Raspberry Pi

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մասալիկ մինի-համակարգիչ Raspberry Pi

Raspberry Pi, բանկային քարտի չափ ունեցող միասալիկ համակարգիչ։ Սկզբնական շրջանում մշակվել է ինչպես բյուդջետային համակարգ, ինֆորմատիկա դասավանդելու համար, սակայն հետագայում ստացել է մեծ տարածում և օգտագործում։ Մշակվում են անգլիական Raspberry Pi Foundation ընկերության կողմից[1][2], Էբեն Ապտոնի գլխավորությամբ։ Առաջին թողարկումից 5 տարի անց վաճառվել էր ավելի քան 12,5 միլլիոն Raspberry Pi[3]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2011 թվականի մայիսին Դէվիդ Բրէբենը ներկայացրեց առաջին Raspberry Pi-ը, որը կոշտ կրիչի չափ էր[4][5]։

2011 թվականի հուլիսի վերջին ավարտվել և արտադրության էր ուղարկվել սալիկի առաջին տարբերակը, իսկ արդեն օգոստոսի 12-ին Raspberry Pi Foundation-ը ստացավ առաջին խմբաքանակը։ Նախնական տարբերակը ուներ որոշ փորձառական ֆունկցիաներ և թանկ դետալներ, որոնք վերջնական տարբերակում հանվեցին։ Ինչպես նաև վերջնական տարբերակը 20 %-ով ավելի փոքր է նախնականից և 6-ի փոխարեն կազմված է 4 շերտերից[6][7]։

2012 թվականի հունվարի 10-ին ընկերությունը հայտարարեց առաջին խմբաքանակի արտադրության մասին[8], 10 հազար «B» մոդելի օրինակ[9]։

2012 թվականի փետրվարի 29-ին սկսվեց «B» մոդելի սալիկների վաճառքը[10]։

2012 թվականի հուլիսի 29-ին նախագծի մշակողները հայտնեցին Raspberry Pi «B»-ի պատվերների սահմանափակումը։

2012 թվականի դեկտեմբերի 14-ին մեկնարկեց Raspberry Pi «A»-ի արտադրությունը։

2014 թվականի հուլիսի 14-ին թողարկվեց երրորդ տարբերակը, որը կրում էր «B+» անվանումը։

2015 թվականի փետրվարի 2-ին մշակողները թողարկեցին չորրորդ տարբերակը Raspberry Pi «2B»։

2015 թվականի հոկտեմբերի 26-ին թողարկվեց նոր Raspberry Pi Zero միկրոհամակարգիչը։ Հիմնական տարբերությունը կայանում էր գինը 5 դոլլար[11]։

2016 թվականի փետրվարի 26-ին մշակողները ներկայացրեցին Raspberry Pi 3։ Որը նախկիններից տարբերվում էր 64 բիթային պրոցեսսորով, Wi-Fi և Bluetooth մոդուլների առկայաությամբ։

2017 թվականի փետրվարի 28-ին թողարկվեց Wi-Fi և Bluetooth մոդուլներով հագեցած Raspberry Pi Zero W-ն[12]։

2018 թվականի մարտի 14-ին թողարկվեց Raspberry Pi 3B+[13]։ Հիմնական տարբերությունը կայանում է նրանում, որ այն օժտված է ավելի հզոր պրոցեսսորով, 1000 Մբ/վ Ethernet-ով, 5 ԳՀզ անլար ցանցով և Bluetooth 4.2-ով։

2019 թվականի հուլիսին ներկայացվեց Raspberry Pi 4B[14]։ Այն ուներ նոր 4 միջուկային և 1․5 Գհզ հաճախության ARM Cortex-A72 պրոցեսսոր, հասանելի է 3 տարբերակ 1, 2 կամ 4 ԳԲ օպերատիվ հիշողություն, ունի 1000 Մբ/վ Ethernet և Wi-Fi 802.11ac։ Տեղադրված 4 USB միակցիչներից 2-ը հագեցած են 3.0 տեխնոլոգիայով։ Էկրանին միացնելու համար հասանելի են 2 microHDMI միակցիչմներ։

Արտաքին տեսք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Raspberry Pi-ի բազմաթիվ միասալիկ համակարգիչները տարածվում են 4 շերտերից կազմված, ամբողջական սալիկի միջոցով և ունի բանկային քարտի չափ։ Ստանդարտ հավաքածուն բաղկացած է միայն մինի-համակարգչից։ Կաղապարը, հոսանքի բլոկը և հիշողության քարտը անհրաժեշտ է պատվիրել առանձին։

Ծրագրային ապահովում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Raspberry Pi-ը հիմնականում աշխատում է Linux-ի միջուկով ստեղծված օպերացիոն համակարգերի հիման վրա։ Ինչպես նաև կա հնաարվորություն տեղադրելու Windows 10 IOT[15]։ Բացի դա կարելի է գնել լիցենզավորված Windows 10 IOT-ը 50 դոլլարով[16]։

