Մարսն ու Վեներան շախմատ են խաղում
 | |
|---|---|
 | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Ալեքսանդր Վարոտարի |
| տարի | 1630 |
| ժանր | դիցաբանական գեղանկարչություն |
| նյութ | յուղաներկ |
| գտնվում է | Niedersächsisches Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte?[1] և Augusteum?[2] |
| հավաքածու | Niedersächsisches Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte?[1] և Grand ducal collection, Oldenburg?[1] |
| սեփականատեր | Augustus, Grand Duke of Oldenburg?[2], Peter II, Grand Duke of Oldenburg?[2], Frederick Augustus II, Grand Duke of Oldenburg?[2] և Peter I of Oldenburg? |
պատկերված են
| |
| կայք | |
Ծանոթագրություններ | |
«Մարսն ու Վեներան շախմատ են խաղում» (իտալ.՝ Marte e Venere giocano a scacchi), իտալացի նկարիչ Ալեսսանդրո Վարոտարիի (Պադովանինո) կտավը։ Հայտնի է դիցաբանական աստվածներ Մարսի և Վեներայի սիրո անսովոր մեկնաբանությամբ։
Կտավի սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արվեստի պատմության մեջ «Վեներա և Մարս» սյուժեն ունի երկու հիմնական մեկնաբանություններ[3]։
- Դիպվածի պատկերում, երբ Վուլկանը սիրահարներին բռնում է դավաճանության պահին։ Այդպիսի մի օրինակ է Տինտորետտոյի «Վեներան, Վուլկանն ու Մարսը» կտավը (1547—1551, Հին պինակոտեկ, Մյունխեն)։ Այս սյուժեն բնորոշ է 18-րդ դարի ֆրանսիական գեղանկարչությանը։
- Մարտական արվեստների նկատմամբ Սիրո հաղթանակի այլաբանություններ։ Մարսն ու Վեներան միասին պառկած են անկողնում։ Մարսը սովորաբար քնած է։ Կուպիդոնները (սիրո աստվածներ) խաղում են նրա զենք ու զրահով։ Սյուժեն բնորոշ է Վերածննդի դարաշրջանին։ Նման օրինակներ են Կառլո Սարաչենիի «Վեներան և Մարսը» (մոտ․ 1600 թվական, Տիսեն-Բորնեմեսի թանգարան, Մադրիդ և «Վեներան, Մարսն ու Կուպիդոնը» (1490, Պյերո դի Կոզիմո, Բեռլինի պետական թանգարաններ)։
Պադովանինոյի կտավն ունի յուրօրինակ սյուժե[4][5], որում երկու մեկնաբանություններն էլ ներկայացված են։ «Մարսն ու Վեներան շախմատ են խաղում» կտավում գեղեցկության աստվածուհի Վեներան և պատերազմի աստված Մարսը շախմատ են խաղում։ Ետին պլանում պատկերված է Վեներայի խաբված ամուսինը՝ Վուլկանը՝ գինու սափորը ձեռքին։ Նկարի ընդհանուր կառուցվածքը արտացոլում է նկարչի ինքնատիպ հումորի զգացողությունը, ինչն էլ հանդիսանում էր կենդանության օրոք նրա հանրաճանաչ լինելու գրավականը Վենետիկում[6]։
Նկարչի այս կտավը վերոհիշյալ աստվածների սիրո թեմայով արված նկարներից մեկն է։ Դրանցից են՝ «Վեներան, Մարսը և երկու կուպիդոնները», «Վեներան և Մարսը, Վուլկանի անակնկալը»։ Վերջինում Վուլկանը նման է «Մարսն ու Վեներան շախմատ են խաղում» նկարի համապատասխան անձին։
Շախմատային դիրքը նկարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շախմատային տախտակը ներկայացված է թեքված, ուստի տեսանելի է խաղաքարերի դասավորությունը։ Դրանց դիրքը բավականին պարզ է։ Վեներան երկու մատով թագուհուն դնում է е1 դաշտում՝ մատ անելով հակառակորդին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://landesmuseum-ol-collection.zetcom.net/de/collection/item/262/
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 https://ku-ni.de/record_kuniweb_906607
- ↑ Венера. Энциклопедия сюжетов в искусстве.. Проверено 15 марта 2016. Архивировано 14 марта 2016 года.
- ↑ Leira Maiorana. Nel segno dello shâh mât(իտալ.) // Il Palindromo. Storie al rovescio e di frontiera. — 2011. — № I/4. — С. 99-100.
- ↑ Giulia Masone. «Alessandro Varotari. 71: Marte, Venere e Vulcano» (իտալերեն). Iconos. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 15-ին.
- ↑ Helen Deborah Walberg. Review of Titian Remade: Repetition and the Transformation of Early Modern Italian Art by Maria H. Loh(անգլ.) // Renaissance Quarterly. — 2009. — Т. 62. — № 3. — С. 926—928. —
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Гомер Песнь VIII // Одиссея. — М.: Гослитиздат, 1953. — 322 с.
- Valone C. Il Padovanino: a new look and a new work, in «Arte Veneta». — 1982. — Vol. XXXVI. (իտալ.) P. 161—177.
- Pallucchini R. Il mito classico nel Padovanino, in Scritti di storia dell’arte in onore di Roberto Salvini, Sansoni. — Firenze, 1984. (իտալ.) P. 483—485.
- Ruggeri U. Il Padovanino, Soncino. — Crema, 1993. (իտալ.)
- Гигин Гай Юлий Мифы. Часть II. Мифы о богах; прочие героические мифы / А. А. Тахо-Годи. — 2-е, исправленное. — СПб.: Алетейя, 2000. — 480 с. — ISBN 5-89329-198-0