Վելլո Վարե

Վելլո Վարե
ապրիլի 4, 1923 - հոկտեմբերի 19, 2007 (84 տարեկան)
Ծննդավայր	Յարվամաա, Էստոնիա
Մահվան վայր	Տալլին, Էստոնիա
Գերեզման	Տալլին
Քաղաքացիություն	Էստոնիա
Կոչում	գեներալ-մայոր
Մարտեր/; պատերազմներ	Հայրենական մեծ պատերազմ
Կրթություն	Մ. Վ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիա
Պարգևներ	և

Վելլո Իոսիֆովիչ Վարե (ապրիլի 4, 1923(1923-04-04), Յարվամաա, Էստոնիա - հոկտեմբերի 19, 2007(2007-10-19), Տալլին, Էստոնիա), էստոնացի հրապարակախոս, խորհրդային ռազմական տեսաբան, ռազմական գիտությունների դոկտոր (1970), գեներալ-մայոր (1977)։ Էստոնացի քաղաքական գործիչ Ռայվո Վարեի հայրն է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վելլո Իոսիֆովիչ Վարեն ծնվել է 1923 թվականի ապրիլի 4-ին, Էստոնիայի Կյադվա գյուղում (Կյարուսկի շրջան, Յարվամաա)^[1]։ Այստեղ էլ ստացել է նախնական կրթությունը։

Էստոնիայի ԽՍՀՄ կազմի մեջ մտնելու ժամանակից՝ 1940 թվականից անդամագրվել է ՀԼԿԵՄ-ին։

Զինվորական ծառայությունը սկսել է 1941 թվականի հուլիսից, ժողովրդական աշխարհազորի կազմում։ Տալլինի մարտերում ծանր վիրավորվել է։

Ապաքինվելուց հետո ուղարկվել է Տյումենի ռազմական ուսումնարան, որը ավարտելուց հետո կռվել է որպես սպա Բրյանսկի ճակատում։ Մասնակցել է Կուրսկի ճակատամարտին, որտեղ ստացել է միջին կարգի վնասվածք։ Ապաքինվել է հոսպիտալում, 1943 թվականից 1945 թվականը Էստոնական հրաձգային կորպուսի համար զբաղվել կադրերի պատրաստմանբ։

Պատերազմից հետո կարճ ժամանակով ծառայել է Լենինգրադի ռազմական օկրուգում, որից հետո ընդունվել Մ. Վ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիան։ 1950 թվականին ավարտելով ակադեմիան ոսկե մեդալով, նա տարբեր օկրուգներում եղել է հրամանատարական պաշտոններում, ապա 20 տարի աշխատել է այդ ակադեմիայում։ 1960 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական աշխատանքը, 1970 թվականին դոկտորական ատենախոսություններ։ Հաջողված դասավանդման համար ակադեմիայում պարգևատրվել է երկու մրցանակներով։

1976 թվականին Էստոնական Սովետական Սոցիալիստական Հանրապետությունում նշանակվել է քաղաքացիական պաշտպանության շտաբի պետ։ 1977 թվականին Վ. Ի. Վարեին շնորհվել է գեներալ-մայորի պաշտոնը։ Այդ պաշտոնում եղել է մինչև 1988 թվականը։ Միաժամանակ, 1987 թվականին Չեռնոբիլի զորքերի խմբավորումում աշխատել է շտաբի պետ։

1989 թվականից 1991 թվականը ընտրվել է ԽՍՀՄ ժողովրդական պատգամավոր։ 1991 թվականից 1999 թվականը աշխատել է Էստոնիայի խորհրդական արտաքին գործերի նախարար։

Վ. Ի. Վարեն Էստոնիայում հայտնի է նաև որպես լեզվաբան (դեռ 1960-ական թվականներից)։ Նա կազմել և հրատարակել է մի քանի բառարաններ (էստոներեն-ռուսերեն, էստոներեն-անգլերեն և այլն)։

Մահացել է 2007 թվականի հոկտեմբերի 19-ին, Տալլինում, որտեղ և թաղված է։

Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

(koostaja ja toimetaja)։ Heino Ernits, Enn Veskimägi. Vene-eesti sõjanduse sõnaraamat, Tallinn: Դեպքում 1986.
(toimetaja koos Enn Veskimäe ja Mari Hiiemäega)։ Yrjö Honkanen, Raimo Raag, Ülo Treikelder, Enn Veskimägi. Väike eesti-inglise-prantsuse-rootsi-saksa-soome-vene sõjanduse sõnastik, Tallinn: Eesti Entsüklopeediakirjastus 2001.
Jälgi tallatud radadelt: ühe elu kroonika, Tallinn 2003 (2 köidet), ISBN 9985789881 , ISBN 9985789946
Sõjamehe elu talletus arvukatesse päevikutesse. — Järva Teataja, 22. oktoober 2005 (intervjuu Kaarel Aluojale)

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ühises rivis ühise vaenlase vastu, Tallinn, Eesti Raamat 1969.
Virkko Lepassalu. Valusalt valge.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «Sven Pärna lehekülg Kädva külast». Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2004 թ․ մայիսի 9-ին.

[1] «Sven Pärna lehekülg Kädva külast». Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2004 թ․ մայիսի 9-ին.

[1]