Մարդը, որը ծիծաղում էր
Մարդը, որը ծիծաղում էր | |
|---|---|
| Հեղինակ | Ջերոմ Դեյվիդ Սելինջեր |
| Տեսակ | հոդված |
| Բնօրինակ լեզու | ամերիկյան անգլերեն |
«Մարդը, որը ծիծաղում էր» (անգլ.՝ The Laughing Man), Ջ. Դ. Սելինջերըի կարճ պատմվածքը։ Այն առաջին անգամ հրապարակվել է The New Yorker ամսագրում 1949 թվականի մարտի 19-ին, ինչպես նաև ընդգրկվել է Սելինջերի «Ինը պատմվածք» (Nine Stories) պատմվածքների ժողովածուում[1]։ Պատմվածքը պատմություն է պատմվածքի ներսում և թեմատիկորեն վերաբերում է նարատիվի (պատումի) և պատմողի հարաբերությանը, ինչպես նաև երիտասարդության ավարտին։ Պատմվածքը ներշնչված է Վիկտոր Հյուգոյի 1869 թվականին հրատարակված «Մարդը, որ ծիծաղում է» (L'homme qui rit) վեպից։
Սյուժե
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Անանուն պատմողը վերհիշում է իր փորձառությունները, երբ ինը տարեկան էր և Նյու Յորքում 1928 թվականին անդամակցում էր Կոմանչների ակումբին։ Ակումբի ղեկավարը, որը հայտնի է որպես «Առաջնորդ», Նյու Յորքի համալսարանի իրավունքի բաժնի ուսանող է, որը, թեև չի աչքի ընկնում ֆիզիկական գեղեցկությամբ, պատմողի համար գեղեցիկ է թվում։ Նա մեծ հարգանք է վայելում իր խմբի անդամների շրջանում իր մարզական ուժի և պատմելու ունակության համար։
Ամեն օր, երբ խումբն ավարտում է իր գործունեությունը, Առաջնորդը հավաքում է տղաներին՝ ներկայացնելու շարունակվող պատմության հաջորդ մասը, որը վերաբերում է համանուն «Ծիծաղող մարդուն»: Պատմության մեջ, որը ներկայացվում է որպես սերիալ արկածային վեպ, Առաջնորդի պատմությունը նկարագրում է «Ծիծաղող մարդուն» որպես միսիոներների երեխա, որը Չինաստանում բանդիտների կողմից առևանգվել է։ Նրանք խեղել են նրա դեմքը՝ սեղմելով այն սեղմակով, և նա ստիպված է լինում դիմակ կրել, բայց փոխհատուցվում է՝ լինելով խորապես աթլետիկ, ինչպես նաև՝ մեծ հմայք և կենդանիների հետ խոսելու ունակություն ունեցող մարդ:
Պատմողը ամփոփում է Առաջնորդի պատմած արկածների ավելի ու ավելի ֆանտաստիկ դրվագները՝ ներկայացնելով նրան որպես կոմիքսների հերոս, որը «հանցագործություններ է գործում Չինաստան-Փարիզ սահմանին» և ծաղրում իր գլխավոր թշնամուն՝ Մարսել Դյուֆարջին, որը միջազգային հայտնի դետեկտիվ է և խելացի «թոքախտավոր»:
Ժամանակի ընթացքում Առաջնորդը մտերմանում է երիտասարդ կնոջ՝ Մերի Հադսոնի հետ, որն Ուելսլի քոլեջի ուսանողուհի է և նկարագրվում է որպես շատ գեղեցիկ և մարզական ունակություններով օժտված։
Երբ Առաջնորդի հարաբերությունները Մերիի հետ վերելքներ և անկումներ են ապրում, նույնը տեղի է ունենում նաև «Ծիծաղող մարդու» բախտի հետ։ Մի օր Առաջնորդը ներկայացնում է մի դրվագ, որտեղ «Ծիծաղող մարդը» հայտնվում է իր գլխավոր թշնամու ձեռքին՝ կապված ծառին և մահվան վտանգի տակ։ Այնուհետև Առաջնորդը ավարտում է դրվագը ամենավտանգավոր պահին՝ անորոշության մեջ թողնելով տղաներին։ Դրանից հետո Առաջնորդը տղաներին տանում է բեյսբոլի դաշտ, որտեղ հայտնվում է Մերի Հադսոնը։ Առաջնորդը և Մերին զրուցում են տղաների լսողությունից դուրս, այնուհետև վերադառնում միասին, բայց հուզված։ Առաջնորդը բռնում է Մերիի թևը, բայց նա փախչում է, և պատմողը նրան այլևս չի տեսնում։
