Ֆեոդոր Ռախմանովի եկամտաբեր տուն
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | շենք և ճարտարապետական հուշարձան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Բասմաննի շրջան |
| Ճարտարապետական ոճ | մոդեռն |
| Հիմնադրված է | 1899 |
| Ճարտարապետ | Պյոտր Դրիտենպրեյս |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Ռուսաստանի մարզային նշանակության մշակութային ժառանգության օբյեկտ[1] |
 | |
 | |
Ֆեոդոր Ռախմանովի եկամտաբեր տուն («Հասկերով տուն», ռուս.՝ Доходный дом Фёдора Рахманова, «Дом с колосьями»), պատմական շենք Մոսկվայի Պոկրովկա փողոցում։ Մոդեռն ոճով եկամտաբեր տունը ճարտարապետ Պյոտր Դրիտենպրեյսի նախագծով կառուցվել է 1898-1899 թվականներին վաճառական Ֆեոդոր Սեմյոնովիչ Ռախմանովի համար[2][3][4]։ 2016 թվականից շենքը դաշնային նշանակության մշակութային ժառանգության հուշարձան է[5][6][7]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆեոդոր Ռախմանովը (1848-1914) եղել է հնածիսական վաճառականների մեծ տոհմի անդամ, որը միլիոնանոց կարողությունը կուտակել է հացի առևտրով, նրան է պատկանել մեծաթիվ անշարժ գույք մայրաքաղաքում[8]։ Պոկրովկայում եկամտաբեր տունը կառուցվել է 1898-1899 թվականներին ճարտարապետ Պյոտր Դրիտենպրեյսի ղեկավարությամբ և դարձել է Մոսկվայում մոդեռնի առաջին նմուշներից մեկը[9]։ Ճակատը զարդարված է ճոխ ծեփվածքով. տղամրդականց և կանանց մասկարոններ, կադուցեուսներ, դափնու տերևներ, ժապավեններ, վարդակներ[10]։ Երկրորդ հարկի թիերում հացազգի բույսերի հասկերի կոմպոզիցիաներ են, որոնց պատճառով էլ տունը քաղաքի բնակիչները ոչ պաշտոնապես անվանել են «Հասկերով տուն»։ Անկյունային որմնախորշերում տեղադրված են սյուներ ու քանդակագործական գլուխներ, որոնք հիշեցնում են ֆրանսիացի դեկորատոր Լուի Մաժորելի ոճը[11][12]։ Որոշ հետազոտողների կարծիքով՝ ինքնատիպ ձևավորմամբ տունը պարտական է պատվիրատուին. Դրիտենպրեյսի նախորդ շինությունները տիպային էին, առանց այդպիսի էկլեկտիկ ձևավորման[13]։
Առաջին հարկում հացի խանութ էր, նկուղում պահեստներ էին։ Վերին հարկերում գտնվում էին բնակարաններ՝ Ռախմանովների ընտանիքի համար և վարձակալությամբ տրվող։ Քաղաքի բնակիչների շրջանում Ռախմանովի տունը Պոկրովկայում հայտնի դարձավ ոչ միայն հացի խանութի, այլև մայրաքաղաքում առաջին հանրային զուգարանի շնորհիվ։
1917 թվականի հեղափոխությունից հետո Ռախմանովների ընտանիքը մի քանի տարի շարունակում էր ապրել շենքում, սակայն շուտով այն ազգայնացվեց և փոխանցվեց կոմունալ բնակարանային ֆոնդին[14]։ Ընդարձակ բնակարանները վերփոխվեցին բազմաթիվ փոքր սենյակների։ Խորհրդային ժամանակաշրջանում առաջին հարկի տարածքներում բացվեցին խոհարարական և ձկան խանութներ։ Վերջինի ցուցափեղկերում ակվարիումներ էին։
2013 թվականին շենքը վերականգնվել է, աշխատանքների ընթացքում վերանորոգվել են ճակատները, առաջին հարկի խանութի ներսույթը, այդ թվում՝ մասնակիորեն բացվել է բնօրինակ հախճասալը։ Այժմ շենքի առաջին հարկում կրկին բացվել են հացի և խոհարարական խանութները, իսկ երկրորդ և երրորդ հարկերը բնակելի են[15]։ 2014 թվականին տունը ստացել է տարածաշրջանային, իսկ 2016 թվականին՝ դաշնային նշանակության մշակութային ժառանգության հուշարձանի կարգավիճակ[16]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Կանանց մասկարոններ անկյունային որմնախորշում -
Ճակատի նուրբ ծեփվածքը -
Հասկերը և ժապավենները -
Ֆեոդոր Ռախմանովի եկամտաբեր տունը 2018 թվականին
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Постановление Правительства Москвы № 759-ПП от 16.12.2014
