Jump to content

Դավիդ Ավիդան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դավիդ Ավիդան
եբրայերեն՝ דוד אבידן
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 21, 1934(1934-02-21)[1]
ԾննդավայրԹել Ավիվ, Մանդատային Պաղեստին, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել էմայիսի 11, 1995(1995-05-11)[1][2] (61 տարեկան)
Մահվան վայրԹել Ավիվ, Իսրայել[3]
ԳերեզմանՅարկոն գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Իսրայել
ԿրթությունԵրուսաղեմի հրեական համալսարան
Մասնագիտությունբանաստեղծ, նկարիչ, գրող, դերասան, թարգմանիչ, կինոդերասան և կինոռեժիսոր
ԱմուսինBruria Avidan-Barir?
Պարգևներ և
մրցանակներ
 David Avidan Վիքիպահեստում

Դավիթ Ավիդան (եբրայերեն՝ ‏דוד אבידן‏‎‎, փետրվարի 21, 1934(1934-02-21)[1], Թել Ավիվ, Մանդատային Պաղեստին, Միացյալ Թագավորություն - մայիսի 11, 1995(1995-05-11)[1][2], Թել Ավիվ, Իսրայել[3]), իսրայելցի բանաստեղծ, նկարիչ, կինոռեժիսոր, հրապարակախոս և սցենարիստ։ Ավիդանը եբրայերենով 20 գրքերի հեղինակ է։

Կենսագրություն և գրական գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավիդանը ծնվել է Թել Ավիվում։ Սկսել է լրջորեն զբաղվել գրական գործունեությամբ 1950-ական թվականների սկզբին` լինելով Երուսաղեմի հրեական համալսարանի ուսանող, որտեղ ուսումնասիրում էր գրականություն և փիլիսոփայություն։ Հիմնականում գրել է եբրայերեն, նաև ավանգարդիստ նկարիչ էր։ Ավիդանը թարգմանել է սեփական բանաստեղծություններն անգլերեն, ստացել մի շարք մրցանակներ թե՛ որպես բանաստեղծ, թե՛ որպես թարգմանիչ։

Նա «Լիկրատ» բանաստեղծական խմբի անդամ էր (Նաթան Զահի, Յեհուդա Ամիհայի, Մոշե Դորի և այլնի հետ)։ Ավիդանը Նոբելյան մրցանակի թեկնածու էր, բայց միևնույն ժամանակ նրան չեն առաջարկվել արժանապատիվ աշխատավարձ և չեն վճարվել հոնորարներ[4], ինչպես նաև` նրան քննադատում էին էգոցենտրիզմի, շովինիստական և տեխնոկրատական հայացքների համար։ Բացասական քննադատությունը, մասնավորապես, ստացել է նրա առաջին՝ «Կտրված շուրթերով ծորակները» բանաստեղծությունների գիրքը (1954)։ Առաջին բարենպաստ ակնարկը գրել է Գաբրիել Մոկեդը (գրական «Աշհավ» պարբերականի խմբագիրը), որը հետագայում դարձել է Ավիդանի ամենամոտ ընկերներից մեկը։

Այնուամենայնիվ, 1990-ական թվականների սկզբին, դրամական միջոցների հետ կապված խնդիրների պատճառով Ավիդանի հոգեկան վիճակը վատթարանում էր, 1995 թվականին նա ինքնասպանություն է գործել Թել Ավիվում։

Մահվանից հետո միայն Ավիդանի գրական հեղինակությունը փոխվել է դրական ուղղությամբ ինչպես մասնագիտական շրջանակներում, այնպես էլ ընթերցողների մոտ։ Այժմ նա համարվում է իսրայելացի կարևորագույն բանաստեղծներից մեկը` Յեհուդա Ամիհայի և Նաթան Զահի հետ։

Ամիհայի և Զակի համեմատությամբ Ավիդանը առանձնանում է ավելի արմատական պոեզիայով, ինչը բարդացնում է թարգմանության գործը։ Ավիդանին` ռուսերեն լավագույն թարգմանիչներից մեկն է համարվում բանաստեղծ Սավելի Գրինբերգը[5][6][7][8]։

1993 թվականին Ավիդանը դարձել է Հ. Բյալիկի անվան մրցանակի դափնեկիր (Ամալյա Կահանա-Կարմոնի հետ միասին)[9]։

Բանաստեղծությունների գրքեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Կտրված շուրթերով ծորակներ», 1954
  • «Անձնական խնդիրներ», 1957
  • «Միջանկյալ արդյունք», 1960
  • «Ճնշող բանաստեղծություններ», 1962
  • «Ինչ-որ մի բան ինչ-որ մեկի համար», 1964
  • «Անհնարին պոեմներ», 1970
  • «Կիրառական բանաստեղծություններ», 1973
  • «Հնարավորությունների գիրք` բանաստեղծություններ և ավելին», 1985

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 Delarge J. Le Delarge (ֆր.)Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
  3. 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #103647791 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. Страница Давида Авидана на vcisch1.narod.ru
  5. Некод Зингер — О назначении поэта и поэзии (израильская поэзия на иврите) // «Арион», 2004. № 3.
  6. Яков Шаус — Обманчивый лаконизм // «Зеркало», 2000. № 15-16.
  7. Александр Бараш — Русско-ивритские литературные связи в режиме real time // «НЛО», 2004. № 68.
  8. Геннадий Айги — Я — малевичеанец // «Зеркало», 2005. № 25.
  9. «List of Bialik Prize recipients 1933–2004 (in Hebrew), Tel Aviv Municipality website» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դավիդ Ավիդան» հոդվածին։