Սովետների հրապարակ (Դոնի Ռոստով)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սովետների հրապարակ
Երկիր Ռուսաստան
ՏեղագրությունԴոնի Ռոստով
Քարտեզ
Քարտեզ

Սովետների հրապարակ (ռուս.՝ Площадь Советов), Դոնի Ռոստովի կենտրոնական հրապարակներից մեկը[1]։ Գտնվում է Դոնի Ռոստովի Կիրովսկի շրջանի Բոլշայա Սադովայա փողոցի, Վորոշիլովի պողոտայի, Սոկոլովի պողոտայի և Սոցիալիստական փողոցի հատման վայրում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նոր Բազարի հրապարակ անվանումը ստացած հրապարակը ի սկզբանե նկատվել է 1845 թվականի պլանում։ Այն ժամանակ այնտեղ եղել են «սառը շենքեր»[2]։ Հրապարակի շինարարությունը սկսվել է Ղրիմի պատերազմի ավարտից հետո։ 1860 թվականին հրապարակը կառուցվել է մեկ հարկանի շենքերի պարագծի շուրջ։ Մեծ և Միջին պողոտաների միջև առևտրային խանութներն են։

1891-1908 թվականներին հրապարակի կենտրոնում կառուցվել է Ալեքսանդր Նևսկու տաճարը, որը դարձել է հրապարակի ճարտարապետական գերիշխող և կոմպոզիցիոն կենտրոնը։ 20-րդ դարի սկզբին հրապարակում հայտնվեցին աղյուսե առևտրային խանութներ և կրպակներ, իսկ Մեծ և Միջին պողոտաներում՝ (այժմ` Վորոշիլովի պողոտա և Սոկոլովի փողոց) կառուցվել են Ի. Գոցի, Կ. Չերնովայի, Գ. Մելնիկով-Եզեկովի, եղբայրներ Դեդի Ս. Շենդերովի, Ախիչևի առևտրային տները[2]։ 1913-1915 թթ. հրապարակում կառուցվել է Պետական բանկի շենքը։ 1929-1930 թթ. Ալեքսանդր Նևսկու տաճարը քանդվել է, որից հետո Պետբանկի շենքը դարձել է հրապարակի գերիշխող ճարտարապետական կառույցը[3]։ 1929-1934 թթ. ճարտարապետ Իլյա Գոլոսովի նախագծով կոնստրուկտիվիզմի ոճով կառուցվել է Սովետների տունը[3]։

Հայրենական պատերազմի ժամանակ հրապարակում գտնվող տների մեծ մասը քանդվել է։ Պահպանվել է միայն Պետական բանկի շենքը։ 1947-1948 թվականներին Մ. Ի. Տարականովի նախագծով հրապարակում կառուցվել է պուրակ[3]։ Հրապարակի հետպատերազմյան վերակառուցման ծրագրերը ենթադրում էին, որ այն կվերակառուցվի ժամանակին բնորոշ մոնումենտալ ոճով։ Սակայն 1955 թվականի «Նախագծման և շինարարության մեջ շռայլությունների վերացման մասին» որոշումը փոխել է այդ ծրագրերը։ Ռոստովի ճարտարապետ Յան Ռեբայնը հիշում է.

Սովետների տան նախագիծն անցավ հաստատման բոլոր փուլերը, փոփոխվեց, այդ թվում հեռացվեց կենտրոնական աշտարակը, իսկ շենքը կորցրեց իր ինքնատիպությունն ու գրավչությունը[4]։

1950-ական թվականների վերջերին Սովետների հրապարակը կառուցապատվել է։ Այն դարձել է քաղաքի գլխավոր վարչական հրապարակը։ 1972 թվականին հրապարակի կենտրոնում տեղադրվել է «Առաջին հեծյալների հուշարձանը» (քանդակագործ՝ Եվգենի Վուչետիչ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Ребайн Я. А. Ростов-на-Дону. — М.: Государственное издательство архитектуры и градостроительства, 1950. — С. 31. — (Архитектура городов СССР).
  2. 2,0 2,1 Есаулов Г. В., Черницына В. А. Архитектурная летопись Ростова-на-Дону. — 2-е. — Ростов-на-Дону, 2002. — С. 133-134. — ISBN 5-8456-0489-3
  3. 3,0 3,1 3,2 Ребайн Я. А. Ростов-на-Дону. — М.: Государственное издательство архитектуры и градостроительства, 1950. — С. 20-22. — (Архитектура городов СССР).
  4. Есаулов Г. В., Черницына В. А. Архитектурная летопись Ростова-на-Дону. — 2-е. — Ростов-на-Дону, 2002. — С. 225. — ISBN 5-8456-0489-3

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]