Ստանիսլավ Մարտիրոսյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մարտիրոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Ստանիսլավ Մարտիրոսյան
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 26, 1938(1938-05-26)
ԾննդավայրԱլմաթի, Ղազախական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էմարտի 26, 1987(1987-03-26) (48 տարեկան)
Մահվան վայրՎերխնայա Պիշմա, Սվերդլովսկի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
ԿրթությունԳերցենի անվան ռուսական պետական մանկավարժական համալսարան
Մասնագիտությունdefectologist և educator of the blind
Զբաղեցրած պաշտոններԴասղեկ
Պարգևներ և
մրցանակներ
Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ
և Excellence of Public Education of the Russian Federation

Ստանիսլավ Ալեքսանդրի Մարտիրոսյան (մայիսի 26, 1938(1938-05-26), Ալմաթի, Ղազախական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - մարտի 26, 1987(1987-03-26), Վերխնայա Պիշմա, Սվերդլովսկի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային մանկավարժ-արատաբան, կույրերի ուսուցման մասնագետ, Վերխնեպիշմինսկի գիշերօթիկ դպրոցի տնօրեն (1968-1987)։ ՌԽՖՍՀ ժողովրդական կրթության գերազանցիկ (1973)։ ՌԽՖՍՀ դպրոցի վաստակավոր ուսուցիչ (1983

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից պարգևատրվել է Լուի Բրայլի անվան հոբելյանական մեդալով (1978

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստանիսլավ Մարտիրոսյանը ծնվել է 1938 թվականի մայիսի 26-ին, Ալմա Աթայում։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին ընտանիքը բնակվել է Հայաստանում, այնուհետև տեղափոխվել Վորոշիլովգրադ։ Ավարտելուց հետո աշխատել է շոգեքարշաշինական գործարանում։ 1956 թվականին ընդունվել է Լենինգրադի Գերցենի անվան պետական մանկավարժական ինստիտուտի արատաբանության ֆակուլտետ, որն ավարտել է 1961 թվականին՝ ստանալով ռուսաց լեզվի և գրականության մանկավարժ-արատաբանի մասնագիտություն։

Լենինգրադից Վերխնայա Պիշմա տեղափոխվելուց հետո աշխատել է կույր երեխաների դպրոցում՝ որպես տարրական դասարանների ուսուցիչ, իսկ հետագայում բարձր դասարանների աշակերտներին դասավանդել է հասարակագիտություն, եղել է դաստիարակչական աշխատանքների գծով փոխտնօրեն։ 1966 թվականին ավարտել է ԽՄԿԿ Սվերդլովսկի կենտրոնական կոմիտեի մարքսիզմ-լենինիզմի երեկոյան համալսարանի փիլիսոփայական ֆակուլտետը։ 1968 թվականին նշանակվել է դպրոցի տնօրեն։

Մարտիրոսյանը ստեղծել է տարբեր տարիքի սովորողների ջոկատներ՝ ըստ Մակարենկոյի համակարգի։ 1969 թվականին որոշվել է դպրոցական արհեստանոցների հիման վրա կազմակերպել ձեռնարկություն, որը սկսել է արտադրել ստվարաթղթե արկղեր և թիթեղյա բանկաներ։ Արտադրությունը գործել է դպրոցում ավելի քան 25 տարի։ Դպրոցը պարգևատրվել է Խաղաղության հիմնադրամի մեդալով՝ դպրոցականների կողմից Կոմերիտմիության ձեռնարկությանը հատկացված միջոցների համար։

Մարտիրոսյանի նախաձեռնությամբ դպրոցում բացվել են մասնագիտացված դասարաններ, ներդրվել է կաբինետային համակարգ, ընդլայնվել է բժշկական բլոկը։ 1972 թվականին ավարտվել է գիշերօթիկ դպրոցի չորս հարկանի շենքի շինարարությունը, իսկ 1976 թվականին՝ «Երազ» կինոհամերգասրահի և նոր ճաշարանի շինարարությունը։ Բարձր արդյունքների են հասել դպրոցի մարզիկները, զարգացել է գեղարվեստական ինքնագործունեությունը[1][2]։ 1978 թվականին, որպես կույր և թույլ տեսողություն ունեցող երեխաների դպրոցների լավագույն տնօրեն, ներկայացրել է ԽՍՀՄՖրանսիայում՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից ՄԱԿ-ում կազմակերպված ֆորումում՝ հանդես գալով «Կույր երեխաների սոցիալական վերականգնումը և սոցիալական հարմարեցումը ԽՍՀՄ-ում» թեմայով։ Այնտեղ Մարտիրոսյանը պարգևատրվել է Լուի Բրայլի հոբելյանական մեծ մեդալով։

