Արծպա

Արծպա
Դասակարգում
Թագավորություն	Բույսեր (Plantae)
Տիպ/Բաժին	Անոթավոր բույսեր (Tracheophytes)
Ենթատիպ	Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ	Աստղածաղկավորներ (Asterales)
Ընտանիք	Աստղածաղկազգիներ (Asteraceae)
Ենթաընտանիք	Տատասկափշայիններ (Carduoideae)
Տրիբա	Cynareae
Ցեղ	Արծպա (Serratula) L., 1753

Արծպա (լատին․՝ Serratula), սղոցակ, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 70, ՀՀ-ում՝ 7 տեսակ՝ արծպա պսակակիր (S. coronata), արծպա ճարճրուկատերև (S. erucifolia), արծպա ճառագայթային (S. radiata), արծպա կաշեկերպ (S. coriacea), արծպա արծպան ման (S. serratuloides) և այլն։

Ձևաբանություն

Ցողունը կանգուն է, թույլ ճյուղավորվող, խավոտ, բարձրությունը՝ 30-150 սմ. Տերևները հերթադիր են, փետրաձև հատված, հազվադեպ՝ ամբողջաեզր։ Ծաղկաբույլը զամբյուղ է, ծաղիկները՝ վարդագույն, ծիրանագույն, հազվադեպ՝ սպիտակ։ Ծաղկում է հունիսի սկզբին։ Պտուղը փուփուլավոր սերմնապտուղ է։ Արծպայի որոշ տեսակներից ստանում են դեղին և կանաչ ներկեր։

Տարածվածությունը Հայաստանում

Տարածված է Լոռու, Շիրակի, Արագածոտնի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի և այլ մարզերում, Արարատյան գոգավորությունում։ Աճում է չոր, խճոտ, կավոտ լանջերին, փլվածքներում։ Պսակակիր արծպան հանդիպում է միայն Լոռու մարզում (Գարգառ գյուղի շրջակայքում)։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արծպա» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արծպա» հոդվածին։