Ուսեխ
Ուսեխ (եգիպ.՝ wsḫ «լայն»)[1] Հին եգիպտական ուլունքագործ լայն վզնոց-օձիք, մի քանի շարանի, ծայրին որևէ խորհրդանիշ-կենդանիով։
Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սկզբնական շրջանում փարավոնները այն նվիրում էին իրենց ենթականերին[2]։ Թագավորության միջին շրջանում այն դարձել է հուղարկավորության մի մաս և զարդարել փարավոնների դագաղները և մումիաները[3]։
Նշանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ուսեխը սկզբնական շրջանում ընկալվել է որպես ազատության սիմվոլ և զարդարել է աստվածների արձանները[4][5]։ Այդ վզնոցը քրմերը կրել են կրոնական արարողությունների ժամանակ։
Ուսեխը կարող էր նվիրված լիներ նաև Աթում աստծուն, ով, իբր, գրկել է Շու և Թեֆնութ աստվածներին, երբ նրանց կյանք է տվել[6]։ Ենթադրվում է, որ ուսեխ կրելը աստվածահաճո երևույթ էր․ այդ են վկայում այն փաստերը, որ բազմաթիվ մումիաների ձեռքերի վրա փռած է եղել ուսեխ։
Հետագա շրջանում ուսեխ սկսել են կրել նաև փարավոնները, իսկ հետագայում այն դարձել է կանացի արդուզարդի մի մասը[7]։ Սակայն ուսեխ սկսում են պատրաստել ոչ միայն որպես վզնոց, այլ նաև ականջօղեր և մատանիներ[8][9].
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Թույայի սարկոֆագի դիմակը, XVIII դար, Կահիրեի թանգարան -
Նավակ Էդֆուի տաճարում -
Նավակի նկար քարի վրա,XIX դինաստիա (մ․թ․ա․ 1192-1186 )։ Բեռլինի Նոր թանգարան։ -
Պտղոմեոսյան ժամանակաշրջանի մումիա,մ․թ․ա․ III-II դարեր, Լուվր,Փարիզ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Egypt's Golden Age, the Art of Living in the New Kingdom, 1558-1085 B.C.: Catalogue of the Exhibition. — Museum of Fine Arts, 1982. — С. 234. — 348 с. — ISBN 9780878462070
- ↑ Ludwig Borchardt Das Grabdenkmal des Königs Sáḥu-re. — Leipzig: Hinrichs, 1913. — Т. 2: Die Wandbilder. (= Ausgrabungen der deutschen Orient-Gesellschaft in Abusir 1902-1908. Bd. 7; Wissenschaftliche Veröffentlichung der Deutschen Orient-Gesellschaft. Bd. 26). — С. 67.
- ↑ Hans Bonnet Reallexikon der ägyptischen Religionsgeschichte. — Walter de Gruyter, 2010-10-13. — С. 9. — 901 с. — ISBN 9783110827903
- ↑ Alexandre Moret Le rituel du culte divin journalier en Égypte, d'après les papyrus de Berlin et les textes du temple de Séti 1er, à Abydos (= Annales du Musée Guimet. Bibliothèque d'études. Bd. 14). — Paris: Leroux, 1902. — С. 242.
- ↑ Ernesto Schiaparelli Il libro dei funerali degli antichi Egiziani. — Rom: Loescher, 1890. — Т. II. — С. 37.
- ↑ Manfred Lurker Ägis. — Lexikon der Götter und Symbole der Alten Ägypter. Neuausgabe. 3. Auflage. — Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag, 2008. — С. 38–39. — ISBN 978-3-596-16693-0
- ↑ Budge, E. A. Wallis Таблица 23 // The mummy. — New York: Causeway Books, [1974]. — 404 с. — ISBN 0883560267
- ↑ H. Schäfer Таблица 17 №122 // Aegyptische Goldschmiedearbeiten. — Berlin, 1910.
- ↑ Jean Capart Une liste d'amulettes // Zeitschrift für ägyptische Sprache und Altertumskunde. (ZÄS). — 1908—1909. — № 45. — С. 14–21.
