Վալտեր Նուվել

Վալտեր Նուվել
Ծնվել է	հունվարի 14 (26), 1871
Մահացել է	ապրիլի 13, 1949 (78 տարեկան)
Գերեզման	Սենտ-Ժենևիև-դե-Բուա
Մասնագիտություն	գրող
Գործիքներ	դաշնամուր
Կրթություն	Կառլ Մայի անվան դպրոց
	Walter Nouvel Վիքիպահեստում

Վալտեր Ֆյոդորովիչ Նուվել (ռուս.՝ Вальтер Фёдорович Нувель, Նուվյոլ ռուս.՝ Нувёль, հունվարի 14 (26), 1871^[1] - ապրիլի 13, 1949(1949-04-13)^[1]), ռուս դաշնակահար և սիրողական կոմպոզիտոր, «Արվեստի աշխարհ» գեղարվեստական ընկերության գործիչ, այլ հաստատությունների և ընկերությունների երաժշտական երեկոների կազմակերպիչ։ Հետագայում եղել է Սերգեյ Դյագիլևի քարտուղարը և կենսագիրը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նուվելների ընտանիքը սերում է ֆրանսիացի փախստականներից, ովքեր 17-րդ դարի վերջին Ֆրանսիայից տեղափոխվել են Գերմանիա։ Սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի «Նևա Պիկվիկյաններ» խմբակի բնօրրան համարվող Կառլ Մայի անվան գիմնազիայում։

1890 թվականին ընդունվել է Պետերբուրգի համալսարան՝ Ալեքսանդր Բենուայի, Սերգեյ Դիագիլևի և Դմիտրի Ֆիլոսոֆովի հետ միաժամանակ։ Համալսարանն ավարտելուց հետո ծառայել է որպես հատուկ հանձնարարություններով պաշտոնյա Կայսերական արքունիքի նախարարության գրասենյակում։

Եղել է «Արվեստի աշխարհ» ամսագրի խմբագրական խորհրդի անդամ, խմբագրությունում զբաղեցրել է ձախ թևի դիրքը և պատասխանատու է եղել ամսագրի երաժշտական մասի համար։ Ալֆրեդ Նուրոկի հետ Սանկտ Պետերբուրգում կազմակերպել է (մինչև 1907 թվականը) հանրահայտ «Ժամանակակից երաժշտության երեկոները», որին հնչել են ռուսական և արտասահմանյան նոր երաժշտություն։ Ըստ Բենուայի՝ Նուվելը «հասարակական գործիչ չէր, այլ արվեստի աշխարհի շատ կարևոր և ազդեցիկ մասնակից»։

Հաճախ է հիշատակվել Միխայիլ Կուզմինի օրագրերում 1906-1907 թվականներին, որպես նրա ուղեկից Տավրիդյան այգում շրջագայությունների և գեղեցիկ երիտասարդների հետ հանդիպման ժամանակ^[2], այդ ժամանակ նա սիրային կապի մեջ է եղել Կոնստանտին Սոմովի հետ^[3]։ 1907 թվականին երաժշտություն է գրել Կուզմինի «Վտանգավոր նախազգուշացում» պիեսի համար (նվիրված նրան)։

Մտերմացել է Դյագիլևի հետ երաժշտության հանդեպ ընդհանուր հետաքրքրության պատճառով, նրանք հաճախ են նվագել «չորս ձեռքով»։ Այնուհետև Նուվելը դարձել է Դյագիլևի աջ ձեռքը Փարիզում «Ռուսական սեզոններ» կազմակերպելու գործում և նրա հետ է մնացել գրեթե մինչև իր կյանքի վերջին օրերը։ Կազմել է Դյագիլևի առաջին կենսագրությունը, որը մնացել է անտիպ^[4]։ Նրա հավաքած նյութերն օգտագործվել են Ա. Հասկելի Դյագիլևի մասին գրքում^[5]։

Դյագիլևի մահից հետո ապրել է Ֆրանսիայում^[6]։ 1930-ական թվականներին մտերմացել է Իգոր Ստրավինսկու հետ և դարձել նրա ամենամոտ աշխատակիցը։ Ըստ Ստրավինսկու՝ իր «Իմ կյանքի տարեգրությունը» հուշագրության հիմնական մասը գրել է ընկերը, ում հետ նա կիսել է «լիակատար հոգևոր հասկացողությունը»^[7]^[8]։ Թաղվել է Սենտ-Ժենևիև-դե-Բուա գերեզմանատանը^[6]։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրը եղել է առևտրական, զբաղվել է ֆինանսներով։
Մայրը՝ Մաթիլդա Անդրեևնան (1834 - 12․14․1919, Պետրոգրադ^[9]), գերմանուհի է եղել, բայց ընտանիքում պահպանվել է «ֆրանսիական ոգին»։
Ավագ եղբայրը՝ Ռիչարդը, որոշ ժամանակ երգել է արտասահմանյան առանձին ընկերություններում՝ Ռիկարդո Նորդի կեղծանունով, հետագայում դարձել է երգեցողության ուսուցիչ։
Երկրորդ եղբայրը՝ Ֆեոդորը մահացել է քառասուն տարեկանը չբոլորած։
Երրորդ եղբայրը՝ Էդվարդը, մահացել է երիտասարդ տարիքում։
Քույրը՝ Մաթիլդան, ամուսնացել է հոլանդացի դիվանագետ Բարոն վան Հեկերնի հետ (այն Հեկերնի ազգականն էր, ով ճակատագրական դեր է խաղացել Պուշկինի ողբերգական մենամարտում)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ См., напр., запись за 18 июня 1906 г.
↑ Лев Клейн. Другая сторона светила: российское созвездие. Фолио-Пресс, 2002. ISBN 9785762701662.
↑ «Lib.ru/Классика: Кузмин Михаил Алексеевич. Дневник 1934 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
↑ Diaghileff. His Artistic and Private Life. London, 1935.
↑ ^6,0 ^6,1 Незабытые могилы. Российское зарубежье: некрологи 1917—1997 в 6 томах. Том 5. Н — Пер. М.: «Пашков дом», 1999. — ISBN 5-7510-0169-9. с. 174
↑ И. Стравинский. Хроника. Поэтика. М.: Росспэн, 2004. С. 132.
↑ Сергей Дягилев и русское искусство: переписка, современники о Дягилеве. М.: Изобразительное искусство, 1982. Т. 2. С. 93.
↑ ЦГА СПб. Ф. Р-6143. Оп. 1. Д. 2240. Л. 17—17 об.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալտեր Նուվել» հոդվածին։

[_9f6ba3fa61d66c43-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[2] См., напр., запись за 18 июня 1906 г.

[3] Лев Клейн. Другая сторона светила: российское созвездие. Фолио-Пресс, 2002. ISBN 9785762701662.

[4] «Lib.ru/Классика: Кузмин Михаил Алексеевич. Дневник 1934 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.

[5] Diaghileff. His Artistic and Private Life. London, 1935.

[russiantombs-6] 6,0 ^6,1 Незабытые могилы. Российское зарубежье: некрологи 1917—1997 в 6 томах. Том 5. Н — Пер. М.: «Пашков дом», 1999. — ISBN 5-7510-0169-9. с. 174

[7] И. Стравинский. Хроника. Поэтика. М.: Росспэн, 2004. С. 132.

[8] Сергей Дягилев и русское искусство: переписка, современники о Дягилеве. М.: Изобразительное искусство, 1982. Т. 2. С. 93.

[9] ЦГА СПб. Ф. Р-6143. Оп. 1. Д. 2240. Л. 17—17 об.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]