OneCoin
OneCoin-ը (ուանքոյն, One - մեկ, Coin - մետաղադրամ) 2014 թվականին Բուլղարիայի քաղաքացի Ռուժա Իգնատովայի կողմից գործարկված ֆինանսական բուրգ՝ ցանցային մարքեթինգի միջոցով «ուսումնական փաթեթներ» վաճառելու քողի տակ[1][2]:
OneCoin-ը ընկերության կողմից դիրքավորվել է, որպես «թվային արժույթ, որը հիմնված է կրիպտոգրաֆիայի վրա» է Bitcoin համակարգի նմանությամբ: Միևնույն ժամանակ, իսկզբանե կային զգալի տարբերություններ այն ամենից, ինչը սովորաբար համարվում է կրիպտոարժույթ[1]`
- OneCoin-ը չունի միակարգ ցանց, «մայնինգը» իրականացվում է բացառապես «One Coin Limited» (Ջիբրալթար) ընկերության կողմից՝ առանց փաստացի ընթացակարգը նկարագրելու;
- Գործողությունները հասանելի են միայն «One Coin Limited»-ի կողմից վերահսկվող կայքերի միջոցով (անձնական հաշվում, MLM ցանց OneLife, DealShaker հարթակի միջոցով);
- Միայն «One Coin Limited»-ն ունի տվյալների բազայի ամբողջական վերահսկողություն։
CoinTelegraph էլեկտրոնային հրատարակուչությունում, որը մասնագիտացած է կրիպտոարժույթների հարցերում, 2015 թվականին հրապարակվել էր երկու հոդված, որտեղ տեսանելի էին OneCoin-ի ֆինանսական բուրգի նշանները[3][4]: Նմանատիպ գնահատական տրվել էր և այլ հրատարակչությունների կողմից[5][6][7] ինչպես onecoin-ի ստեղծման առանձնահատկությունների, այնպես էլ OneCoin-ում նշանակալի դեր ունեցող բազմաթիվ մարդկանց պատճառով, որոնք նախկինում մասնակցել էին այլ բուրգային սխեմաների մեջ[8][9]:
2017 թվականին Ռուժա Իգնատովան չէր ներկայացել նախատեսված միջոցառմանը և գաղտնի լքել էր Բուլղարիան։ Այդ ժամանակվանից նրա մասին ոչ մի տեղեկություն չկա։ Հայտնի է դարձել, որ OneCoin-ում բացակայում են կրիպտոարժույթներին բնորոշ տարրեր, այդ թվում՝ բլոկչեյն[1] տեխնոլոգիայի բացակայությունը։ Այնուամենայնիվ, 2019 թվականի նոյեմբերի դրությամբ ընկերությունը շարունակում էր ներգրավել նոր հաճախորդներ։ Տարբեր գնահատականներով՝ ամբողջ աշխարհում բուրգի մեջ ներդրվել է 4-ից -15 միլիարդ եվրո[1]:
2022 թվականին Իգնատովան հետախուզվում էր ինչպես Եվրոպոլի[10][11], այնպես էլ ՀԴԲ-ի[12] կողմից՝ խարդախության մեղադրանքով։
Հայեցակարգ
Ուանքոյներ վաճառելու համար «One Coin Ltd»-ն օգտագործում էր ցանցային մարքեթինգ: Ընկերությունից ստացված տեղեկատվության համաձայն՝ նրա հիմնական բիզնեսը բաժնետոմսերի առևտրի վերաբերյալ ուսումնական նյութերի վաճառքն է տեսադասերի տեսքով, որոնք մարդկանց սովորեցնում են օգտագործել կրիպտոարժույթը, ուստի ըստ օրենքի ընկերությունը չունի որևէ ֆինանսական պարտավորություն մասնակիցների նկատմամբ: Ընկերության ղեկավարությունը և կառավարիչները հատուկ շեշտել են դա մամուլի հաղորդագրություններում, որտեղ ասվում էր, որ «օգտատիրոջ անձնական հաշվում» ուանքոյները միայն միջոց են մարդկանց սովորեցնելու, թե ինչպես աշխատել կրիպտոարժույթով, չունեն որևէ իրական երաշխիք և չեն հանդիսանում որևէ իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձի ֆինանսական պարտավորություններ որևէ մեկի նկատմամբ: Անվճար փորձնական փաթեթը տրամադրում է ընդհանուր տեղեկություններ OneCoin-ի և «Think and Grow Rich» էլեկտրոնային գրքի մասին: Ուսումնական փաթեթներն ունեն 7 մակարդակ՝ 110-ից մինչև 118,000 եվրո տատանվող գներով: Փաթեթները տրամադրում են մի շարք «թոքեններ», որոնք կարող են օգտագործվել ուանքոյների «արդյունահանման» համար: Թույլատրելի գործարքների ծավալը, ներառյալ ուղղորդումների ներգրավման համար փոխհատուցման մակարդակը, կախված է մասնակցի կողմից գնված ուսումնական փաթեթի մակարդակից[7][13]: «One Coin Ltd»-ի կողմից Ֆիատ փողերով ուանքոյների ուղղակի վաճառք չի եղել, սակայն դրանք հնարավոր էր գնել այլ մասնակիցներից ներքին փոխանակման հարթակում:
Ընկերությունը կենտրոնացել էր ոչ միայն եվրոպացիների վրա։ 2016 թվականի առաջին կիսամյակում եկամուտների ավելի քան 2/3-ը ստացվել է Չինաստանից (մոտ 425 մլն եվրո)։ Գերմանիան ու Մեծ Բրիտանիան տրամադրել են մոտավորապես 30-ական միլիոն եվրո, ԱՄՆ-ն՝ մոտ 25 միլիոն եվրո, Հոնկոնգը՝ մի քանի միլիոն[1]։ Հետագայում աստիճանաբար ավելացավ աղքատ բնակչություն ունեցող աֆրիկյան և ասիական երկրների մասնաբաժինը[1]։
Քննադատություն
Էլեկտրոնային «cointelegraph.com» հրատարակությունը OneCoin-ը համարում է խաբեություն և ֆինանսական բուրգ[4]: Հրապարակման հատուկ հետաքննությունը չի կարողացել գտնել անկախ հաստատումներ Ռուժա Իգնատովայի այն ռեգալիաների մասին, որոնք նշված են ընկերության պաշտոնական կայքում: CoinTelegraph-ը ուշադրությունը հրավիրեց այն փաստի վրա, որ Ռուժա Իգնատովայի կրթության և գործունեության մասին տեղեկատվությունը մինչև OneCoin-ի ստեղծումը հաստատվում էին միայն նրա հետ կապված աղբյուրների հղումներով[4]։
OneCoin կայքում ցուցադրված Forbes ամսագրի բուլղարական հրատարակության 2015 թվականի մայիսյան համարի շապիկի լուսանկարը, որը պարունակում էր հարցազրույց Ռուժա Իգնատովայի հետ, չի համապատասխանում նույն ամսագրի շապիկի լուսանկարին Ֆորբսի պաշտոնական կայքում։ Պարբերականն իսկապես հոդված ունի Ռուջա Իգնատովայի մասին, որը վճարովի գովազդ է[4][1], այլ ոչ թե ուղղակի հարցազրույց։
Երբ պոտենցիալ ներդրողները անձամբ հանդիպեցին OneCoin-ի պաշտոնյաների հետ, տեխնիկական հարցերի պատասխանները մանրամասն չէին և իմաստ չունեին, եթե մեկնաբանվի՝ հիմնվելով այն բանի վրա, թե ինչն է ընդհանուր առմամբ ճշմարիտ համարվում կրիպտոարժույթների համար[4]:
Մենեջերները խոսում են OneCoin-ի գնի մասին, բայց դա չի կարող ստուգվել անկախ աղբյուրների կողմից։ Օրինակ, 2017 թվականի մայիսի վերջի դրությամբ ոչ մի անկախ փոխանակման հարթակ առևտուր չէր իրականացնում ուանքոյներով: Ըստ «cointelegraph.com» հրապարակման, OneCoin կայքում նշված գինը «ինքնագնահատում» է[4], որը չի ձևավորվում օբյեկտիվ շուկայի կողմից:
Բրիտանական Daily Mirror-ը գրել էր, որ OneCoin/OneLife-ը արագ հարստանալու խարդախություն է՝ այն անվանելով «գործնականում անօգուտ»[14]: Նման կարծիք է արտահայտված նաև BBC-ի լրագրողական հետաքննության մեջ, որտեղ նշվում է տեղեկատվության մշակման կենտրոնացումը միայն թողարկող ընկերությունում,որը կարող էր կամայականորեն փոխել ցանկացած տվյալ, քանի որ չկար բլոկչեյն, այն ընդօրինակվում էր միայն սովորական SQL տվյալների բազայի միջոցով[1]:
