Jump to content

Ավազան (ճարտարապետական)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ավազան (այլ կիրառումներ)
Հին Հռոմեական ավազան, Անգլիա

Ավազան, ճարտարապետության մեջ, արհեստական ջրամբար, արհեստական լճակ, գուռ, սովորաբար պարտեզի կամ պուրակի ճարտարապետական կոմպլեքսի մաս։ Հին Արևելքի երկրների, ավելի ուշ՝ Հին Հունաստանի և Հին Հռոմի հայտնի առաջին ավազանները ուղղանկյուն էին և գլխավորապես ծառայում էին լվացվելու, լողանալու համար։ 16-րդ դարի երկրորդ կեսից Իտալիայում ի հայտ են գալիս դեկորատիվ ավազաններ, իսկ 18-րդ դարից շատրվաններով կամ ջրի հայելու տեսքով ուղղանկյուն կամ բարդ ձևի ավազանները դառնում են պուրակների (գլխավորապես կանոնավոր) ճարտարապետության կարևոր կոմպոզիցիոն տարր (Պետերհոֆի, այժմ՝ Պետրոդվորեց, Վերսալի և այլ ավազաններ)։ Ժամանակակից ճարտարապետության մեջ ավազանները մեծ տեղ են գրավում։

Երևանում կառուցվել են բազմաթիվ դեկորատիվ ավազաններ («Կարապի լիճ», «Արևիկ», «Էրեբունի» և այլն), որոնք ճարտարապետական անսամբլները լրացնելուց զատ նպաստում են քաղաքի կլիմայի բարելավմանը։ Արհեստական ավազաններ են կառուցվել նաև Գյումրիում և Վանաձորում։ Ավազաններ են կոչվում նաև լողալու համար կառուցված բաց և ծածկված շինությունները՝ լողավազանները, եկեղեցու ներսում, հյուսիսային պատի մեջ զտնվող կամ առանձին մկրտարանների փոքրիկ գուռերը, որտեղ կատարվում է մկրտությունը։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 602
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ավազան (ճարտարապետական)» հոդվածին։