Մելիք բեկի խաչքար (Մելիք-Շահնազարյանների տոհմական տապանատուն)
 | |
|---|---|
 Մելիք բեկի խաչքար | |
| Երկիր | Հայաստան |
| Տարածաշրջան | Գեղարքունիքի մարզի Մեծ Մասրիկ գյուղի կենտրոնում՝ Մելիք-Շահնազարյանների տոհմական տապանատանը։ |
| Սկզբնական տեղադրություն | Մելիք-Շահնազարյանների տոհմական տապանատանը։ |
| Ներկա տեղադրություն | Մելիք-Շահնազարյանների տոհմական տապանատուն։ |
| Ներկա վիճակ | կանգուն |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Պատմաճարտարապետական հուշարձան |
| Նվիրված | Խաչքարը նվիրված է Մելիք բեկին։ |
| Խաչագործ | Խաչքագործն անհայտ է։ |
| Պատվիրող | Խաչքարի պատվիրատուն անհայտ է։ |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական ճարտարապետություն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1678 թվական |
| Զարդաքանդակի նկարագրություն | Խաչքարի ճակատին 5 խորան, որոնց մեջ մելիքների պատկերներ են։ |
| Նյութ | տուֆ |
| Արձանագրություն | Խաչքարը ունի արձանագրություններ։ |
| Վայր | Գերեզմանոց. Մելիք–Շահնազարյանների տոհմակակ տապանատունը |
 | |
 | |
 Melik-Shahnazaryan family grave Վիքիպահեստում | |
Մելիք բեկի խաչքար, որը գտնվում է Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզի Մեծ Մասրիկ գյուղի կենտրոնում՝ Մելիք-Շահնազարյանների տոհմական տապանատանը։ Հաշվառված է Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցանկում (5.65/5.4)[1]։
Տեղադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաչքարը կանգնեցված է երկաստիճան պատվանդանին։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաչքարի քիվի կենտրոնում քանդակված է Հիսուս Քրիստոսը։
Քրիստոսի ոտքերի կողմերում քանդակված են 4 ավետարանիչներն,
- Մատթեոսը նույնացվում է մարդու հետ, որովհետև նրա Ավետարանը սկսվում է Քրիստոսի մարդեղության պատմությունով։
- Մարկոսը ներկայացվում է առյուծի խորհրդանիշով, որովհետև իր Ավետարանի սկզբում առյուծի պես քաջաբար հայտարարում է, թե Հիսուս Աստծո Որդին է։
- Ղուկասը նույնացվում է եզի հետ, որ զոհի խորհրդանիշն է, այն պատճառով, որ նրա Ավետարանը սկսվում է Զաքարիայի` տաճարում զոհի պատրաստության պաշտամունքի նկարագրությամբ։ Այս պատմությունն իր հերթին դիտվել է իբրև պատրաստություն Քրիստոսի զոհաբերության։
- Հովհաննեսը ներկայացվում է արծվի խորհրդանիշով, որովհետև նա իր Ավետարանի սկզբում սավառնում է վեր` հայտարարելով Քրիստոսի աստվածությունը։
Խաչքարը բարձր և գեղաքանդակ է, ճակատին 5 խորան, որոնց մեջ մելիքների պատկերներ են, կենտրոնում խաչ և շուրջը արձանագրություն։
Վիմական արձանագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաչքարի կենտրոնում քանդակված խաչի շուրջը վիմական արձանագրություններ են[2]։
Արձանագրություն 1[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ԹՎԻՆ ՌՃԻԵ
- ԿԱՄԱԻՆ ԱՅ ՄԵՔ Ե ԵՂԲ
- ԱՐՔՍ՝ ԵՍ ՊԱՐՈՆ ՄԵԼԻՔ ՇԱՀ
- ՆԱԶԱՐՍ, ՄԱՅԻԼ ՊԷԿՍ, ՏԱԹԼ
- ՈՒ ՊԷԿՍ, ՄԻՐԶԱՅ ՊԷԿՍ, ՄԵԼԻՔ
- ՈՒՄ ՊԷԿՍ, ՄԱՅՐ ՄԵՐ ԽԱՆՈՒՄԱՂԷՍ՝
- ԿԱՆԳՆԵՑԱՔ ԶԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱ
- ՒՍ
- ՀՕՐՆ ՄԵՐՈՅ ՄԵԼԻՔ-ՄԷԼԻՔ ՊԵԿԻՆ։
Արձանագրություն 2[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ՍԲ ԽԱՉՍ ԲԱՐԷԽԱՒՍ ՊԱՐՈՆ ՄԷԼԻՔ ՄԷԼԻՔ ՊԷԿԻՆ,
- ՈՐԴԻ, ՊԱՐՈՆ ՄԷԼԻՔ ԱԾԱՊՈՎԻՆ, ԹՈՌ ՊԱՐՈՆ ՔԱՄԱԼ ՊԷԿԻՆ ՊԱՐՈՆ ՔԱՄԱԼ ՊԷԿ։ ԱԾԱԾԻՆ ՅՍ ՔՍ ՈՀԱՆԷՍ ԳԱԲՐԻԷԼ։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մելիք-Շահնազարյաններ
- Յավրի բեկի և Գուլասարի խաչքար (Մելիք-Շահնազարյանների տոհմական տապանատուն)
- Աբաս Բեկի խաչքար (Մելիք-Շահնազարյանների տոհմական տապանատուն)