Ռումտիկին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Ռումտիկին
ԵրկիրԹուրքիա Թուրքիա
Բնակչություն6602 մարդ (2018)
Ժամային գոտիUTC+3
Ռումտիկին (Թուրքիա)##
Ռումտիկին (Թուրքիա)

Ռումտիկին, (ներկայիս Ֆելահիյէ[1]) գյուղ Կեսարիայի նահանգում (պատմական Փոքր Հայքի տարածքում, Անգորայի նահանգի Յոզղաթի գավառի Պողազլյան գավառակում[2]), Կեսարիա քաղաքից մոտ 43 կմ հյուսիս, Ալիս գետի ափին։

1915-ին ուներ 750 տուն հայ բնակիչ։ Հիմնականում զբաղվում էին գյուղատնտեսությամբ և արհեստներով։ Ունեին եռախորան եկեղեցի (Ս․ Աստվածածին)՝ կից վարժարանով (Պարթևյան)։ Գյուղում և շրջակայքում պահպանված պատմական հուշարձաններից նշանավոր էին Հալիս գետի հյուսիսային ափին գտնվող ժայռակոփ բնակարանները, ստորերկրյա անձավ–բնակավայրը, կիկլոպյան հսկա քարերով կառուցված «Դևի տուն» կոչվող աշտարակը։ Գերմանացի հնագետները 1913–14-ին պեղել են Ռումտիկինի մերձակա բրգաձև դամբարանները։ Ռումտիկինի հայտնի սրբավայրն էր Լուսաղբյուրը, որի սպիտակ մարմարյա ավազանում (10 մ х 5 մ) է ըստ ավանդության, մկրտվել է Գրիգոր Լուսավորիչը։ Ռումտիկինի հայ բնակիչները բռնությամբ տեղահանվել և կոտորվել են 1915-ին, Մեծ եղեռնի ժամանակ։ Փրկվածները 1918-ին վերադարձել են գյուղ, 1920-ին՝ ստիպված հեռացել։ Մի մասը ներգաղթել է Սովետական Հայաստան։ Հայկական ՍՍՀ–ում և արտասահմանում ապրող ռումտիկինցիների նախաձեռնությամբ, ի հիշատակ զոհված համագյուղացիների, Երևանի Սովետաշեն (այժմ Նուբարաշեն) թաղամաս տանող ճանապարհին 1975-ին կառուցվել է «Լուսաղբյուր» հուշարձանը[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Եոզկատ
  2. ՄԵԿ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԻ ԵՂԵՌՆԸ. ՌՈՒՄՏԻԿԻՆ
  3. Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 4 [Ն-Վ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 451 — 804 էջ։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 33