Պաշտոնական որոշումներ և կանոնակարգեր
Հունգարիայի Ազգային բանկը նախազգուշացում էր տարածել, որ OneCoin-ը բրգաձև սխեմա է[15]:
2017 թվականի ապրիլի 28-ին Թաիլանդի բանկը նախազգուշացում էր տարածել OneCoin-ի դեմ՝ նշելով, որ այն անօրինական թվային արժույթ է, որը չպետք է օգտագործվի առևտրում[16]:
2017 թվականի հուլիսի 12-ին Ավստրիայի ֆինանսական շուկաների մարմինը հայտարարություն էր տարածել, ըստ որի OneCoin-ն իրավունք չունի Ավստրիայում լիցենզիա պահանջող բանկային գործառնություններ իրականացնել[17]։
Բուլղարիայի ֆինանսական վերահսկողության հանձնաժողովի հայտարարությունը
2015 թվականի սեպտեմբերի 30-ին Բուլղարիայի ֆինանսական վերահսկողության հանձնաժողովը հրապարակեց հատուկ հաղորդագրություն՝ նվիրված OneCoin-ին[18]։ Պոտենցիալ ներդրողները տեղեկացվում են, որ OneCoin-ի և այլ կրիպտոարժույթների միջոցով ձեռքբերումը, առևտուրը և վճարումը չի կարգավորվում ԵՄ-ի և Բուլղարիայի ազգային կապիտալի շուկաների օրենսդրությամբ: OneCoin-ը, ինչպես մյուս վիրտուալ արժույթները, չի ճանաչվում կամ չի դիտարկվում որպես ֆինանսական գործիք: Պոտենցիալ ներդրողներին խորհուրդ է տրվում, որ կրիպտոարժույթներում ներդրումներ կատարելը մեծ ռիսկ է պարունակում: Կազմակերպչի սնանկության դեպքում նման ներդրումները ենթակա չեն փոխհատուցման «Ներդրողների հատուցման հիմնադրամից»: Նախազգուշացումից հետո OneCoin-ը դադարեցրեց բոլոր գործունեությունը Բուլղարիայում և սկսեց օգտագործել ոչ բուլղարական բանկերը բուլղարացի մասնակիցների վճարումները մշակելու համար[19]:
Մեծ Բրիտանիայի ֆինանսական վարքագծի կառավարման մարմին
2016 թվականի սեպտեմբերին Միացյալ Թագավորության Ֆինանսական ծառայությունների կառավարման մարմինը (FSA) հայտարարեց, որ «One Coin Ltd»-ն չի զբաղվում որևէ գործունեությամբ, որը պահանջում է լիցենզավորում, սակայն կան մտահոգություններ այն պոտենցիալ ռիսկերի վերաբերյալ, որոնք ընկերությունը ներկայացնում է Մեծ Բրիտանիայի սպառողների համար: Հայտարարության մեջ կոչ էր արվում սպառողներին, ովքեր կարծում են, որ իրենց խաբեության են ենթարկել, կապ հաստատել Լոնդոնի ոստիկանության խարդախության ջոկատի հետ, որն իրականացնում է համապատասխան քննությունը[20]:
Իտալիայի մրցակցային կառավարամն մարմնի որոշումը
Իտալական հակամենաշնորհային կառավարման մարմինը (իտալ.՝ Autorità garante della concorrenza e del mercato) 2016 թվականի դեկտեմբերին ընդունել է «One Network Services Ltd»-ի գործունեության՝ ուղղված խթանելու և տարածելու OneCoin կրիպտոարժույթը, ժամանակավոր արգելք, նկարագրելով իրենց գործունեությունը, որպես «ապօրինի բրգաձև վաճառքի համակարգ» («sistema di vendita piramidale vietato dalla legge»)[21]: 2017 թվականի փետրվարի 27-ին, հետաքննությունն ավարտելուց հետո, կարգավորող մարմինն արգելեց OneCoin-ի հետ բոլոր գործողությունները մինչև հետագա ծանուցումը[22]:
Գերմանիայի Ֆինանսական վերահսկողության դաշնային մարմնի որոշումը
