Պայթակենի կիլիկյան
Պայթակենի կիլիկյան | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Գիտական դասակարգում | ||||||||||
|
||||||||||
Լատիներեն անվանում | ||||||||||
C. cilicica Bois s. et Bal.
|
Պայթակենի կիլիկյան (լատին․՝ C. cilicica Bois s. et Bal.), Բակլազգիների ընտանիքի, Պայթակենու ցեղի բույս։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տերևաթափ թուփ է՝ 2—3 մ բարձրությամբ և թավոտ ընձյուղներով։ Տերևները բարդ են, կենտ֊Փետրաձև, 6—9 սմ երկարությամբ, որոնք կազմված են 7—9 նեղ, հակառակձվաձև և սրածայր տերևիկներից։ Վերջինները վերևի կողմից մերկ են, Ներքևի կողմից մազմզուկապատ և ունեն 1,6—2 սմ երկարություն և 0,9—1,1 սմ լայնություն։ Ծաղիկները բացվում են մայիսից մինչև օգոստոս ամիսներին, համեմատաբար խոշոր են, դեղին, հավաքված 3—8 ծաղիկներից կազմված ծաղկաբույլերում։ Ծաղկակիրը թավոտ է։ Ունդերն ունեն 5—8 սմ երկարություն և 2—3 սմ լայնություն, բշտիկանման են, կիսաթափանցիկ, բազմասերմ։ Հասունանում են հուլիս-հոկտեմբեր ամիսներին և ձմռանը մնում են թփի վրա։
Աչքի է ընկնում մեծ դիմացկունությամբ։ Բավական ջերմասեր է, բայց լավ է աճում նույնիսկ ծովի մակերևույթից մինչև 2000 մ բարձրության վրա, որտեղ չնայած վերերկրյա զանգվածը զգալիորեն ցրտահարվում է, սակայն նույն տարում սաղարթը վերականգնում է, ծաղկում և պտղակալում։ Արտակարգ չորադիմացկուն է, երաշտադիմացկուն, լուսասեր։ Բազմանում է սերմերով և կտրոններով[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարածված է Կովկասում, Ղրիմում, Փոքր Ասիայում (լեռնային Կիլիկիա)։ Հայկական ԽՍՀ-ի տարածքում հանդիպում է Զանգեզուրում և Մեղրիում, որտեղ սովորաբար աճում է ստորին լեռնային գոտում, հարավային թեքությունների վրա, հաճախ՝ կաղնուտների եզրերին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. (Երկրորդ), Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ (56)։