Սուրբ Խաչ վանք (Շամեն)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Խաչ վանք (այլ կիրառումներ)
| Սուրբ Խաչ վանք | |
|---|---|
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | վանք |
| Երկիր |  Ադրբեջան |
| Տեղագրություն | Շամեն, Ադրբեջան |
| Հոգևոր կարգավիճակ | չգործող |
| Ներկա վիճակ | անհայտ |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական |
| Կառուցման սկիզբ | 11-12-րդ դարեր |
| Շինանյութ | սրբատաշ և կիսամշակ քար, աղյուս |
 | |
 | |
Սուրբ խաչ վանք (նաև՝ Քամու խաչ վանք), Հայ առաքելական եկեղեցու վանքային համալիր պատմական Մեծ Հայքի Ճահուկ գավառում, ներկայիս Ադրբեջանական Հանրապետության Շահբուզի շրջանի Շամեն (այժմ՝ Շադա) գյուղից 2 - 2,5 կմ ներքև, ձորի մեջ, լեռնալանջի հարթ վայրում[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քամու խաչ վանքը կառուցվել է 11-12-րդ դարերում։ Ճարտարապետը և պատվիրատուն անհայտ են։ Հայտնի է, որ 19-րդ դարում օծոփեցի Համբարձում Փիրղալովի պատվերով եկեղեցին վերանորոգվել է[1]։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վանքի իրենից քառամույթ եռանավ բազիլիկա է ներկայացնում։ Կառուցված է սրբատաշ և կիսամշակ քարից։ 15, 17 և 19-րդ դարերում վանքը վերանորոգվել է։ Մուտքերը գտնվում են հյուսիսային և հարավային ճակատներում։ Տաճարի աբսիդը և մույթերը ուղղանկյուն են։ Կա ավանդատների մեկ զույգ։ Տաճարի ներսից կան որոշ արձանագրություններ։ Եկեղեցին հյուսիսային և արևմտյան կողմերում ունեցել է 5-6 վանքապատկան շինություններ, պարիսպ, գերեզմանատուն, որոնք այժմ մինչև հիմքերը քայքայված են[1]։
1980-ականների դրությամբ համալիրից մնում էր միայն եկեղեցին, որը կիսականգուն էր, քանդված էր ամբողջ ծածկը, որմերի վերին շարվածքները։ Այժմ համալիրի վիճակը անհայտ է[1]։