1986 թվականին Մարտիրոսյանի կոմերիտական կազմակերպության փորձը դիտարկվել է Կոմերիտմիության կենտրոնական կոմիտեի «Կլոր սեղանի» նիստում։ Դպրոցը դարձել է ՌԽՖՍՀ մանկավարժական գիտությունների ակադեմիայի արատաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտի առանցքային դպրոց, Լենինգրադի Գերցենի անվան պետական մանկավարժական ինստիտուտի արատավոր ուսանողների պրակտիկայի հիմնական կենտրոն[3]։

Մարտիրոսյանը հանկարծամահ է եղել 1987 թվականի մարտի 26-ին՝ ինսուլտից։ Թաղված է Վերխնեպիշմինսկի (Ալեքսանդրովսկի) գերեզմանատանը[4]։

Ստանիսլավ Մարտիրոսյանն ամուսնացած էր, կինը՝ Տատյանա, դուստրը՝ Իրինա[5]։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2003 թվականին Մարտիրոսյանի անունով է կոչվել Սվերդլովսկի մարզի «Վերխնեպիշմինսկի գիշերօթիկ դպրոց» պետական հանրակրթական հաստատությունը[6][7][8][9][10]։ 2018 թվականի հունիսին հրատարակվել է Մարտիրոսյանին նվիրված գիրք՝ «Քո անվան դպրոցը»[11]։

Պարգևներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հետաքրքիր փաստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստանիսլավ Ալեքսանդրովիչի սիրած բանաստեղծությունը Յակով Բելինսկու «Բարձրացրու առաստաղները» բանաստեղծությունն էր, որի մասին նա գրել է՝ «Եթե այս ամբողջ բանաստեղծությունը հասկանային, ապա տիֆլոպեդագոգիայի խնդիրների կեսը լուծված կլիներ»[12]։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Гриневич В. Директор и его школа // Газета «Красное знамя», 24.12.1983.
  • Станислав Александрович Мартиросян // Журнал «Дефектология», № 4, 1987, с. 94.[13]
  • Каюрова И. Дарю тебе мир // Газета «Уральский рабочий», 24.01.1988.
  • Колотилова В. И когда наступит в жизни миг… // Газета «Красное знамя», 05.06.1997.
  • Шалган Н. П. Система многоуровневой допрофессиональной трудовой подготовки учащихся с глубокими нарушениями зрения в условиях школы-интерната (методические рекомендации по организации: из опыта работы) // Журнал «Специальное образование», 2009.[14]
  • Подунова Н. Школа твоего имени. — Екатеринбург: Уральский рабочий, 2018. — 200 с.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Станислав Александрович Мартиросян
  2. Нина Шалган. «Память сердца. Наш гений!» (ռուսերեն). Всероссийское общество слепых. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  3. История школы
  4. Мартиросян Станислав Александрович
  5. Андрей Яловец (2012 թ․ դեկտեմբերի 19). «Гуру местного самоуправления Галина Артемьева – политик, художник и немножко певица» (ռուսերեն). Областная газета Свердловской области. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  6. ГКОУ СО «Верхнепышминская СКОШИ имени Мартиросяна С. А.»
  7. Птенцы гнезда Мартиросянова
  8. «С. А. Мартиросян и встреча выпускников в библиотеке». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  9. «Мартиросян Станислав Александрович». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 31-ին.
  10. Нина Петровна Шалган: «Я счастливый человек — повезло пройти по „своему пути“ так, как мне хотелось»
  11. Окрыленные мечтой
  12. Л. Мальгина (2015 թ․ մայիսի 25). «Приподнимайте потолки!» (ռուսերեն). Уральский рабочий. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  13. Содержание журнала «Дефектология» № 4 за 1987 год
  14. Система многоуровневой допрофессиональной трудовой подготовки учащихся с глубокими нарушениями зрения в условиях школы-интерната