Միխայիլ Ֆրունզեի հուշարձաններ (Մոսկվա)
_Suvorov_Square.jpg)
Միխայիլ Ֆրունզեի հուշարձաններ (ռուս.՝ Памятники Михаилу Фрунзе), հուշարձաններ Ռուսաստանի մայրաքաղաք Մոսկվայում, որոնք նվիրված են խորհրդային պետական և ռազմական գործիչ Միխայիլ Ֆրունզեին (1885-1925)։ Նա եղել է ռազմական մարտավար և Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմի ընթացքում Կարմիր բանակի ամենանշանակալի զորահրամանատարներից մեկը։ Նրա պատվին Մոսկվայում տեղադրված են բազմաթիվ հուշարձաններ։
Սուվորովի հրապարակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
55°46′54″ հս․ լ. 37°37′01″ ավ. ե.HGЯO
Տեղադրվել է 1960 թվականին Կոմունայի հրապարակում (այժմ կոչվում է Սուվորովի հրապարակ)՝ Խորհրդային բանակի կենտրոնական տան մուտքի մոտ։ Նախագծի հեղինակներն են քանդակագործ Եվգենի Վուչետիչը և ճարտարապետ Գրիգորի Զախարովը[1][2][3]։ 2007 թվականին հուշարձանը ճանաչվել է տարածաշրջանային նշանակության մշակութային ժառանգության օբյեկտ[4]։
Բրոնզե կիսանդրին տեղադրված է սյան ձևով ոճավորված գրանիտե պատվանդանին, որի վրա փակցված է «Միխայիլ Վասիլևիչ Ֆրունզե 1885-1925» մակագրությամբ հուշատախտակ։ Զորահրամանատարը պատկերված է երիտասարդ տարիքում, զինվորական համազգեստով[5][6][7]։
Զնամենկա փողոց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
55°45′02″ հս․ լ. 37°36′17″ ավ. ե.HGЯO
Տեղադրվել է 1959 թվականին այն շենքի դիմաց, որտեղ խորհրդային իշխանության առաջին տարիներին տեղակայվում էր Հանրապետության հեղափոխական ռազմական խորհուրդը և որտեղ բազմիցս տեղի են ունեցել խորհրդակցություններ և նիստեր ռազմական հրամանատարի նախագահությամբ։ Նախագծի հեղինակներն են քանդակագործ Զինովի Վիլենսկին և ճարտարապետ Զինովի Ռոզենֆելդը[2][5]։
Հուշարձանը պատկերում է զինվորական համազգեստով միջին տարիքի տղամարդու։ Բրոնզե կիսանդրին տեղադրված է գրանիտե պատվանդանին, որի վրա գրված է. «Միխայիլ Վասիլևիչ Ֆրունզե 1885—1925»[1][7]։
Դևիչիե դաշտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
55°44′14″ հս․ լ. 37°34′41″ ավ. ե.HGЯO
Տեղադրվել է 1927 թվականին Դևիչիե դաշտի պուրակում, Միխայիլ Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիայի շենքի մոտ։ Քանդակի հեղինակն է Սերգեյ Մերկուրովը[1][8][9]։
Գրանիտե կիսանդրին զորահրամանատարին պատկերում է Կարմիր դրոշի երկու շքանշանով զինվորական համազգեստով և բուդյոնովկայով։ Քանդակը տեղադրված է նույն նյութից պատրաստված պատվանդանին[5][2][10]։
Այլ հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ֆրունզեի հուշարձանը Կրեմլի պատի գերեզմանատան գերեզմանի վրա, տեղադրվել է 1947 թվականին։ Հեղինակն է քանդակագործ Սերգեյ Մերկուրովը[5]։
- Մոսկվայի մետրոպոլիտենի «Ֆրունզենսկայա» կայարանի կենտրոնական դահլիճի ճակատային պատի մոտ տեղադրված հուշարձան, տեղադրվել է 1957 թվականին։ Հեղինակն է քանդակագործ Եվգենի Վուչետիչը[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Вострышев, 2009, էջ 472—473
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Нарочницкий, 1980
- ↑ «Памятник М. В. Фрунзе, 1960 г., ск. Е. В. Вучетич, арх. Г. А. Захаров, бронза гранит». Центр комплексного развития. 2016. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
- ↑ «Распоряжение правительства Москвы №932-РП «О принятии на государственную охрану выявленных объектов культурного наследия города Москвы»». Министерство культуры России. 2007 թ․ մայիսի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Кожевников, 1983
- ↑ Рассохин, 2017
- ↑ 7,0 7,1 Шмидт, 1997, էջ 310
- ↑ Двинский, 1964, էջ 198
- ↑ Двинский Э., 1976, էջ 305
- ↑ Соболевский, 1947, էջ 36—37
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Вострышев М. И. Москва: все культурные и исторические памятники. — М.: Алгоритм, Эксмо, 2009. — 512 с. — ISBN 978-5-699-31434-8
- Двинский Э. Я. Москва: спутник туриста. — М.: Московский рабочий, 1964. — 654 с.
- Двинский Э. Москва от А до Я. — М.: Московский рабочий, 1976. — 454 с.
- Кожевников Р. Скульптурные памятники Москвы. — М.: Московский рабочий, 1983. — 318 с.
- Нарочницкий А. Л. Москва. Энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия, 1980. — 687 с.
- Рассохин О. Москва пешком. Самые интересные прогулки по столице. — М., 2017. — ISBN 5457419908, 9785457419902
- Соболевский Н. Скульптурные памятники и монументы в Москве / Купцов Н. — М.: Московский рабочий, 1947. — 104 с.
- Фролкин С. И. Москва: краткий путеводитель. — М.: Московский рабочий, 1987. — 477 с.
- Шмидт С. О., Андреев М. И., Карев В. М. Москва. Энциклопедия. — М.: Большая российская энциклопедия, 1997. — 976 с. — ISBN 5-85270-277-3