Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին հետախուզության ծառայություն
| Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին հետախուզության ծառայություն | |
|---|---|
 | |
.jpg) | |
| Տեսակ | հատուկ ծառայություն և Ռուսաստանի Դաշնության դաշնային ծառայություն |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Ստեղծման թվական | դեկտեմբեր 1991 |
| Փոխարինված է | ԽՍՀՄ Պետական անվտանգության կոմիտե և ԽՍՀՄ ՊԱԿ առաջին գլխավոր վարչություն |
| Շտաբակայան | Յասենևո շրջան |
| Ծառայողների թիվ | մոտ 13 000 մարդ[1] |
| Կայք | svr.gov.ru |
Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին հետախուզության ծառայություն(ռուս.՝ Служба внешней разведки Российской Федерации), դաշնային ծառայություն, Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին հետախուզության հիմնական մարմին, հատուկ ծառայություն։ Պատկանում է պետական ռազմականացված կազմակերպություններին, որոնք իրավունք ունեն ձեռք բերել մարտական ձեռքի հրաձգային և այլ զենք[2]։
Ռուսաստանի ԱՀԾ-ի շտաբը գտնվում է Բաչուրինո գյուղից ոչ հեռու, Մոսկվայի Նովոմոսկովսկի շրջանի Սոսենսկի բնակավայրում, որը սահմանակից է Յասենևո շրջանին։ Ռուսաստանի SVR ակադեմիայի համալիրը գտնվում է Խլեբնիկովսկի անտառապարկում (Մոսկվայի մարզ, Միտիշչինսկի շրջան)։
Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային ժողովի գործունեության ղեկավարումն իրականացվում է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի կողմից[3]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1991 թվականի դեկտեմբերին Ռուսաստանի ԱՀԾ-ն իրեն հռչակել է ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ի առաջին գլխավոր վարչության (ԽՍՀՄ Ռազմավարական մշակումների կենտրոնի) և ԽՍՀՄ հետախուզության կենտրոնական ծառայության պաշտոնական իրավահաջորդը[4]։
Ռուսաստանի Դաշնության խորհուրդը ընդգծում է իր պատմական դերը[5] որպես Խորհրդային Ռուսաստանի և Խորհրդային Միության հատուկ ծառայությունների ավանդույթների շարունակող[6]։ ԽՍՀՄ փլուզման և Անկախ Պետությունների Համագործակցության (ԱՊՀ) ստեղծման արդյունքում հարց է բարձրացվել Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին հետախուզության մարմինների արմատական վերակազմակերպման մասին՝ ԽՍՀՄ հետախուզության կենտրոնական ծառայության (ԽՍՀՄ հետախուզության կենտրոնական ծառայություն) հիման վրա։
ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո ԽՍՀՄ-ի հետախուզության կենտրոնական ծառայության բազայի վրա ՌԽՖՍՀ-ի նախագահ Բորիս Ելցինի 1991 թվականի դեկտեմբերի 18-ի թիվ 293 հրամանագրով ԱՊՀ-ի ստեղծման մասին 1991 թվականի դեկտեմբերի 8-ի համաձայնագրի և Ռուսաստանի Դաշնության անվտանգության ապահովման նպատակով ՌԽՖՍՀ-ի արտաքին հետախուզության ծառայությունը վավերացնելու կապակցությամբ ստեղծվել է ՌԽՖՍՀ-ի արտաքին հետախուզության ծառայությունը։
Ըստ Ռուսաստանի արտաքին հետախուզության ծառայության պաշտոնական վարկածի[7], ՌԽՖՍՀ նախագահի հրամանագրով 1991 թվականի դեկտեմբերի 18-ին նոր Ռուսաստանի սկզբունքորեն նոր հատուկ ծառայություն չի ստեղծվել, իսկ ԽՍՀՄ հետախուզության կենտրոնական ծառայությունն ընդամենը վերանվանվել է Ռուսաստանի արտաքին հետախուզության ծառայության։
