Սկզբում նրանք եկան...
«Սկզբում նրանք եկան...», մեջբերում գերմանացի պաստոր Մարտին Նիմյոլլերի ելույթներից, որով նա փորձել է բացատրել գերմանացի մտավորականների անգործությունը և նացիստներին չհակադրվելը։
1945 թվականի նոյեմբերին Նիմյոլլերն այցելել է Դախաուի նախկին համակենտրոնացման ճամբար, որտեղ բանտարկված է եղել 1941 թվականից մինչև 1945 թվականի ապրիլ։ Նրա օրագրային գրառումը ցույց է տալիս, որ այս այցը խթան է դարձել ապագա հայտնի մեջբերման համար։ Գոյություն ունեն այդ քաղվածքի մի քանի տարբերակներ, որոնք փոքր-ինչ տարբերվում են միմյանցից;։ Ամենայն հավանականությամբ, այն առաջին անգամ հնչել է 1946 թվականին։ Տպագիր տեսքով այն առաջին անգամ հրապարակվել է 1955 թվականին[1]։
Գոյություն ունեն քաղվածքի բազմաթիվ ալյուզիաներ, օրինակ՝ Ֆլորիդայի նահանգապետ Ռիք Սքոթի ելույթը ԱՄՆ նախագահի թեկնածու Միթ Ռոմնիին աջակցելու համար[2]։
Տարբերակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղվածքի հիմնական տարբերակն է[3].
|
Երբ նացիստները բռնում էին կոմունիստներին, ես լռում էի. ես կոմունիստ չէի։ Բնօրինակ տեքստ (գերմ.)
Als die Nazis die Kommunisten holten, habe ich geschwiegen; ich war ja kein Kommunist. Als sie mich holten, gab es keinen mehr, der protestieren konnte. |
|
Քաղվածքն ունի մի շարք տարբերակներ[1], որոնք սկսել են տարածվել 1950-ականներին[4], օրինակ՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում հայտնի է հետևյալ տարբերակը, որը Միացյալ Նահանգների Հոլոքոստի հիշատակի թանգարանը մեջբերում է որպես քաղվածքի բազմաթիվ չափածո տարբերակներից մեկը[5][6][7].
|
|
Սկզբում նրանք եկան սոցիալիստների հետևից, և ես լռեցի, որովհետև ես սոցիալիստ չէի։ Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
First they came for the Socialists, and I did not speak out - Because I was not a Socialist.
|
|
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Harold Marcuse. «Niemöller, origin of famous quotation «First they came for the Communists…»» (անգլերեն). history.ucsb.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 18-ին.
- ↑ «Scott defends capitalism with "First they came" Holocaust quote» (անգլերեն). Naked Politics. 2012-01-26. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 24-ին.
- ↑ Quellen: Martin Niemöller Stiftung; So hat Niemöller es geschrieben. Es wurde sehr häufig abgewandelt Արխիվացված 2013-05-31 Wikiwix(գերմ.)
- ↑ Marcuse, Harold. «Martin Niemöller's famous confession: "First they came for the Communists ... "». University of California at Santa Barbara.
- ↑ «Martin Niemöller: «First they came for the Socialists…»» (անգլերեն). United States Holocaust Memorial Museum. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 18-ին.
- ↑ «Martin Niemöller: "First they came for the Socialists..."». Holocaust Encyclopedia. United States Holocaust Memorial Museum. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ «Martin Niemöller: "First they came for the Socialists..."». Holocaust Encyclopedia. United States Holocaust Memorial Museum. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 25-ին. This is a different and older article which contains more complete photographs than the new version.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Leo Stein, Norman Vincent Peale. Hitler Came for Niemoeller: The Nazi War Against Religion. — Pelican Publishing, 2003. — 336 p. — ISBN 9781455605873
- Baldwin, James (1971 թ․ հունվարի 7). «Open Letter to my Sister, Angela Davis». New York Review of Books. Quotation: "If they come for me in the morning, they will come for you in the night."
- Davis, Angela Y. (1971). If They Come in the Morning: Voices of Resistance. The Third Press. ISBN 9780893880224.
- Stein, Leo (2003), They Came for Niemoeller: The Nazi War Against Religion, Gretna, Louisiana: Pelican Publishing Co, ISBN 1-58980-063-X, Վերցված է 22 August 2012-ինFirst published 1942 by Fleming H. Revell Co.
{{citation}}: CS1 սպաս․ postscript (link)