Օկապի (արգելոց)
 | |
 *
| |
|---|---|
| ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն | |
Epulu Okapi Reserve.jpg | |
| Երկիր |  Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն
|
| Տիպ | բնական |
| Չափանիշներ | x |
| Ցանկ | ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ |
| Աշխարհամաս** | Աֆրիկա |
| Ընդգրկման պատմություն | |
| Ընդգրկում | 1992 թվական (անհայտ նստաշրջան) |
| Համար | 258 |
| Վտանգի տակ | 1997 թվական |
  Shown within Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն | |
| * Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման | |
Համաշխարհային  ժառանգություն
| |
Օկապի արգելոցը Համաշխարհային ժառանգության վայր[1] Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության հյուսիս-արևելքում, Սուդանի և Ուգանդայի սահմանների մոտ, Իտուրի անտառում։ Այն ընդգրկում է մոտավորապես 14,000 կմ² տարածք՝ անտառի տարածքի մոտ մեկ հինգերորդ մասը։
Տեղադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արգելոցի միջով հոսում են Նեպոկո , Իտուրի և Էպուլու գետերը։ Արգելոցում գտնվում է մոտ 5000 օկապիներ, 4000 փղեր, 2000 ընձառյուծներ, շիմպանզեներ և կոկորդիլոսներ։ Արգելոցն ունի ավելի քան 300 թռչնատեսակ և հանդիսանում է մայրցամաքային Աֆրիկայի թռչունների պահպանության կարևորագույն վայրերից մեկը։ Արգելոցի տարածքում ապրում են նաև քոչվորական Մբութի ցեղերը և բնիկ Բանտու ֆերմերները։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օկապի արգելոցը ստեղծվել է 1992 թվականին Օկապիի պահպանման նախագծի օգնությամբ։ Ծրագիրը շարունակում է աջակցել արգելոցին բնապահպանական կադրերի վերապատրաստմամբ, սարքավորումների տրամադրմամբ և աջակցելով հարևան համայնքների կյանքի բարելավմանը։ Օկապի արգելոցը 1997 թվականին ընդկրկվել է համաշխարհային ժառանգության վտանգված օբյեկտների ցանկում։ Արգելոցի հիմնական սպառնալիքներից է անտառահատումը, որի հիմնական պատճառը գյուղատնտեսության համար այրվող ծառերն են, ինչպես նաև առևտրի համար վաճառվող թռչնի միսը։ Ոսկու հանքարդյունաբերությունը արգելոցի պահպանության համար նույնպես խնդրահարույց է։ 2005 թվականի դրությամբ, երկրի արևելյան մասում տեղի ունեցած պայքարը տեղափոխվել է արգելոցային սահմաններում` պատճառելով իր անձնակազմին փախուստ կամ տարհանում։ Մինչ հայրենի Մբութի և Բանտույի ժողովուրդները ավանդաբար հարգում են անտառը և նրա վայրի բնությունը, ներգաղթյալներն այդ տարածքում չեն զգում նույն կապը հողի հետ։ Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության վատ քաղաքական և տնտեսական պայմանների պատճառով փինանսավորման բացակայությունը նույնպես խնդրահարույց է։ Հույս կա, որ էկոտուրիզմը կարող է զարգանալ շրջանում, ինչը կարող է հանգեցնել ինչպես ֆինանսավորման ավելացման, այնպես էլ հասարակության իրազեկվածության բարձրացմանը։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ինչպես երևում է արգելոցի անունից՝ արգելոցում գտնվում են շատ օկապիներ։ 1996 թվականից ի վեր, այդ թիվը գնահատվել է մոտ 3900-6350, շուրջ 10.000-20.000 գլոբալ բնակչությունից դուրս։ Արգելոցը նաև էպուլոյի պահպանման և հետազոտությունների կենտրոնն է էպուլո գետի վրա։ Այս հաստատությունը սկսվում է 1928 թվականից, երբ ամերիկացի մարդաբան Անդրեոպ Պատրիկ Պուտմանը հիմնեց ճամբար՝ որպես գրավման կայարան, որտեղ վայրի օկապիներին գրավում և ուղարկում էին ամերիկյան և եվրոպական կենդանաբանական այգիներ։ Մինչև 2012 թվականը այն դեռևս ծառայում էր այդ գործառույթին, սակայն շատ տարբեր մեթոդաբանությամբ, քանի որ օկապիները մնացին Կոնգոյում։ 2012 թվականի ապստամբների հարձակումը հանգեցրեց կենտրոնում գերության մեջ գտնվող օկապիսի մահվանը և որոշվեց կենտրոնանալ բացառապես (առնվազն այն պահից, երբ կա անվտանգության մտավախություններ) արգելոցում վայրի օկապիների պահպանման մասին։ Կենտրոնը նաև իրականացնում է շատ կարևոր հետազոտություններ և պահպանման աշխատանքներ։
Ապստամբների հարձակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2012 թվականի հունիսի 24-ին, Էպուլուի պահպանության և հետազոտությունների կենտրոնը հարձակման, կողոպտման և այրման է ենթարկվել Մայա-Մայի ապստամբական խմբի կողմից, որը ղեկավարում է Պոլ Սադալան։ Հարձակման ժամանակ զոհվել են կենտրոնում գտնվող 14 օկապիներից 13-ը (վերջինը հարձակման պատճառով առաջացած վնասվածքներից հետո զոհվել է) և վեց հոգի, այդ թվում` երկու բնապահպանական անտառապահ։ Շատ այլ տեղացիներ՝ մի քանի անչափահասներ, որոնք առևանգվել էին, ավելի ուշ ազատ են արձակվել։ Օգոստոսի սկզբին անվտանգության իրավիճակը բարելավել էր Կոնգոյի բանակային զորքերի և Կոնգոյի վայրի բնության հաստատության պահակների կողմից, և սկսվել է կենտրոնի վերանորոգման նախապատրաստական աշխատանքները։ Ամբողջ աշխարհի կողմից նվիրատվությունների շնորհիվ այն վերակառուցվել է հարձակումից մեկ տարի անց։
Հուլիսի 14-ին, Մամբասի պահեստի մոտ, հավանաբար Մայա-Մայի ապստամբների կողմից հարձակման է ենթարկվել։ Արտասահմանյան լրագրողները (երկու բրիտանացի և ամերիկացի) և մի քանի տեղական պարկի պահակներ փախել են, սակայն սպանվել են հինգ տեղական պահեստային աշխատողներ (չորս պահակ և ուղեկցող)։ Մի քանի հարձակվողներ նույնպես զոհվել են։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «21 World Heritage Sites you have probably never heard of». Daily Telegraph.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Government website: l'Institut Congolais pour la Conservation de la Nature (ICCN) Արխիվացված 2005-01-18 Wayback Machine
- UNESCO Okapi Wildlife Reserve Site
- UNEP-WCMC world Heritage site datasheet Արխիվացված 1997-07-10 Wayback Machine
- Blogs from the Rangers of the Okapi Wildlife Reserve
- Gilman International Conservation Արխիվացված 2007-07-19 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օկապի (արգելոց)» հոդվածին։ |
| ||||||