2017 թվականի փետրվարին Գերմանիայի Ֆինանսական վերահսկողության դաշնային մարմինը սառեցրեց 29 միլիոն եվրո բանկային հաշիվներում, որոնք օգտագործվել են OneCoin ցանցում փողերի լվացման համար: Բացի այդ, IMS International Marketing Services GmbH-ին հանձնարարվել է դադարեցնել OneCoin-ի հետ կապված բոլոր չարտոնված գործարքները և իր ներդրողներին վերադարձնել ամենավերջին դրամական գործարքները[23]: 2017 թվականի ապրիլին կարգավորիչը հրամայեց «OneCoin Ltd»-ին դադարեցնել ամբողջ գործունեությունը Գերմանիայում[24] և արգելեց ուանքոյների առևտուրը[25]:
Ղազախստանի ֆինանսների նախարարության Պետական եկամուտների կոմիտե
2017 թվականի ապրիլին Ղազախստանի ֆինանսների նախարարության Պետական եկամուտների կոմիտեն մեկնաբանել էր «Աստանայում OneCoin կեղծ կրիպտոարժույթի բուրգի գործունեության սխեման»[26]։ Նրանց կարծիքով, «OneCoin-ի արտադրանքը իրականում կրիպտոարժույթ չէ, այլ առցանց խաղերում լայնորեն կիրառվող էլեկտրոնային վճարային միավորների անալոգն է, հետևաբար, ընկերության ներդրողներին ավելորդ շահույթ ստանալու հնարավորության մասին ներարկված ամբողջ տեղեկատվությունը հանցավոր կեղծիք է՝ ուղղված ներդրողների միջոցների անօրինական բռնագրավմանը»:
Բելիզ Ֆինանսական ծառայությունների հանձնաժողովի հայտարարություն
2017 թվականի մայիսի 29-ին Բելիզի Ֆինանսական ծառայությունների միջազգային հանձնաժողովը (IFSC) նախազգուշացում էր տարածել, որ «OneLife Network Ltd»-ն առևտուր է անում առանց IFSC-ի կամ որևէ այլ մարմնի կողմից լիցենզիայի կամ թույլտվության: Ընկերությանը առաջարկ է ուղարկվել դադարեցնել ապօրինի առևտրային բիզնեսը[27]։
«Վիետնամական լիցենզիա»
2017 թվականի հունիսի 16-ին «OneCoin Ltd»-ի ղեկավարության անունից հայտարարություն է տարածվել, որ OneCoin-ը լիցենզավորվում է Վիետնամի կառավարության կողմից և օրինական է դառնում Վիետնամում, որպես թվային արժույթ, նրան օգտագործելը։ 2017 թվականի հունիսի 20-ին Վիետնամի պլանավորման և ներդրումների նախարարությունը հայտարարություն էր տարածել այն փաստաթղթի կեղծման մասին, որը OneCoin-ը օգտագործել է որպես օրինականացման ապացույց։ Նախարարությունը մարդկանց և տնտեսվարողներին զգուշացրել էր այս փաստաթղթին հանդիպելու դեպքում լինել զգոն[28]։
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «Cryptoqueen: How this woman scammed the world, then vanished». BBC. 2019-11-24. Արխիվացված է օրիգինալից 2020-12-21-ին. Վերցված է 2019-11-26-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Ruja Ignatova: The crooked cryptoqueen». Արխիվացված է օրիգինալից 2023-04-04-ին. Վերցված է 2023-05-17-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ William Suberg (2015-10-30). «Fool Me Once … Top 5 Bitcoin-Related Scams for 2015». CoinTelegraph (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-04-ին. Վերցված է 2019-11-26-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 William Suberg (2015-05-27). «One Coin, Much Scam: OneCoin Exposed as Global MLM Ponzi Scheme» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-12-27-ին. Վերցված է 2019-11-26-ին.
