Նախաճանաչում (շոտլանդական օրենք)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Միացյալ Թագավորության թագավորական զինանշան (Շոտլանդիա)

Նախաճանաչում, շոտլանդական օրենսդրության մեջ վկային նախապես ճանաչելու պրակտիկա է, այսինքն՝ վկաներից փաստացի ցուցմունք վերցնելը և՛ մեղադրող կողմի, և՛ պաշտպանվող կողմի կողմից՝ մեղադրական եզրակացությունից կամ հայցից հետո, բայց մինչ դատավարությունը։ Դա հաճախ ձեռնարկում են պրակտիկանտ իրավաբանները կամ ընկերություններում աշխատող մասնագետները. անեկդոտային ապացույցները ցույց են տալիս, որ նրանցից շատերը նախկին ոստիկաններ են[1]։

Այս ընթացակարգը կիրառվում է ինչպես քաղաքացիական, այնպես էլ քրեական գործերով[2]։ Հետագա հայտարարությունն ընդհանուր առմամբ անընդունելի է որպես ապացույց դատավարության ժամանակ[3], սակայն այն թույլ է տալիս Շոտլանդիայի դատախազին կամ փաստաբանին ներկայանալ Շոտլանդիայի դատարաններին՝ իմանալով, թե յուրաքանչյուր վկա ինչ ապացույցներ կարող է ներկայացնել։ Բեուրսկենսի՝ ընդդեմ HM փաստաբանի [2014] HCJAC 99 դատողության համաձայն՝ վերաքննիչ դատարանի վճռից հետո հնարավոր է, որ նախաճանաչումը համարվի որպես հայտարարություն և, հետևաբար, ընդունելի լինի որպես ապացույց դատարանում[4]։

Պատմականորեն նախաճանաչումները ոչ միայն շոտլանդական քրեական դատավարության տարբերակիչ հատկանիշն էին, այլև կենսական նշանակություն ունեն պաշտպանության համար։ Մինչ «Քրեական արդարադատության և արտոնագրման» (Շոտլանդիա) 2010թ. օրենքի ընդունումը, մեղադրող կողմը սահմանափակ կերպով բացահայտում էր պաշտպանությանը[5]։ Օրենքի 121-րդ հոդվածը պահանջում էր դատախազից բացահայտել բոլոր այն տեղեկությունները, որոնք «էապես կթուլացնեն կամ կխաթարեն ապացույցները... մեղադրող կողմի կողմից», «էականորեն կամրապնդեն մեղադրյալի գործը» կամ «կկազմեն այն ապացույցների մաս, որոնք պետք է լինեն դատախազի կողմից»[6]։ Սա պատասխան էր Լորդ Քուլսֆիլդի 2007 թվականի վերանայմանը։ Մինչ այդ, մեղադրյալն իրավունք ուներ ստանալ մեղադրական եզրակացության պատճենը՝ իրեն առաջադրված բոլոր մեղադրանքներով, ինչպես նաև՝ մեղադրող կողմի վկաների և ցուցմունքների (այլ ապացույցների)[7] ցուցակի, ինչպես նաև մեղադրող կողմի կողմից ընդունված բոլոր ցուցմունքների և վկաների՝ նախկինում քրեական գործի իմացության[8]։

Շոտլանդիայի ոստիկանության աշխատակիցներին կարող են խնդրել պաշտպանական կողմի փաստաբանները ներկա գտնվել նախաճանաչման համար, և հնարավոր է, որ նրանք հրաժարվեն մասնակցել (բացառությամբ այն դեպքերի, երբ շերիֆը երդումով նախազգուշացում է պատվիրում):Այնուամենայնիվ, 2013 թվականի օգոստոսի 7-ի դրությամբ Շոտլանդիայի ոստիկանությունը որևէ արձանագրություն չուներ այն մասին, թե քանի սպա է հրաժարվել պաշտպանական երևույթին մասնակցել[9]։

Նախաճանաչման տեսակները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կան նախաճանաչման երկու հիմնական տեսակ՝ պատմողական ամփոփագրեր (գրված են նախաճանաչման սպայի կողմից) և նախաճանաչումներ երդման վրա, որոնք բառացի գրառումներ են[10]։

Ամփոփումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովորական նախաճանաչումն ընդունվում է նախաճանաչման ծառայողի կողմից, որն աշխատում է փաստաբանների կամ ապահովագրական ընկերությունների մոտ՝ գնահատելու վկայությունը, որը կարող է տրվել վկայի երդման ժամանակ։ Ինքնին նախաճաչումը կլինի պատմական ամփոփում, որը պատրաստվել է նախաճանաչման սպայի կողմից և չի լինելու հարցերի և պատասխանների բառացի նկարագրությունը, ինչպես նաև չի ստորագրվի վկայի կողմից՝ որպես նրանց խոսքերի ճշգրիտ նկարագրություն[11]։ Ամփոփ ճանաչողությունը չի կարող օգտագործվել վկայի երդման տակ տված ցուցմունքներն ուղղակիորեն վիճարկելու համար։ Սա նախաճանաչման այն տեսակն է, որը կարող է ներկայացնել պաշտպանը, սակայն վկան օրենքով չի պահանջվում նման նախաճանաչում տալ (չնայած դա Թագավորության գրասենյակի ուղեցույցն է, որ վկան պետք է դա անի)[12]։

