Նեոֆոլկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նեոֆոլկ
Neofolk
Ոճային հիմքերպոստ-պանկ, ֆոլկ-ռոք, էքսպերիմենտալ երաժշտություն
Մշակութային հիմքեր80-ականներ, Անգլիա
Ծագման ժամանակ1932
Ծագման երկիր Անգլիա
Ճանաչումոչ մեծ, հիմնականում Եվրոպայում
Բխող ժանրերՌազմական ինդասթրիալ (անգլ.՝ Martial industrial)
Տես նաև
Post-industrial - Freak folk

Նեոֆոլկ (դարք ֆոլկ, ապոկալիպտիկ ֆոլկ, անգլ.՝ neofolk, dark folk, apocalyptic folk), երաժշտական ժանր, որը ծագել է 1970-ական թվականներին՝ Եվրոպայում, ամերիկյան ֆոլկի ազդեցությամբ[1]։ Նեոֆոլկը ֆոլկ երաժշտություն է, որի վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել պոստ-ինդասթրիալը, խառնվել՝ պոստ-պանկի ու ալտերնատիվ երաժշտության այլ ոճերի հետ և հաճախ ընդգրկում է ժողովրդական, էթնիկական և նեոդասական երաժշտության տարրեր։ Նեոֆոլկը կարող է լինել ինչպես ամբողջությամբ ակուստիկ ֆոլկ, այնպես էլ ակուստիկ՝ դաշնամուրի, ժողովրդական գործիքների, էլեկտրոկիթառի, ինչպես նաև ինդասթրիալ և էքսպերիմենտալ երաժշտության այլ գործիքների նվագակցությամբ[2]։

Նեոֆոլկը վերելք է ապրել 80-ական թվականներին երեք բրիտանական խմբերի շնորհիվ՝ Death in June, Current 93 և Sol Invictus։ Սկզբնական նեոֆոլկը մոտ է պոստ-պանկին։ 90-ականների վերջին նեոֆոլկ երաժիշտները ավելի հաճախ են միախառնում ժողովրդական երաժշտությունը տրիպ-հոփի և էլեկտրոնային երաժշտության այլ ոճերի հետ, որի արդյունքում նեոֆոլկից պայմանականորեն առանձնանում են որոշ ճյուղեր, որոնցից են օրինակ՝ apocalyptic folk, new weird folk, ritual folk։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոլ Ինվիկտուսի (Sol Invictus) կենդանի համերգը

«Նեոֆոլկ» տերմինը ծագել է էզոտերիկ երաժշտական միջավայրում՝ 20-րդ դարի վերջին։ Տերմինն օգտագործվել է Դուգլաս Փիրսի (Death In June), Թոնի Վեյքֆորդի (Sol Invictus) և Դեյվիդ Թիբեթի (Current 93) կողմից ներշնչված երաժշտությունը նկարագրելու համար։

Անգլո-ամերիկյան ֆոլկ երաժշտությունը, որը թեմատիկայով և հնչեղությամբ շատ նման է նեոֆոլկին գոյություն ուներ դեռևս 1960-ական թվականներից։ Անգլո-ամերիյյան ֆոլկ երաժիշտներն էլ հենց հետագայում մեծ ազդեցություն են ունեցել նեոֆոլկ կատարողների վրա[2]։ Նեոֆոլկը մինչ 20-րդ դարի վերջը դիտվել է որպես պոստ-ինդասթրիալ երաժշտության մի մաս։

Մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նեոֆոլկ երաժշտության ոգին և արժեքները նման են 60-ականների ամերիկյան և բրիտանական ֆոլկին, երկուսն էլ կառուցված են փոփ մշակույթին և մշակույթի կոմերսիալիզացիային դեմ դուրս եկող սկզբունքների հիման վրա։ Չնայած դրան, նեոֆոլկը և ֆոլկը միմյանցից արմատապես տարբեր են։ Նեոֆոլկ ժանրի կատարողների մեծամասնությունը կենտրոնանում են արքայիկ, մշակութային և գրականության արժեքների վրա. տեղական ավանդույթները և հավատալիքները շատ լավ ընդգծվում են էզոտերիկական և պատմական թեմաների հետ զուգահեռ[2]։

