Վինիկունկա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վինիկունկա
Տեսակլեռ
Երկիր Պերու
Վարչատարածքային միավորCuzco Department?
ԼեռնաշղթաԱնդեր
Մասն էJatunrritioc?
Բարձրությունը ծովի մակարդակից5200 մետր

Վինիկունկա, որը կոչվում է նաև Մոնտանա դե Սիետե Կոլորես (Յոթ գույների լեռ), Մոնտանա դե Կոլորես (Ծաղիկների լեռ) կամ Մոնտանա Արկոյիս (Ծիածան լեռ), Պերուի Անդերում գտնվող լեռ է, որը ծովի մակարդակից 5200 մետր (17,100 ոտնաչափ) բարձրություն ունի[1][2]։ Այն գտնվում է Կուսկոյի շրջանում գտնվող Աուսանգեյթ լեռան ճանապարհին, Կուսիպատա շրջանի, Կուիսպիկանչի գավառի և Պիտումարկա շրջանի, Կանչիսի գավառի միջև[3]։

Զբոսաշրջիկներին մուտք գործելու համար անհրաժեշտ է Կուսկոյից երկու ժամ մեքենա վարել և քայլել մոտ 5 կիլոմետր (3,1 մղոն) երկարությամբ կամ երեքուկես ժամ մեքենայով անցնել Պիտումարկայի միջով և մեկուկես կիլոմետր (0,31 մղոն) կտրուկ քայլքով (1-1,5 ժամ) մինչև բլուր։ 2019 թվականի դրությամբ դեպի Վինիկունկա տեղափոխելու հուսալի ոչ մի եղանակ չի մշակվել ճանապարհորդներին տեղավորելու համար, քանի որ այն պահանջում է երթևեկել հովտով[4]։

2010 թվականի կեսերին սկսվեց զանգվածային զբոսաշրջությունը, որոնց գրավվեց լեռան տարբեր գույների[5] գծերի շարքը՝ լանջերին և գագաթներին նրա հանքաբանական կազմի պատճառով[6]։ Նախկինում լեռը ծածկված էր սառցադաշտային գլխարկներով, սակայն դրանք հալվել են կլիմայի փոփոխության պատճառով[7]։

Գտնվելու վայր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վինիկունկան գտնվում է Կուսկո քաղաքի հարավ-արևելքում, և Կուսկոյից կարելի է հասնել երկու երթուղիներով՝ Կուսիպատա կամ Պիտումարկա։ Երթուղիներից մեկն անցնում է Պերուի Սիերա դել Սուրով (PE-3S) դեպի Չեկակուպե քաղաք և այնուհետև դեպի Պիտումարկա քաղաք, որը գտնվում է Կուսկո քաղաքից մոտ երկու ժամ հեռավորության վրա։ Պիտումարկայից ճանապարհորդները կարող են ոտքով, մեքենայով կամ մոտոցիկլետով անցնել մի քանի գյուղական համայնքների միջով անցնող արահետով, ինչպիսիք են Օսեֆինան, Ջապուրան և Հանչիպաչան, և հասնել Պամպա Չիրի համայնք, որտեղ 1,5 կիլոմետրանոց քայլարշավը Վինինկունկա լեռնանցքի երկայնքով տանում է դեպի բնական գոյացություն՝ բազմագույն շերտերով, որոնք իրենց տալիս են Ծիածան լեռ անունը։ Այլընտրանքային երթուղին Կուսիպատայի միջով է, այնտեղից ճանապարհորդները կարող են քայլել 3 կմ Չիլիհուանի երթուղով դեպի Ծիածան լեռ տանող նեղ ճանապարհով[8][9]։

Լեռան բարձրությունը մոտ 5200 մետր է կամ ավելի քան 17,000 ոտնաչափ, ուստի գագաթը բարձրանալիս կարող է ժամանակ պահանջվել բարձր բարձրություններին հարմարվելու համար[10]։

Եղանակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պերուի ճանապարհորդները և, ընդհանուր առմամբ, տեղացիները համաձայն են, որ այս գունագեղ վայրը այցելելու տարվա լավագույն ժամանակը օգոստոս ամիսն է, և այստեղից բացվում է շատ գեղեցիկ տեսարան՝ առավելագույնս ընդգծելով լեռների վառ գույները։ Այնուամենայնիվ, հայտնի գույները միշտ գեղեցիկ տեսք ունեն։

Ճանապարհորդներին խորհուրդ է տրվում խուսափել զգալի տեղումներին հաջորդող օրերից (դեկտեմբերին, հունվարին և փետրվարին), հատկապես ձյուն տեղալուց հետո[11]։ Ինչ վերաբերում է կենդանական աշխարհին, ապա որոշ եղանակներին ճանապարհորդները կարող են տեսնել ալպակների և ուղտերի այլ տեսակների մեծ բազմազանություն։