Նախաճանաչումներ երդման վրա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1995թ. Քրեական դատավարության (Շոտլանդիա) ակտի 194H բաժնի համաձայն՝ Շերիֆն իրավասու է վկայակոչելու միջնորդություն, որպեսզի վկան ներկայանա նրանց պալատներում. ներկայանալուց հրաժարվելը տուգանքի կամ ազատազրկման ենթակա հանցագործություն է[13]։ Երդման ժամանակ վկան հարցաքննվում է հարկային կամ պաշտպանական փաստաբանի կողմից Շերիֆի առջև, իսկ սղագրագիրը բառացի նշումներ է անում դատավարության վերաբերյալ։ Այնուհետև կազմվում է սղագրություն, ընթերցվում և ստորագրվում ինչպես վկայի, այնպես էլ շերիֆի կողմից։ Նման մակագրությունը կարող է օգտագործվել դատարանում՝ վիճարկելու վկայի տված ցուցմունքները, դատավարության ժամանակ, երդման տակ[10][14]։ Պաշտպանական կողմը բողոքողին կարող է զանգահարել միայն սեռական բնույթի հանցագործությունների դեպքում, երբ կասկածյալը ներկա չէ[15]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ David J. Christie; Susan R. Moody (1999). «The Work of Precognition Agents in Criminal Cases» (PDF). Scottish Government. Scottish Executive Central Research Unit. էջ 19. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին. «Whether ex-police officers constitute the majority is difficult to say in the absence of any official statistics but anecdotal evidence would support this view.»
  2. ↑ Moenssens, Andre (2016 թ․ մարտի 8). «37 Ethical Rules of Expert Behavior». In Jamieson, Allan; Bader, Scott (eds.). A Guide to Forensic DNA Profiling (անգլերեն) (1 ed.). John Wiley & Sons. էջ 319. ISBN 978-1-118-75152-7. «Precognition is a practice used in Scotland to take factual statements from a witness prior to civil or criminal proceedings.»
  3. ↑ McNeile vs Her Majesty's Advocate, 1929 JC 51 per Lord Justice-General Clyde (High Court of Justiciary).
  4. ↑ Beurskens v HM Advocate, 99 HCJAC XC28/13, 28 (High Court of Justiciary Appeal Court 26 February 2013) (""Unless the court considers that the jury could not rely on the content of the statement/precognition as accurately recording what the witness actually said, because of the circumstances in which it was taken, it ought to be admitted in evidence for all competent purposes."").
  5. ↑ Fiona, Bawden (1995 թ․ մարտի 8). «Solicitors tread where the police fail to go». independent.co.uk. The Independent. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 15-ին. «In Scotland, there is only limited disclosure of police statements. To help preparation of the defence case, solicitors (or their agents) routinely visit and question witnesses to find out what they may be likely to say in court.»
  6. ↑ «Criminal Justice and Licensing (Scotland) Act 2010». S.121: legislation.gov.uk. 2010 թ․ հունիսի 30. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  7. ↑ «Criminal Procedure (Scotland) Act 1995». S. 66: legislation.gov.uk. 1995 թ․ նոյեմբերի 8. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  8. ↑ Holland v. Her Majesty's Advocate (Devolution), BAILII UKPC D1 (Judicial Committee of the Privy Council 11 May 2005).
  9. ↑ «Precognition of officers». WhatDoTheyKnow. mySociety. 2013 թ․ օգոստոսի 9. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 15-ին. «Your request for information has now been considered and I can advise you that Police Service of Scotland does not hold any of the information requested by you. In terms of Section 17 of the Act, this letter represents a formal notice that information is not held.»
  10. ↑ 10,0 10,1 CK Davison; EM Clive; Philip N Love; Iain MacPhail; WA Nimmo Smith (1995). Evidence: Report on Hearsay Evidence in Criminal Proceedings (PDF). Scottish Law Commission. էջ 42. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին. «...the witness is examined by the procurator fiscal. The questions and answers are recorded verbatim by a short-hand writer and are transcribed. The transcript (also called a "precognition on oath") is certified by the shorthand writer and is read over and signed by the witness and the sheriff...»
  11. ↑ Christie, D.J.; Moody, S.R. (1999). The Work of Precognition Agents in Criminal Cases (PDF). Scottish Executive Central Research Unit. էջ 11. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին. «A precognition is usually not an account of what the witness has said but is the precognoscer's reconstruction or interpretation»
  12. ↑ «About giving your statement (Precognition)» (PDF). Crown Office and Procurator Fiscal Service. Victim Information and Advice. 2008. էջ 2. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին. «You do not require to speak to a defence lawyer Procurator Fiscal will encourage you to give a statement to the defence lawyer as it will give them a better understanding of the evidence against the accused to help them advise the accused. This before the trial. However, like the Procurator Fiscal, the defence lawyer (or a precognition agent) might also ask you to give a statement. However, the sometimes means that a trial can be avoided or your evidence can be agreed so that you do not need to go to court.»
  13. ↑ «Criminal Procedure (Scotland) Act 1995». legislation.gov.uk. 1995 թ․ նոյեմբերի 18. էջ 194H. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին.
  14. ↑ CK Davison; EM Clive; Philip N Love; Iain MacPhail; WA Nimmo Smith (1995). Evidence: Report on Hearsay Evidence in Criminal Proceedings (PDF). Scottish Law Commission. էջ 42. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին. «...considerations have led the High Court to hold that a precognition on oath, unlike other precognitions, may be used to challenge a witness's evidence in court on the ground that he has made a previous statement inconsistent with his evidence...»
  15. ↑ «Sexual Offences (Procedure and Evidence) (Scotland) Act 2002». legislation.gov.uk. S. 4: The National Archives. 2002 թ․ ապրիլի 11. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 15-ին. «This section does not, however, extend to the citation of the complainer for precognition by the accused in person.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նախաճանաչում_(շոտլանդական_օրենք)&oldid=9425127» էջից