Հեթանոսություն և օկուլտիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նեոհեթանոսության և օկուլտիզմի տարբեր ձևերը մեծ դեր են խաղում նեոֆոլկի թեմատիկայում։ Ռունային այբուբենը, Եվրոպայի հեթանոսական տարածքները և այլ հնագույն թեմաների պատկերումը շատ հաճախ է ընդգծվում նեոֆոլկ երաժշտության մեջ։ Այդ ամենն արտահայտվում է խմբերի անուններով, ալբոմների պատկերներով, հագուստով և բազմաթիվ այլ միջոցներով[3]։

Առնչվող ժանրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապոկալիպտիկ ֆոլկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապոկալիպտիկ ֆոլկ (անգլ.՝ apocalyptic folk, աշխարհի ավարտի ֆոլկ) տերմինը կիրառվել է ավելի վաղ, քան նեոֆոլկը, այն օգտագործել է Դեյվիդ Թիբեթը, 80-ականների վերջից մինչև 90-ականների սկիզբը ընկած ժամանակահատվածում իր խմբի՝ Current 93-ի ստեղծած երաժշտությունը նկարագրելու համար[4]։ Թիբեթը սկզբում նպատակ չի ունեցել կապել իր խմբի գործունեությունը ֆոլկ ժանրի հետ[5]։ Տերմինը այժմ կիրառվում է բազմաթիվ խմբերի գործունեությունը նկարագրելու համար։

Ֆոլկ նուառ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆոլկ նուառը (ֆր.՝ folk noir, սև ֆոլկ), կիրառվել է լուսանկարիչ Դեյվիդ Միրնսի կողմից 80-ական թվականներին Sol Invictus խմբի երաժշտությունը նկարագրելու համար։ Այս ժանրի մյուս կատարողներին նկարագրելու համար շատ հաճախ կիրառվում է նաև «դարք ֆոլկ» (անգլ.՝ dark folk, սև, մռայլ ֆոլկ) կամ «պագան ֆոլկ» (անգլ.՝ pagan folk, հեթանոսական ֆոլկ) եզրերը։

Ռազմական ինդասթրիալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռազմական ինդասթրիալը (անգլ.՝ Martial industrial) կամ ռազմական փոփը շատ ընդհանրություններ ունի նեոֆոլկի հետ և զարգացել է վերջինիս հետ զուգահեռ[6]։ Նեոֆոլկի շատ կատարողներ, հաճախ բեմադրում են ռազմական ինդասթրիալի շոուներ և ստեղծում ռազմական ինդասթրիալ երաժշտություն։ Այլ սերտորեն կապված ոճերից է դարք էմբիենթը, նեոդասական երաժշտությունը, պոստ ինդասթրիալ երաժշտությունը և այլն։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Webb, Peter (2007). «Neo-Folk or Postindustrial Music». Exploring the Networked Worlds of Popular Music. Routledge. ISBN 99780415956581. {{cite book}}: Check |isbn= value: length (օգնություն)
  2. 2,0 2,1 2,2 Neumann-Braun, Klaus; Schmidt, Axel (2008). Die Welt der Gothics: Spielräume düster konnotierter Transzendenz [The World of the Goths: Scopes of a darkly-connoted Transcendence] (German) (2nd ed.). VS Verlag für Sozialwissenschaften. էջ 280. ISBN 3-531-15880-5.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  3. Interview with Douglas Pearce Արխիվացված 2007-10-18 Wayback Machine, 2005.
  4. Rehill, Anne (2009). The Apocalypse Is Everywhere: A Popular History of America's Favorite Nightmare. Greenwood Publishing. էջ 205. ISBN 0-313-35438-3.
  5. "The Apocalyptic Visions of Current 93"
  6. Brill, Dunja. Nagelschmidt, Ilse; Wojke, Kristin; Borrego, Britta (eds.). Interdisziplinäres Kolloquium zur Geschlechterforschung: Die Beiträge [Interdisciplinary Colloquium on Gender Research: the Contributions] (German). Peter Lang. էջ 133.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)