Հանքաբանական կազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Կուսկո քաղաքի ապակենտրոնացման մշակութային լանդշաֆտի գրասենյակի, լեռան յոթ գույները պայմանավորված են նրա հանքաբանական կազմով՝ վարդագույն գույնը պայմանավորված է կարմիր կավով, ֆանգոլիտասով (ցեխով) և արիլիտասով (ավազովՍպիտակավուն գույնը պայմանավորված է քվարցով, ավազաքարով և կալցիումի կարբոնատով հարուստ մերգելներով։ Կարմիր գույնը պայմանավորված է վերին երրորդական ժամանակաշրջանին պատկանող կավե ապարներով (երկաթ) և կավերով։ Կանաչ գույնը պայմանավորված է ֆերոմագնիսներով հարուստ ֆիլիտներով և կավերով։ Հողաշագանակագույնը՝ երկաթի հանքաքարերով հարուստ ֆանգլոմերատի արդյունք է, որը կազմված է չորրորդական ժամանակաշրջանին պատկանող մագնեզիումի պարունակությամբ ժայռից, իսկ մանանեխի դեղին գույնը գալիս է կրաքարի ավազաքարերից, որոնք հարուստ են ծծմբային հանքանյութերով[12]։

Ձախ կողմում գտնվող Վինիկունկայի թեք շերտերի գունավոր շերտեր

Հանքարդյունաբերական կոնցեսիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանքարդյունաբերության թույլտվություն ստանալու գործընթացը սկսվել է 2015 թվականի մարտի 30-ին Լիմայում, երբ Կանադական Camino Minerals կորպորացիային պատկանող Minquest Perú SAC հանքարդյունաբերական ընկերությունը կարմիր շերտերի մշակման հայտ ներկայացրեց երկրաբանության, հանքարդյունաբերության և մետալուրգիայի ինստիտուտ (Instituto Geológico Minero y Metalúrgico, INGEMMET): Խնդրագիրը ներառում էր Կուսիպատա և Պիտումարկա շրջանների 400 հեկտար տարածքը, որն ընդգրկում էր ամբողջ լեռը և ծածկում Չիլիհուանի և Պամպաչիրի գյուղացիական համայնքները։ INGEMMET-ը նախազգուշացում է հրապարակել, որ այդ տարածքի որոշ հատվածներ, ներառյալ Վինիկունկան, պետք է պաշտպանված լինեն «Աուսանգեյթի տարածաշրջանային պահպանության գոտու» շրջանակներում։ 2009 թվականին Կուսկոյի տարածաշրջանային կառավարությունն առաջարկել էր Պերուի պահպանվող բնական տարածքների ազգային ծառայությանը (Servicio Nacional de Áreas Naturales Protegidas, SERNANP) ստեղծել այս պահպանվող տարածքը։ SERNANP-ը արձագանքել էր, որ Աուսանգեյթի տարածաշրջանային պահպանության գոտին երբեք պաշտոնապես չի ստեղծվել, քանի որ առաջարկը չի բավարարել անհրաժեշտ պահանջները։ Հետևաբար, 2018 թվականի մարտի 16-ին նախագահի թիվ 042-2018-INGEMMET / PCD / PM INGEMMET որոշմամբ տրվել է մետաղական հանքարդյունաբերության կոնցեսիայի իրավունք[13]։

2018 թվականի մայիսի 21-ին, հասարակության բողոքներից հետո, ընկերությունը Կուսկոյի տարածաշրջանային կառավարությանը տեղեկացրեց կոնցեսիայից հրաժարվելու մասին։ Այնուամենայնիվ, տարածաշրջանային կառավարությունը նշեց, որ դա Էներգետիկայի և հանքարդյունաբերության նախարարությունն է, որը պետք է վարչական գործողություններ ձեռնարկի այդ հողերի սեփականության իրավունքը վերականգնելու համար։ Զբոսաշրջության ազգային պալատը (CANATUR) իր խորը մտահոգությունն է հայտնել Վինիկունկան կառավարելու վերաբերյալ, որը Պերուի զբոսաշրջության համար նոր գրավչության կարևորագույն բաղադրիչներից մեկն է[14][15][16][17]։

2018 թվականի նոյեմբերին Պերուի նախագահ Մարտին Վիսկարան հրամանագիր է ստորագրել, որը սահմանում է 12-ամսյա մորատորիում այդ տարածքում հանքարդյունաբերության գործունեության համար։ Տարածաշրջանային կառավարությունը հայտարարել է իր ակնկալիքների մասին, որ այս ժամանակահատվածում Էներգետիկայի և հանքարդյունաբերության նախարարությունը տարածաշրջանը շարունակաբար կգրանցի որպես պահպանվող բնապահպանական տարածք[18][19][20]։