- ↑ Morris, David Z. (2017-05-31). «The Rise of Cryptocurrency Ponzi Schemes». The Atlantic. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-05-31-ին. Վերցված է 2017-06-05-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Survey: Malaysians Warm Up to Cryptocurrencies,». nasdaq. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-06-02-ին. Վերցված է 2017-06-05-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ 7,0 7,1 «OneCoin Review: 100-5000 EUR Ponzi point "cryptocurrency"». behindmlm.com (անգլերեն). 2014-09-23. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-12-21-ին. Վերցված է 2019-11-26-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ cointelepgraph.com (2015-05-27). «OneCoin exposed as global MLM Ponzi scheme». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-02-13-ին. Վերցված է 2017-09-09-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «indian police label 12 million onecoin operation a clear ponzi scheme». The Indian Express. 2017-07-10. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-10-ին. Վերցված է 2017-07-10-ին.
- ↑ «Europe's most wanted». Europe's most wanted (անգլերեն). 2022-05-11. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-06-05-ին. Վերցված է 2022-05-11-ին.
- ↑ Dragu, Florentina (2022-05-12). «"Regina cripto", pe lista celor mai căutați fugari VIDEO». Profit.ro (ռումիներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-25-ին. Վերցված է 2022-06-30-ին.
- ↑ Dilanian, Ken; Winter, Tom (2022-06-30). «The 'CryptoQueen' is now one of the FBI's 10 Most Wanted». NBC News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-07-03-ին. Վերցված է 2022-06-30-ին.
{{cite news}}: More than one of|accessdate=and|access-date=specified (օգնություն) - ↑ YLE (2016-03-14). «Finns investing millions in new virtual currency; police keeping tabs on case». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-15-ին.
- ↑ «Who wants to be a OneCoin millionaire? YOU don't - here's why hyped-up web currency is virtually worthless». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-02-12-ին.
- ↑ «Fokozott kockázatot hordoznak a világhálón elérhető virtuális fizetőeszközök (in Hungarian)». mnb.hu. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-22-ին. Վերցված է 2016-12-22-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ Bangkok Post (2017-04-28). «BoT warns public about OneCoin currency». Արխիվացված է օրիգինալից 2023-01-22-ին. Վերցված է 2017-09-09-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «OneCoin Ltd. Investor Warning». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-03-06-ին. Վերցված է 2019-03-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ СЪОБЩЕНИЕ — OneCoin Արխիվացված է Դեկտեմբեր 30, 2015 Wayback Machine-ի միջոցով: // Комисия за финансов надзор 30/09/2015(բուլղ.)
- ↑ «OneCoin lose last bank account, unable to accept wires». behindmlm.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-11-16-ին. Վերցված է 2019-11-26-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «London Police Investigate OneCoin Cryptocurrency Scheme». Արխիվացված է օրիգինալից 2017-06-26-ին. Վերցված է 2019-03-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «PS10550 - Vendite piramidali: sospesa in via cautelare la promozione della criptomoneta OneCoin». agcm.it. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-31-ին. Վերցված է 2016-12-30-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «PS10550 - Vendite piramidali: Antitrust sospende la promozione della criptomoneta OneCoin da parte di One Life». agcm.it. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-05-08-ին. Վերցված է 2017-03-12-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ bafin.de (2017-04-10). «IMS International Marketing Services GmbH: account freezing and winding-down of unauthorised money remittance business». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-01-18-ին. Վերցված է 2017-10-19-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ bafin.de (2017-04-18). «OneCoin Ltd, Dubai: Prohibition of involvement in unauthorised money remittance business». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-15-ին. Վերցված է 2017-10-19-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ BaFin (2017-04-27). «OneCoin Ltd (Dubai), OneLife Network Ltd (Belize) und One Network Services Ltd (Sofia/Bulgaria): BaFin issues cease and desist orders holding the companies to stop own funds trading in "OneCoins" in Germany». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-10-04-ին. Վերցված է 2017-10-19-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Схему работы псевдокриптовалютной пирамиды разъяснили в КГД». Արխիվացված է օրիգինալից 2017-08-05-ին. Վերցված է 2019-03-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ IFSC (2017-05-29). «One Life Network Limited». Արխիվացված է օրիգինալից 2017-09-08-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ Behind MLM (2017-06-20). «OneCoin Vietnamese regulatory document forged, govt says». Արխիվացված է օրիգինալից 2017-06-24-ին. Վերցված է 2017-10-19-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն)
Արտաքին հղումներ
- Պաշտոնական կայք
- Onecoin pyramid eller bra business? / YLE, 19.02.2015(շվեդ.)
- Uusi virtuaaliraha OneCoin — verkostomarkkinointia, sijoittamista vai huijausta? / YLE, 17.02.2015(ֆին.)