Օպերացիոն համակարգեր[17][խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաշտոնական ապահովվող համակարգեր․

  • Raspbian՝ նրանց համար ովքեր նոր են սկսում ծանոթանալ Raspberry Pi-ի հետ[18]
  • Pidora
  • OSMC
  • RISC OS
  • Windows 10 IoT

Օպերացիոն համակարգերը տեղադրելու համար օգտագործվում է NOOBS գործիքը։

Այլ օպերացիոն համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • A2 
  • FreeBSD
  • OpenWrt
  • HypriotOS
  • Kali Linux
  • Archlinux ARM
  • Raspbian Server Edition
  • RasPBX[19]
  • IPFire
  • Raspberry Pi Thin Client
  • Parrot Security OS
  • Sailfish OS SailPi[20]
  • Ubuntu flavours for the Raspberry Pi 2/3 (https://ubuntu-pi-flavour-maker.org/download/ Archived 2019-09-25 at the Wayback Machine.)
    • Lubuntu
    • Ubuntu MATE
    • Ubuntu Server (minimal)
    • Ubuntu Server (standard)
    • Xubuntu
  • WTware[21] 
  • OpenMediaVault [22][23].
  • Tiny Core Linux [24][25].
  • Android
    • RetroPie
    • RecalBox
    • Lakka Linux

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «About us» (անգլերեն)։ Raspberry Pi Foundation։ Վերցված է 2011-08-13 
  2. ↑ Naughton John (28 августа 2011 года)։ «Kids today need a licence to tinker»։ The Guardian (անգլերեն)։ Վերցված է 2011-08-28 
  3. ↑ Raspberry Pi 2 arrives with quad-core CPU, 1GB RAM, same $35 price
  4. ↑ «Компьютер Raspberry Pi размером с брелок за 25 долларов» (ռուսերեն)։ CHIP։ 6 мая 2011 года։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-05-ին։ Վերցված է 2011-08-13 
  5. ↑ «Raspberry Pi: Elite writer David Braben's £15 computer» (անգլերեն)։ BBC News։ 5 мая 2011 года։ Վերցված է 2011-08-13 
  6. ↑ «Alpha boards in manufacture» (անգլերեն)։ Raspberry Pi Foundation։ 25 июля 2011 года։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-10-18-ին։ Վերցված է 2011-08-13 
  7. ↑ «The alpha boards are here!» (անգլերեն)։ Raspberry Pi Foundation։ 12 августа 2011 года։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-29-ին։ Վերցված է 2011-08-13 
  8. ↑ «We’ve started manufacture!» (անգլերեն)։ Raspberry Pi Foundation։ 10 января 2012 года։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-10-ին։ Վերցված է 2012-03-09 
  9. ↑ «Two things you thought you weren’t going to get: a manufacturing date and an SoC datasheet» (անգլերեն)։ Raspberry Pi Foundation։ 6 февраля 2012 года։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-03-31-ին։ Վերցված է 2012-03-09 
  10. ↑ «Сообщение о поступлении в продажу 29 февраля 2012 года» (ռուսերեն)։ Linux.org.ru։ 29 февраля 2012 года։ Վերցված է 2012-02-29 
  11. ↑ «Raspberry Pi Zero - Raspberry Pi» (անգլերեն)։ Raspberry Pi։ Վերցված է 2015-11-26 
  12. ↑ «New product! Raspberry Pi Zero W joins the family - Raspberry Pi»։ Raspberry Pi (en-GB)։ 2017-02-28։ Վերցված է 2017-02-28 
  13. ↑ Raspberry Pi 3 Model B+ on sale now at $35 — Raspberry Pi
  14. ↑ «Raspberry Pi 4 on sale now from $35» (en-GB)։ 2019-06-24։ Վերցված է 2019-06-24 
  15. ↑ «Develop Windows 10 IoT apps on Raspberry Pi 3 and Arduino - Windows IoT»։ developer.microsoft.com։ Վերցված է 2016-06-12 
  16. ↑ Buy Raspberry Pi 3 Board and 16GB, 10class, with NOOBS Review — Microsoft Store
  17. ↑ Downloads | Raspberry Pi
  18. ↑ DistroWatch Weekly, Issue 615, 22 June 2015
  19. ↑ «Asterisk for Raspberry Pi»։ Asterisk for Raspberry Pi 
  20. ↑ «Sailfish on Raspberry Pi2 | Official blog for SailPi»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-12-02-ին։ Վերցված է 2020-02-09 
  21. ↑ «WTware для Raspberry Pi 2 и Pi 3»։ http://www.winterminal.com/ru/ 
  22. ↑ openmediavault - Browse /Raspberry Pi images at SourceForge.net
  23. ↑ About | openmediavault
  24. ↑ Tiny Core for Raspberry Pi
  25. ↑ Tiny Core Raspberry Pi Zero W Install


Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Raspberry_Pi&oldid=8575213» էջից