2019 թվականին, Շրջակա միջավայրի նախարարության և բնության հատուկ պահպանվող տարածքների ազգային ծառայության (Sernanp) համատեղ աշխատանքի արդյունքում Աուսանգեյթը վերջապես ստեղծվեց որպես երեք նոր տարածաշրջանային պահպանության գոտիներից մեկը[21]։ Կառավարության ներկայացուցիչներն այս հայտարարությունն արել են Մադրիդում COP25 միջոցառման ժամանակ[22]։ Ըստ Կուսկոյի բնական ռեսուրսների մենեջերի, տարածքը պաշտպանելու միջոցը չի երաշխավորում, որ հանքարդյունաբերական նախագծերը, որոնք ակնկալում են լիթիում արդյունահանել, արգելվելու են։ Սակայն, Կուսկոյի նահանգապետ Ժան Պոլ Բենավենտեն հայտարարել է, որ այդ նախագծերի համար թույլտվությունների տրամադրումը պետք է մերժվի՝ այդ միջոցին համապատասխանելու համար։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ապու (աստված)
  • Աուսանգեյթ
  • Պերուի հանքարդյունաբերություն
  • Զբոսաշրջությունը Պերուում

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Montaña de siete colores | Montaña Arco Iris | Rainbow Mountain en Vinicunca, Quispicanchis, Cusco – Arqueología del Perú | Historia, Turismo, Arte , Inca, Prehispánico, Pre-Inca» (իսպաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  2. «Fotos: Montaña de Colores de Vinicunca es víctima de su popularidad». RPP (իսպաներեն). 2016 թ․ սեպտեմբերի 12. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  3. «Conoce la belleza de Winikunka, la montaña de 7 colores de Cusco». publimetro.pe. 2016 թ․ նոյեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  4. «Cusco: denuncian que han dañado la Montaña de Siete Colores». América Noticias (իսպաներեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  5. «Salvemos La Montaña de Colores: Está Corriendo Grave Peligro». ACCESOPERU.COM (իսպաներեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  6. PERÚ, Empresa Peruana de Servicios Editoriales S. A. EDITORA. «En el Día Internacional de las Montañas conoce las 7 cumbres más altas del Perú». andina.pe (իսպաներեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  7. «The Discovery of Peru's Rainbow Mountain Has an Unfortunate Truth». theculturetrip.com (անգլերեն). 2018 թ․ մայիսի 2. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 6-ին.
  8. «Tour Full day montaña de colores cusco 2018 | Intupa Cusco». Machu Picchu Tours | Viajes a Machu Picchu | Tours Cusco | Intupa Cusco (իսպաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  9. Andrés Vögler (2016 թ․ հոկտեմբերի 11). «Montaña Arcoíris, Cusco». BITÁCORAS DE VIAJE (իսպաներեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  10. «Secrets of Rainbow Mountain, Peru: How to Do it Right». Be My Travel Muse. 2018 թ․ օգոստոսի 5.
  11. «La Montaña de Siete Colores | Vinicunca Cusco - Perú | Guía de Viajes» (իսպաներեն). 2016 թ․ ապրիլի 15. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  12. «Vinicunca Perú | La montaña de colores en Perú | Cusco». Vinicunca ES (իսպաներեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  13. Cooperacción (2018 թ․ հունիսի 18). «Incoherencia del sistema de planificación territorial». CooperAcción. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  14. «Empresa decidió renunciar a la concesión minera de la Montaña de Siete Colores en Cus». larepublica.pe. 2018 թ․ հունիսի 21. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  15. «Rainbow Mountain Hike Peru». Rainbow Mountain Peru Info (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 19-ին.
  16. «Salvemos la Montaña de Colores: está corriendo grave peligro». La República. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 27-ին.
  17. «Formación Geológica de la Montaña de los 7 Colores». Vinicunca Peru (ամերիկյան անգլերեն). 2018 թ․ հունվարի 3.
  18. «Peru Stops Miners From Exploring Rainbow Mountain Tourist Area». Bloomberg.com (ամերիկյան անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 26. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  19. «Suspenden admisión de petitorios mineros en el área de la Montaña de Siete Colores, ubicada en el departamento de Cusco». El Peruano. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  20. «Suspenden petitorios mineros que comprendan la Montaña de siete Colores». Andina. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  21. «MINAM: Consumo de plástico de un solo uso se redujo en 30% en el último año». Ministry of the Environment. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  22. «Ausangate Conservation Area Created in Cusco (Finally)». Traveling And Living In Peru. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.

Montaña de colores Cusco Ver

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]