-supporter-of-romanian-moldovan-union-dies/%7Cjęzyk=en-US}}(չաշխատող հղում)

[7] P. Oleksy, Mołdawski nacjonalizm vs. naddniestrzańska państwowotwórczość — przesłanki społecznej mobilizacji w konflikcie naddniestrzańskim, "Sensus Historiae", vol. XI, s. 166.

[8] |titre=STRUCTURA PARLAMENTULUI ROMÂNIEI 2004-2008|url=http://www.cdep.ro/pls/parlam/structura.mp?idm=304&cam=2&leg=2004&pag=0&idl=1%7Csite=www.cdep.ro%7Cconsulté(չաշխատող հղում) le=2020-02-29}}

[9] «Leonida Lari a demisionat din PRM». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.

[10] «articol în "Monitorul de Suceava"». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.

[11] «articol în "Jurnal de Chișinău"». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.

[12] Leonida Lari-Iorga se reîntoarce la PNţCD|czasopismo=adevarul.ro|data dostępu=2017-01-18|url=http://adevarul.ro/news/politica/leonida-lari-iorga-reintoarce-pntcd-1_50ac21467c42d5a6638521db/index.html%7Cjęzyk=en}}(չաշխատող հղում)

[rein2012-07-12-13] Leonida Lari-Iorga se reîntoarce la PNȚCD, 20 mai 2006, Sebastian Dan, Adevărul, accesat la 12 iulie 2012

[14] Scriitoarea Leonida Lari a murit, la 62 de ani|czasopismo=Mediafax.ro|data dostępu=2017-01-18|url=http://www.mediafax.ro/cultura-media/scriitoarea-leonida-lari-a-murit-la-62-de-ani-9050087%7Cjęzyk=en}}(չաշխատող հղում)

[15] A murit Leonida Lari|czasopismo=adevarul.ro|data dostępu=2017-01-18|url=http://adevarul.ro/moldova/actualitate/a-murit-leonida-lari-1_50abcdfe7c42d5a6638071af/index.html%7Cjęzyk=en}}(չաշխատող հղում)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]