Վունդերվաֆե
| Ենթակատեգորիա | • զենք • հրաշք-զենք  | |
|---|---|---|
| Կիրառությունը | Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ | |
| Օգտագործող | Նացիստական Գերմանիա | |
Վունդերվաֆե (գերմ.՝ Wunderwaffe) գերմաներեն բառ, որ նշանակում է «հրաշք-զենք» և տերմին է, որը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ նացիստական Գերմանիայի քարոզչության նախարարության կողմից վերագրվել է որոշ հեղափոխական «գերզենքերի»: Այդ զենքերի մեծ մասը, սակայն, մնացել են նախատիպեր, որոնք կամ երբեք չեն հասել մարտական գործողությունների թատերաբեմ կամ, եթե հասել են, ապա շատ ուշացած կամ շատ աննշան քանակությամբ՝ ռազմական ազդեցություն ունենալու համար[1]։ Վ-զենքերը, որոնք մշակվել են ավելի վաղ և զգալի օգտագործվել են, հատկապես Լոնդոնի և Անտվերպենի դեմ, վերաբերվում են սպառազինության բարձր հնարամիտ գաղափարներով նույն եզրույթին: Գերմաներենում Wunderwaffe տերմինն այժմ ընդհանուր առմամբ վերաբերում է համընդհանուր լուծմանը, որը լուծում է որոշակի խնդրի հետ կապված բոլոր խնդիրները, որոնք հիմնականում օգտագործվում են հեգնանքով իր պատրանքային բնույթի համար:
1942 թվականից Գերմանիայի համար պատերազմական իրավիճակը վատթարացել է, հեղափոխական նոր զենքերի ստեղծման մասին պնդումները, որոնք կարող էին ուժերի հարաբերությունը էապես փոխել, դարցել են կառավարության կողմից գերմանացիներին ուղղված քարոզչության ավելի ու ավելի ակնառու մաս[2]։ Մշակվող առաջադեմ զենքերը, ընդհանուր առմամբ, պահանջում են նախագծման երկար ժամանակաշրջան և փորձարկումներ, և չի եղել իրատեսական հեռանկար, որ գերմանական բանակը կկարողանար դրանք դաշտ դուրս բերել մինչև պատերազմի ավարտը: Երբ որոշ առաջադեմ նմուշներ, ինչպիսիք են Պանտերա տանկը և XXI տիպի սուզանավը, արագորեն գործարկվել են, դրանց կատարումը հիասթափեցրել է գերմանական բանակին և ղեկավարությանը, քանի որ նախնապես արտադրական բավարար փորձարկումներ չէին անցել կամ վատ են ծրագրված եղել արտադրական գործընթացները[3]: Պատմաբան Մայքլ Ջ.Նյուֆիլդը նշել է, որ աս բոլոր զենքերի զուտ արդյունքը այն էր, որ Ռայխը մեծ գումարներ և տեխնիկական գիտելիքներ էր ծախսում (և սպանում էր շատ հարկադիր և ստրուկ բանվորների) էկզոտիկ սարքերի մշակման և արտադրության վրա, ինչը քիչ էին կամ էլ մարտավարական կամ ռազմավարական է արժելք չեն ունեցել»[2]։
1943 թվականին Գերմանիայի սպառազինության նախարար Ալբերտ Շպերը հայտարարել է. «Երկարատև պատերազմը կհաղթենք հրաշք զենքի միջոցով»։ Նացիստական քարոզչությունը խոսել է Վունդերվաֆեի մասին մինչև Երրորդ Ռեյխի վերջին օրերը[4]։
Ամերիկյան հոգեբանական պատերազմի բաժինը պարբերաբար գրավոր հարցումներ էր անցկացնում գերմանացի գերի զինվորներիշրջանում: «Դուք հավատո՞ւմ եք, որ Գերմանիան ունի գաղտնի զենք, որը կարող է վճռականորեն ազդել պատերազմի ելքի վրա», 1944 թվականի օգոստոսին բանտարկյալների 66%-ը դրական է պատասխանել։ Վեց ամիս անց՝ 1945 թվականի մարտին, դրականության մակարդակը իջել էր մինչև 14%[5]։
-
V-1 թռչող ռումբ -
V-2 հրթիռ -
![V-3 թնդանոթ]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Mimoyecques_eastern_site_reconstruction.jpg/450px-Mimoyecques_eastern_site_reconstruction.jpg)
V-3 թնդանոթ]
![V-3 թնդանոթ]](/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Mimoyecques_eastern_site_reconstruction.jpg)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Willy Ley, "V-2: Rocket Cargo Ship" Astounding Science Fiction, May 1945, repr. Famous Science-Fiction Stories: Adventures in Time and Space, (ed. J. Francis McComas, Raymond J. Healy, [1946], 1957), p. 359.
- ↑ 2,0 2,1 Neufeld, Michael (13 April 2020). «The Myth of the German "Wonder-Weapons"». Smithsonian National Air and Space Museum. Վերցված է 19 April 2020-ին.
- ↑ Tooze, Adam (2007). The Wages of Destruction: The Making and Breaking of the Nazi Economy. London: Penguin. ISBN 978-0141003481.
- ↑ Военное дело— «Вундерваффе» ՅուԹյուբում
- ↑ К. Типпельскирх, А. Кессельринг, Г. Гудериан и др. Итоги Второй мировой войны. Выводы побеждённых. — СПб.: Полигон; М.: АСТ, 1998. С. 540.