ԽՍՀՄ փլուզումից հետո փոխվել է նաև ծառայության անվանումը․ ՌՍՖՍՀ ԱՀԾ-ն սկսել է կոչվել Ռուսաստանի ԱՀԾ։ 1991 թվականի դեկտեմբերի 26-ին Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը հրամանագիր է ստորագրել 26.12.1991-ի թիվ 316-ի՝ Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային ժողովի առաջին տնօրեն նշանակելու մասին[8]։ Այն դարձել է ԽՍՀՄ հետախուզության կենտրոնական ծառայության տնօրեն Եվգենի Պրիմակովը, որին հանձնարարվել է մեկշաբաթյա ժամկետում նախագահին առաջարկություններ ներկայացնել նոր ստեղծված ծառայության, դրա կառուցվածքի և նահանգների վիճակի մասին։
1992 թվականի հունվարի 13-ին Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը № 15 հրամանագիր է ստորագրել Ռուսաստանի Դաշնության ԱՀԾ տնօրենի տեղակալներ նշանակելու մասինին։ ԽՍՀՄ Ռազմավարական մշակումների կենտրոնի տնօրենի բոլոր տեղակալները պահպանել են իրենց պաշտոնները նոր կառույցում։ Նրանց ավելացել է Իվան Գորելովսկին, ով գեներալ-լեյտենանտի կոչումով սկսել է պատասխանատու լինել վարչատնտեսական գործունեության համար։
Դրանից հետո արտաքին հետախուզության ծառայությունը ևս մի քանի անգամ վերակազմավորվել է՝ Ռուսաստանի արտաքին հետախուզության դաշնային ծառայություն (30.09.1992), Ռուսաստանի Դաշնության նախագահին առընթեր ԱՀԾ (07.10.1992), իսկ հետո արդեն Ռուսաստանի ԱՀԾ։
18.12.1991-ի № 293 հրամանը ՌՍՖՍՀ ԱՀԾ-ի ստեղծման մասին (էջ 1)
18.12.1991-ի № 293 հրամանագիրը ՌՍՖՍՀ ԱՀԾ-ի ստեղծման մասին (էջ 2)
26.12.1991-ի № 316 հրամանագիրը Ռուսաստանի ԱՀԾ-ի առաջին տնօրենի նշանակման մասին
13.01.1992-ի № 15 հրամանագիրը Ռուսաստանի ԱՀԾ-ի տնօրենի տեղակալներ նշանակելու մասին (առաջին թիմ)
Օրենսդրական կարգավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ներկայումս Ռուսաստանի արտաքին հետախուզության ծառայության գործունեությունը կառուցվում է 1996 թվականի հունվարի 10-ի Արտաքին հետախուզության մասին դաշնային օրենքի № 5-ԴՕ-ի հիման վրա[9]։
Բացի այդ, Ռուսաստանի ԱՀԾ-ի գործունեությունը կարգավորվում է․
- 31.05.1996-ի № 61 «Պաշտպանության մասին» դաշնային օրենք[10];
- 27.05.1998-ի «Զինծառայողների կարգավիճակի մասին» Դաշնային օրենքի 76-րդ հոդվածը[11];
- 21.06.1993-ի № 5485-1 Պետական գաղտնիքի մասին դաշնային օրենք;
- 12.08.1995-ի № 144 Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին դաշնային օրենք։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ http://www.welt.de/politik/deutschland/article113505450/Deutschland-im-Visier-von-Moskaus-Agenten.html
- ↑ Федеральный закон от 13 ноября 1996 г. № 150-ФЗ «Об оружии»
- ↑ РОССИЙСКАЯ ФЕДЕРАЦИЯ Федеральный закон «О внешней разведке»
- ↑ Воронцов, 2006, Внешняя разведка Российской Федерации, էջ 409
- ↑ Названия разведки в различные периоды деятельности
- ↑ «К 85-летию внешней разведки от ИНО ВЧК до СВР России»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2006-09-08-ին։ Վերցված է 2006-09-08
- ↑ «Внешняя разведка в 90-х годах»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-05-ին։ Վերցված է 2008-07-28
- ↑ «Текст указа № 316»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-06-27-ին։ Վերցված է 2015-06-29
- ↑ ст. Текст Федерального закона «О внешней разведке» (№ 5-ФЗ 10.01.96 г.) на сайте СВР
- ↑ «Федеральный закон «Об обороне» (№ 61-ФЗ от 31.05.96 г.)»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2008-08-29-ին։ Վերցված է 2008-07-28
- ↑ «Федеральный закон от 27.05.1998 г. № 76-ФЗ»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2008-08-21-ին։ Վերցված է 2008-07-28
| ||||||
| ||||||||||
