Շաքիր Աբենով

Շաքիր Աբենով ղազ.՝ Шәкір Әбенов
Ծնվել է	մարտի 1, 1900(1900-03-01)
Ծննդավայր	Abay District
Վախճանվել է	հոկտեմբերի 23, 1994(1994-10-23) (94 տարեկան)
Վախճանի վայր	Abay District, Semipalatinsk Oblast, Ղազախստան
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, բանաստեղծ և ակին
Լեզու	ղազախերեն
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և  Ղազախստան
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Պարգևներ
Շաքիր Աբենով Վիքիդարանում

Շաքիր Աբենով (Մուհամեդշակխուր, ղազ.՝ Шәкір Әбенов, մահացել է մարտի 1, 1900(1900-03-01), Abay District - հոկտեմբերի 23, 1994(1994-10-23), Abay District, Semipalatinsk Oblast, Ղազախստան), ղազախ խորհրդային գրող, պոետ, ակին, ֆոլկլորիստ, կոմպոզիտոր։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ (1939)։

Կենսագրություն

Շաքիր Աբենովը ծնվել է Արևելաղազախական մարզի Աբայսկի շրջանում տարբեր տեղեկություններով 1900 թվականի մարտի 1-ին կամ 1901 թվականի հունվարի 10-ին։ Ծանոթ էր Սաքեն Սեյֆուլինի, Ի․ Ջանսուգուրովի և Բ․ Մայլինի հետ։

Գրական գործունեություն

1916 թվականին Շաքիր Աբենովը հրապարակել է իր առաջին ստեղծագործությունը՝ «Այկապ» թերթում։ 1936 թվականից հրապարակվում են պարբերական դրոշմակնիքներով։ Նա դարձավ հանրաճանաչ՝ 1937 թվականին «Әдебиет және մշակույթ» թերթում իր «Կոզի Կորպեշ-Բայան սուլու» պոեմի շնորհիվ։ Հենց այդժամանակ նրան կոչեցին «ազգի թշնամի», և նա ստիպված եղավ գնալ Ղրղզստան։ 1939 թվականից, վերադառնալով Ալմա-Աթա, հավաքեց ղազախ ակինների՝ Ժանակի, Սաբիրբայի, Տուբեկի, Դուլատի, Բայկոկշի գրական ժառանգությունը։ Կատարեց երգեր և կույներ։

1940-1941 թվականներին մեղադրվել է և բանտարկվել Սեմիպալատինսկի բանտում։ Հայրենական Մեծ պատերազմի ժամանակ ենթարկվեց քաղաքական ճնշման և ուղարկվեց Սիբիր։ 1955 թվականին ազատվել է բանտից, իսկ 1961 թվականին ամբողջովին ռեաբիլիտացիայի է ենթարկվել։ Մահացել է 1994 թվականի հոկտեմբերի 23-ին։

Շաքիր Աբենովը Խորհրդային շրջանում եղել է աբաևական գրականության ներկայացուցիչը։ 19-րդ դարի պատմական իրադարձությունների հիմքի վրա Աբենովը գրել է «Кейпін батыр» (1939), «Таңшебер — Жапал» (1962), «Ортақ Арал» (1968), «Қорқыт қобызы», «Пәрмен», «Патша мен байғыз», «Алданған қыз», «Ана махаббаты», «Тоқтамыс батыр»։ Դրոշմակնքվել են «Шыңғыстау» (1980), «Шыңғыстау сазы» (1985), «Дастандар» (1991) հավաքածուներն։ Աբենովի իմպրովիզատորական հմտությունը եղել է իր այտիսներում հանդես գալուց հետո։ Նրա մրցույթը Տ․ Ամրենովի հետ հրապարակված է «Այտիս» հավաքածուում։

Գրել է 20-ից ավել երգեր և կույեր՝ «Алтай аруы», «Сары жұлдыз» և այլն։ Հիմնականում նա շոշափել է քաղաքացիական պատերազմի, կանանց իրավունքների պաշտպանության, կոլեկտիվացիայի և այլ թեմաներ։

Արտաքին հղումներ

• Շաքիր Աբենով Archived 2018-04-13 at the Wayback Machine.