Ռոման Մեծ
Ռոման Մեծ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է՝ | 1150 |
| Մահացել է՝ | հունիսի 19, 1205 |
| Վախճանի վայր | Zawichost, Sandomierz County, Świętokrzyskie Voivodeship, Լեհաստան |
| Տոհմ | Ռյուրիկովիչներ |
| ազնվական | |
| Հայր | Mstislav II of Kyiv? |
| Մայր | Agnes of Poland? |
| Երեխաներ | Դանիիլ Ռոմանովիչ Գալիցկի, Vasilko Romanovich?, Theodora Romanovna? և Helena of Halych? |
Ռոման Մստիսլավիչ[1][2] (ուկրաիներեն՝ Роман Мстиславич[3], 1150 - հունիսի 19, 1205, Zawichost, Sandomierz County, Świętokrzyskie Voivodeship, Լեհաստան), հայտնի է Ռոման Մեծ անունով[4]), Ռուսիայի իշխան, Կիևի մեծ իշխան, Ռյուրիկների տոհմի ներկայացուցիչ[3]։
Եղել է Նովգորոդի իշխան (1168–1170), Վոլինի Վլադիմիրի իշխան (1170–1189, 1189–1205), Հալիչի (Գալիցիայի) իշխան (1189, 1198/99–1205).[2]: Հալիչի թագին տիրանալով՝ դարձել է Կիևյան Ռուսիայի ողջ արևմտյան հատվածի տիրակալը[5]։ 13-րդ դարի սկզբներին ժամանակագիրները նրա վերաբերմամբ գործածում են բյուզանդական կայսերական αύτοκράτωρ (ինքնակալ) տիտղոսը, սակայն որևէ վկայություն չկա, որ նա պաշտոնապես ստացել է այդ տիտղոսը[5]։
Ռոման Մստիսլավիչը երկու հաջող ռազմարշավ է կատարել կումանների դեմ՝ ամեն անգամ տիրանալով մեծ ռազմավարի և գերությունից ազատելով մեծաթիվ քրիստոնյաների[3]։ Սակայն Ռուսիայի իշխանների շարունակական պառակտումների ու ներքին բախումների պատճառով նրա ռազմական հաղթանակների դերը, ազդեցությունն ու արդյունավետությունը մեծապես նվազել է[5]։
Ռոմանը զոհվել է Զավիխոստի մերձակայքում լեհերի դեմ մղած ճակատամարտում[5]։ Նա հիմնել է Ռոմանովիչների ազնվականական տոհմը[3], որը մինչև 1340 թվականը իշխել է Վոլինի Վլադիմիրում ու Հալիչում[6]։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մենագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Войтович Леонтій Вікторович - Княжа доба на Русі: портрети еліти. — Біла Церква, 2006.
- Dimnik, Martin: The Dynasty of Chernigov - 1146-1246; Cambridge University Press, 2003, Cambridge; 978-0-521-03981-9.
- Subtelny, Orest: Ukraine: A History; University of Toronto Press, 2000, Toronto, Buffalo & London; 0-8020-8390-0
- Vernadsky, George: Kievan Russia; Yale University Press, 1948, New Haven and London; 0-300-01647-6.
Հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Головко О. Останній похід князя Романа Мстиславича у джерелах та історичній думці // Український історичний журнал. К., 2009. № 4 (487) (лип.—серп.) С. 28—48.
Տեղեկատուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Роман Мстиславич
- Історія України в особах: IX—XVIII ст. — К. : Видавництво «Україна», 1993. — 396 с.
- Котляр, М.Ф. Роман-Борис Мстиславич // Українська дипломатична енциклопедія: У 2-х т./Редкол.:Л. В. Губерський (голова) та ін. — К.:Знання України, 2004 — Т.2 — 812с. ISBN 966-316-045-4
- Нагірний В.НАЧАЛО КНѦЖЕНИѦ.
- Роман Мстиславич // Довідник з історії України Archived 2018-04-12 at the Wayback Machine.. За ред. І. Підкови та Р. Шуста. — К. : Генеза, 1993.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Charles Cawley (2008-05-19)։ «Russia, Rurikids – Chapter 3: Princes of Galich C. Princes of Volynia, Princes and Kings of Galich»։ Medieval Lands։ Foundation of Medieval Genealogy։ Վերցված է 2009-12-26
- ↑ 2,0 2,1 Dimnik Martin։ The Dynasty of Chernigov - 1146-1246[Հղում աղբյուրներին]
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Roman Senkus (Managing Editor) (2001)։ «Roman Mstyslavych [Mstyslavyč] (Romanko)»։ Encyclopedia of Ukraine։ Canadian Institute of Ukrainian Studies։ Վերցված է 2009-12-26
- ↑ Subtelny Orest։ Ukraine: A History[Հղում աղբյուրներին]
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Vernadsky George։ Kievan Russia[Հղում աղբյուրներին]
- ↑ Roman Senkus (Managing Editor) (2001)։ «Romanovych dynasty [Romanovyč]»։ Encyclopedia of Ukraine։ Canadian Institute of Ukrainian Studies։ Վերցված է 2009-12-26
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Роман Великий — об'єднавець Русі
- Про політичні обставини загибелі Романа Мстиславича
- Князі володимирські
- Олег Однороженко. «Добрий порядок» // Український тиждень, 24.12.2010
- Останній похід князя Романа Мстиславича в джерелах і історичній думці
- Біографія Романа Мстиславича на «Персоналіях» (ռուս.)
- Біографія Романа Мстиславича на «Хроносі» Archived 2007-10-18 at the Wayback Machine. (ռուս.)
- Абетково-довідниковий перелік государів російських і знатних осіб крові (ռուս.)
- DYNASTIA RURYKOWICZÓW 8 (լեհ.)
- Майоров А. В. Царский титул галицко-волынского князя Романа Мстиславича и его потомков.//Studia Slavica et Balcanica Petropolitana № 1-2. 2009.
| ||||||||||