Վերադառնալով ավտոբուս՝ Առաջնորդը վատ տրամադրության մեջ է և պատմում է պատմության վերջին մասը։ Նա արհամարհական ձևով սպանում է հիմնական թշնամիներին և «Ծիծաղող մարդու» ճակատագրական ընկերոջը, ապա սպանում է նաև «Ծիծաղող մարդուն», ինչը մեծ ցավ է պատճառում Կոմանչներին։
Էկրանավորումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սելինջերը հակված չէր իր ստեղծագործությունների էկրանավորմանը։ Այնուամենայնիվ, նա հանձնարարել էր իր գրական գործակալության՝ Harold Ober Associates-ի ժամանցային արտոնագրերի բաժնին իր պատմությունը ուղարկել պրոդյուսերներին՝ հնարավոր ֆիլմային գործարքի համար: Այս քայլը պայմանավորված էր ֆինանսական անհրաժեշտությամբ, բայց հետաքրքրված կողմերը միայն ցանկություն էին հայտնել էկրանավորել նրա «Փրկիչը տարեկանի արտում» վեպը[2]։
2002 թվականին իսպանացի ռեժիսոր Խ․ Ա․ Բայոնան թողարկեց «El Hombre Esponja» կարճամետրաժ ֆիլմը՝ Սելինջերի «Մարդը, որը ծիծաղում էր» պատմվածքը նշելով որպես ոգեշնչման աղբյուր։ Ֆիլմում «Առաջնորդը» (պատմությունը տեղի է ունենում 1980-ական թվականների Իսպանիայում) պատմում է սուպերհերոս «Սպունգ մարդու» (“Sponge-Man”) մասին, որը երբեք չի արտասվում, քանի որ իր ուժերի շնորհիվ իր մարմնում պահում է վերջին արցունքը։ Նրա թշնամին է «Սոխուհին» (Oniongirl), իսկ գլխավոր հերոսին ևս սպանում են կնոջ՝ Սոկորո Սորիանոյի հետ զրույցից հետո: Երեխաներն այս ֆիլմում նույնպես Կոմանչներ են[3]:
Հղումներ այլ մեդիաներում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]«Ghost in the Shell: Stand Alone Complex» անիմե սերիալի առաջին սեզոնում «Մարդը, որը ծիծաղում էր» գործը հիմնական սյուժետային գիծ է, որը ներառում է հղումներ Ջ․ Դ․ Սելինջերի պատմվածքներին[4]:
Ուիթ Սթիլմանի «The Last Days of Disco» (1998) ֆիլմում Ալիս անունով կերպարից հարցնում են, թե ինչ գիրք կցանկանար հրատարակել: Նա պատասխանում է՝ Ջ․ Դ․ Սելինջերի պատմվածքների նոր գիրք, ավելի շատ «Մարդը, որը ծիծաղում էր» կամ «Ծպեղները բարձր, ատաղձագործներ» գրքերի նման[5]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ J. D. Salinger. Nine Stories. Little, Brown & Co. 1991
- ↑ Lathbury, Roger (February 20, 2011). «Kenneth Slawenski's biography of J.D. Salinger». The Washington Post. Վերցված է 2012-09-21-ին.
- ↑ El Hombre Esponja(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
- ↑ «Shout Out / Ghost in the Shell: Stand Alone Complex». Վերցված է 2020-05-15-ին.
- ↑ «The Last Days of Disco». Chloë Sevigny Online (ամերիկյան անգլերեն). 2015-06-07. Վերցված է 2022-07-13-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Alexandria Ricke (2003). «Reading and Writing in the Fiction of J. D. Salinger». University of Florida: Journal of Undergraduate Research.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն)
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Գրքի աուդիոտարբերակ(հայ.)