- ↑ «Доходный дом Ф. С. Рахманова 1898–1901 гг., арх. П. А. Дриттенпрейс». Портал «Памятники архитектуры Москвы и области». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ Бусева-Давыдова, 1997, էջ 400
- ↑ Нащокина, 2011, էջ 373
- ↑ «Семь памятников архитектуры Москвы включат в общероссийский реестр объектов культурного наследия». Информационное агентство REGNUM. 2014 թ․ դեկտեմբերի 16. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ «Об утверждении охранного обязательства собственника или иного законного владельца объекта культурного наследия регионального значения «Доходный дом Ф. С. Рахманова, 1899-1902 гг., архитектор П. А. Дриттенпрейс» по адресу: г. Москва, ул. Покровка, д. 19». Департамент культурного наследия города Москвы. 2016 թ․ մայիսի 6. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ Шокарев, Вострышев, 2011, էջ 675
- ↑ Московский архив, 1996, էջ 405
- ↑ Ревекка Фрумкина (2012 թ․ հունվարի 31). «Венский модерн». «Троицкий вариант — Наука». Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ Ксения Сидорова (2013 թ․ մարտի 14). «Маскароны: кто смотрит на нас с московских домов?». РИА Недвижимость. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ Леонова, 2014, էջ 64
- ↑ «Дореволюционные дома в Москве: сколько стоит история». РБК Недвижимость. 2014 թ․ նոյեմբերի 8. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ Орёл, 2002, էջ 101
- ↑ Савелий Кашницкий (2013 թ․ օգոստոսի 7). «Советский Фауст. История главного социалистического декоратора». «Аргументы и Факты». Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ Ольга Зябко, Юрий Ли-бин (2013 թ․ մայիսի 29). «Покровка, 19: Как общественный туалет «Дом с колосьями» прославил». «Гдеэтотдом.ру». Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ «Сергей Собянин провёл заседание Президиума Правительства Москвы». Официальный портал мэра и правительства Москвы. 2014 թ․ դեկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Илизарова С. С., Соколовская З. К. Творцы техники и градостроители Москвы (до начала XX века) / под ред. В. М. Орла. — М.: Янус-К, 2002. — С. [101] (стб. 2). — 378 с. — ISBN 5-8037-0088-6
- Коллектив авторов Московский архив: историко-краеведческий альманах. — М.: Мосгорархив, 1996. — Т. 1. — С. 405. — 544 с. — (Москва и москвичи). — ISBN 5-7228-0027-9
- Леонова Н. Б. Моя маленькая Москва: знаменитые немцы в российской столице. Путеводитель. — М.: МСНК-пресс, 2014. — С. 64. — ISBN 978-5-98355-109-1
- Москва: Архитектурный путеводитель / И. Л. Бусева-Давыдова, М. В. Нащокина, М. И. Астафьева-Длугач. — М.: Стройиздат, 1997. — С. 373—374. — ISBN 5-274-01624-3
- Нащокина М. В. Московский модерн. — 3-е изд. — СПб.: Коло, 2011. — С. 373—374. — 792 с. — ISBN 978-5-901841-65-5
- Писарькова Л. Ф. Московская городская дума, 1863—1917 гг. — М.: Мосгорархив, 1998. — С. 414—434. — 567 с.
- Шокарев С., Вострышев М. Вся Москва от А до Я. — М.: Эксмо, 2011. — С. 675. — ISBN 978-5-4320-0001-9
- Юхименко Е. Рахмановы. Купцы-старообрядцы, благотворители и коллекционеры. — М.: Тончу, 2014. — 520 с. — ISBN 978-5-91215-091-3
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Доходный дом Рахманова Արխիվացված 2019-01-21 Wayback Machine в проекте «Жил-был дом» на радио «Культура»
- Детали фасада крупным планом
- Историческая плитка в интерьере первого этажа