Նիկիտա Կռիլով
| Նիկիտա Կռիլով | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1807 |
| Ծննդավայր | Poshekhonsky Uyezd, Յարոսլավլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 26 1879 (հունվարի 7 1880) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն |
| Գերեզման | Cemetery in Donskoy Monastery |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Սանկտ Պետերբուրգի ճեմարան և HU Berlin |
| Մասնագիտություն | գիտնական |
| Աշխատավայր | Մոսկվայի կայսերական համալսարան |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  |
Նիկիտա Իվանովիչ Կռիլով (ռուս.՝ Никита Иванович Крылов, 1807, Poshekhonsky Uyezd, Յարոսլավլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 26 1879 (հունվարի 7 1880), Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն), իրավաբան, պրոֆեսոր և Մոսկվայի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետի դեկան։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է սարկավագի ընտանիքում 1807 թվականին (այլ աղբյուրների համաձայն՝ 1808[1]): Սովորել է Յարոսլավլի հոգևոր ճեմարանում, այնուհետև 1827 թվականից՝ Սանկտ Պետերբուրգի աստվածաբանական ակադեմիայում, որտեղից 1829 թվականին Մ. Սպերանսկու կարգադրությամբ մի խումբ ուսանողների հետ ընդգրկվել է Կայսերական կանցելարիայի 2-րդ բաժանմունքին` իրավագիտության գործնական պարապմունքների մասնակցելու համար։
1831 թվականին քննությունները հանձնելուց հետո Ս. Բարշևի և Պ. Ռեդկինի և այլ երիտասարդ գիտնականների հետ ուղարկվել է Բեռլինի համալսարան՝ իրավագիտության մեջ կատարելագործման նպատակով։ Լսել է այն ժամանակվա հայտնիների՝ Սավինիի, Էյխհորնի, Հանսի դասախոսությունները։ 1834 թվականին, արտերկրից վերադառնալուն պես, նա հանձնեց Պետերբուրգի համալսարանի իրավաբանական գիտությունների դոկտորի աստիճանի քննությունները և, պաշտպանելով իրավագիտությունից թեզիսներ` ստացավ իրավագիտության դոկտորի աստիճան։ 1835 թվականի սեպտեմբերին նշանակվել է Մոսկվայի համալսարանի հռոմեական իրավունքի ամբիոնի դասախոս։ 1836 թվականից՝ արտակարգ պրոֆեսոր, 1837 թվականից՝ շարքային պրոֆեսոր հռոմեական իրավունքի ամբիոնում, որը թողել է 1872 թվականին։ Եղել է Մոսկվայի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետի դեկան (1839–1847), Մոսկվայի գրաքննության կոմիտեի գրաքննիչ (1839–1844) և Մոսկվայի որբանոցի գլխավոր սպա, որբերի ինստիտուտի տեսուչ (1844–1848)։
1847 թվականին Կ.Դ.Կավելինը, Տ.Ն. Գրանովսկին, Պ. Գ. Ռեդկինը և Է. Ֆ. Կորշը նրան մեղադրել են կաշառակերության և «անբարոյական վարքագծի» մեջ։ Կրթական շրջանի հոգաբարձու Ս.Գ. Ստրոգանովը քննարկել է Կրիլովին պաշտոնանկ անելու հարցը, սակայն, ի վերջո, Ս. Ս. Ուվարովի աջակցությամբ Կրիլովը պահպանել է իր տեղը Մոսկվայի համալսարանում, իսկ Կավելինը, Ռեդկինը և Կորշը ստիպված են եղել հեռանալ[2]։
1859 թվականին ստացել է Մոսկվայի համալսարանի վաստակավոր պրոֆեսորի կոչում։ Այդ ընթացքում նա դասավանդել է «Հռոմեական իրավունք», «Հռոմեական իրավունքի պատմություն», «Հռոմեական իրավունքի համակարգը» և այլն։ Դասախոսություններ է կարդացել «ընտանեկան իրավունք» և «ժառանգական իրավունք» թեմաներով'[3]. Մոսկվայի համալսարանի պատվավոր անդամ 1867 թվականից [1]. 1863 թվականի դեկտեմբերի 27-ից - պետական խորհրդական[4]։
Պարգևատրվել է Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճան շքանշանով։
Կրիլովի աշխարհայացքն ուներ մի լայնություն, որը երբեք թույլ չէր տալիս նրան հանգստանալ երևույթների պարզ խորհրդածության վրա։ Յուրաքանչյուր առանձին երևույթ նրան թվում էր հարաբերությունների բարդ շարքում՝ մոտ և հեռավոր, ծառայում էր որպես ավելի ընդհանուր և ավելի մեծ բանի արձագանք։ Նա ի մի բերեց առարկաներ, որոնք բոլորովին տարասեռ էին թվում, և ամենաչոր ու մասնավոր տարածքում նա գտավ ընդհանուր իմաստ ունեցող մտքերի աղբյուր։ Հռոմեական իրավունքի դասընթացն այսպիսով դարձավ իրավաբանի հանրակրթական դասընթաց։ Կրիլովի դասընթացը հռոմեական իրավունքի վերաբերյալ փիլիսոփայական մտորումների բնույթ ուներ։ Իրավագիտության վերաբերյալ իր գիտական հայացքների համաձայն՝ Կրիլովը պատմական իրավագիտության դպրոցի վառ ներկայացուցիչ էր։
Որպես դասախոս՝ Կրիլովն ուներ հազվագյուտ, ակնառու տաղանդ։ Հռոմեական իրավունքի ամբիոնի նրա ուսանողն ու իրավահաջորդը Ս. Ա. Մուրոմցև մատնանշում է. «…Իրավաբանների գրեթե քառասուն շրջանավարտներ, ովքեր կրթություն են ստացել Մոսկվայի համալսարանի պատերի ներսում, լսել են Կրիլովի դասախոսությունները… Ռուսական իրավաբանական բաժիններում դեռ ավելի ավելի ուշագրավ... դասախոս չկար, Կրիլովը պրոֆեսոր-բանաստեղծ էր»։
Նա ամուսնացած էր Լյուբով Ֆեդորովնա Կորշի հետ և ապրում էր Իվանովսկայա Գորկա տարածքում։
Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Об историческом значении римского права в области наук юридических. — М., 1838
- Критическая статья по поводу труда Б. Н. Чичерина // «Русская Беседа». — 1856
- История римского права: Лекции засл. пр[оф]. Ник. Ив. Крылова. 1868/9 г. — М.: изд. кн. Л.С. Голицына, [1869]. — 236 с.
- Система римского права. — М., 1871 (литография)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Волков В. А., Куликова М. В., Логинов В. С. Московские профессора XVIII — начала XX веков. Гуманитарные и общественные науки. — М.: Янус-К; Московские учебники и картолитография, 2006. — С. 138—139. — 300 с. — 2000 экз. — ISBN 5—8037—0164—5.
- Крылов, Никита Иванович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Томсинов В. А. КРЫЛОВ Никита Иванович // Императорский Московский университет: 1755—1917: энциклопедический словарь / составители А. Ю. Андреев, Д. А. Цыганков. — М.: Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН), 2010. — С. 364—365. — 894 с. — 2000 экз. — ISBN 978-5-8243-1429-8.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Летопись Московского университета
- ↑ Императорский Московский университет, 2010, էջ 364
- ↑ Отчёт Императорского Московского университета за 1858—59 академический и 1859 гражданский годы. — С. 13.
- ↑ Крылов Никита Иванович // Список гражданским чинам IV класса. Исправлен по 1-е июля 1864 г. — С. 860.