Jump to content

Մասնակից:Sargsyan Ani/Ավազարկղ10

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Shrek!,1990 թվականին հրատարակված ֆանտաստիկ կատակերգական պատկերագիրք: Գրված և պարզաբանված է ամերիկյան գրող և ծաղրանկարիչ Ուիլյամ Սթեյգի կողմից: Այն գարշելի կանաչ հրեշի մասին է, ով հեռանում է տնից աշխարհը տեսնելու և վերջում ամուսնանում է տգեղ արքայադստեր հետ: Գիրքը տպագրվելուց հետո, ընդհանուր առմամբ, լավ ընդունվեց, քննադատները գովաբանում էին նկարազարդումները, ինքնատիպությունը և գրությունը: Քննադատները նաև նկարագրել են Շրեկին որպես հակահերոս և նշել են գրքի բավարարվածության և ինքնագնահատականի թեմաները: Գիրքը հիմք է ծառայել «DreamWorks Animation»-ի «Շրեկ» հիթային ֆիլմի համար։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուիլյամ Սթեիգը ծաղրանկարիչ էր «The New Yorker»-ում `1930-1960 ականներին: Նա ստեղծել էր ավելի քան 1600 մուլտֆիլմներ և կրկնօրինակվել «The King of Cartoons»-ում: Այնուամենայնիվ նրան դուր չեկավ գովազդներ ստեղծել, և նա 61 տարեկան հասակում սկսեց երեխաների համար գրքեր գրել: [1][2]Սթեիգը 80 տարեկան էր,երբ գրեց «Shrek»-ը:[3]

Նրա գրքերը հայտնի դարձան ծնողների և նրանց երեխաների միջև «գրաֆիկորեն կրկնվող թեմաներով խիստ բաժանման և ջերմ վերամիավորման» արդյունքում՝ պահպանելով նրա մուլտֆիլմերին բնորոշ «խելքը»:[1][2] Գրքերը սովորաբար ներառում էին նաև այնպիսի թեմաներ, ինչպիսիք են տարանջատումը և փոխակերպումը: Սթեյգի մանկական գրքերը աչքի են ընկել գույների «հարուստ» օգտագործմամբ և արվել է ջրաներկով ու թանաքի միջոցով նկարչություն: Դրանք համեմատվում էին նրա ծաղրանկարների հետ, որոնք տպագրվել էին «The New Yorker»-ում։

«Shrek» անվանումը իդիշ բառի (shrek) կամ (shreklekh) ռոմանիզացիան է, որը կապված է գերմաներենի հետ և նշանակում է «վախ»»: «Shrek»! հրատարակվել է «Farrar», «Straus »and «Giroux»-ի կողմից։[4]

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շրեկը զզվելի, կանաչավուն, կրակ շնչող, անխորտակելի թվացող հրեշ է, ով հաճույք է պատճառում դժբախտությանը իր վանողությամբ: Այն բանից հետո, երբ նրա ծնողները որոշում են, որ նրան պետք է ուղարկեն աշխարհ՝ «կատարելու իր բաժին վնասը», նրանք (բառացիորեն) նրան վռնդում են իրենց ճահիճից։ Շրեկը շուտով հանդիպում է մի կախարդի, ով, իր հազվագյուտ ոջիլների դիմաց, կարդում է իր բախտը արտասանելով «Apple Strudel» կախարդական բառերը: Ըստ կախարդի նրան էշը կտանի ամրոց, որտեղ նա կկռվի ասպետի հետ և կամուսնանա արքայադստեր հետ, ով նրանից ավելի տգեղ է։

Ճանապարհին ոգևորված Շրեկը հանդիպում է մի խուզող գյուղացու, որից ինքը գողանում և ուտում է նրա փասիանին,հաղթահարում է անձրևի,կայծակի և ամպրոմի հարձակումը`ուտելով կայծակի ամենակատաղի պտուտակը և իր հրեղեն շնչով խփում է վիշապին: Հանգստանալիս նրան անհանգստացնում է մղձավանջը, որտեղ նա անզոր է բազմաթիվ երեխաների կողմից գրկախառնվելուց և համբուրվելուց: Արթնանալով՝ նա հանդիպում է էշին, որը նրան տանում է ամրոց։

Շրեկը դիմակայում է ամրոցը հսկող ասպետին. զայրացած Շրեկի՝ արքայադստերը տեսնելու պահանջներից, ասպետը հարձակվում է նրա վրա, ինչին Շրեկը պատասխանում է կրակի պայթյունով, որը նրան ուղարկում է շրջակա խրամատը:Ամրոցի ներսում, Շրեկը սարսափում է, երբ թվում է, թե շրջապատված է նման նողկալի արարածների բանակով, բայց վերականգնում է իր վճռականությունն ու ինքնագնահատականը, երբ հայտնաբերում է, որ ինքը գտնվում է հայելիների սրահում: Նա վերջնականապես հանդիպում է արքայադստերը.փոխադարձաբար հարվածված իրենց ընդհանուր այլանդակությունից՝ նրանք ամուսնանում են և ապրում «սարսափելիորեն, վախեցնելով բոլոր նրանց, ովքեր հակասում էին իրենց»:

Կարծիքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լրագրող Դավիթ Դենբին գրում է. "Իր ողջ բուռն բնավորությամբ, «Shrek!»-ը շատ հմայիչ հեքիաթ էր. կատարյալ տգեղ արարածը գտնում է իր կատարյալ տգեղ կողակցին:"[3] «Publishers Weekly»-ն տվեց գրքին դրական արձագանք , գովաբանելով Սթեյգի «էպիգրամատիկ հանճարը» և գիրքն անվանելով «հուզիչ և բավարարող հեքիաթ»։[5] «The New York Times»-ի լրագրողը ընդգծեց նկարազարդումները և Սթեյգի «կատարյալ բարձր ականջը խամրած անգլերենի բառապաշարի համար»:[4] Կարեն Լիտոնը «School Library journal»ում նույն կերպ գովաբանեց գրքի նկարազարդումն ու գրվածքը,նշելով որ դա լավ գիրք է բարձր կարդալու համար:[6]

«The Washington Post»-ի համար Մայքլ Դիրդան գրությունն ու նկարները համարել է «համեմատաբար պարզ», բայց «այնքան գոհացուցիչ, ուրախ գիրք, որ ոչ ոք չի կարողանա դիմակայել դրան»։ Նա չհամարեց այն Սթեյգի լավագույն աշխատանքը, փոխարենը՝ «կատարյալ» համեստ ձեռքբերում։[7] «Language Arts»-ի գրախոսը նշմարեց գրքի ինքնատիպությունը, ասելով, որ դա ժողովրդական գրականության չափանիշները «շուռ է տվել».[8] Մյուս գրախոսները նույնպես ընգծել են գրքի ինքնատիպությունը:[9] «Shrek!»-ը նաև ընդգրկվել է 1990 թվականի «Ծնողների ընտրության» կողմից տրված մանկական գրքի մրցանակի պատկերազարդ գրքերի հաղթողների թվում:[10] «Publishers Weekly»-ն գրքին շնորհեց 1990 թվականի «Cuffies» մի քանի մրցանակ, մանկական գրքի մրցանակ, ներառյալ «տարվա ամենազվարճալի գիրքը» և «լավագույն բացման տողը»:[11]

Որոշ ծնողներ դեմ են արտահայտվել գրքին՝ համարելով, որ այն «ոչ պիտանի է երեխաների համար»:[12] Գիտնական Ջեք Զայփսը զգաց, որ «Shrek!»-ը Սթեյգի լավագույն աշխատանքը չէր: Պրոֆեսոր Վիկտորիա Ֆորդ Սմիթը 2017 թվականին Սթեյգի ստեղծագործությունը համարել է «մանկական»՝ համեմատելով այն Քվենտին Բլեյքի աշխատանքի հետ։[13]

Վերլուծություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականին, Զայփսը «Tor.com»-ում գրել է, որ գիրքը «լավագույն օրինակներից մեկն է այն բանի, թե ինչպես է հեքիաթը կոտրվել և շարունակաբար փոխակերպվել՝ ցույց տալով դրա արմատական ​​ներուժը մեր թվային դարաշրջանում, հատկապես քսանմեկերորդ դարի թվային արտադրության ևթվային անիմացոն ֆիլմերի հաջողության հետ կապված»:[14] Զայփսը նշեց, որ գիրքը և իր հերոսը հարցնում են .«Ի՞նչ է հրեշը:Ո՞վ է հրեշ առաջացնում» հարցը: Նա համարում էր Շրեկին Գրիմ եղբայրների «Պատմություն երիտասարդների մասին, ովքեր առաջ գնացին սովորելու, թե ինչ է վախը» պատմվածքի ծաղրերգությունը, բայց նաև համարում էր, որ գիրքը ներկայացնում է «օտարին, մարգինալացվածին, մյուսին, որը կարող է լինել ճնշվածներից որևէ մեկը` փոքրամասնություններն Ամերիկայում»:[14]

2019-ին Ռումաան Ալամը «The New Yorker»-ում կարևորեց գիրքը որպես պատմություն, որտեղ «վատ տղան երջանիկ ավարտ է ունենում» և նշեց, որ «երբեմն կյանքն այդպես է աշխատում»:[15] Հեղինակ և քննադատ Լի Թոմասը համեմատել է «Shrek!»-ին և Սթեյգի 1984 թվականի «Փտած կղզին», որպես դեպքեր, երբ «սատանան իսկապես սահում է իր անմիտ սեփականի մեջ»:[16] «Shrek!»-ը նկարագրվել է որպես «բավարարվածության և ինքնագնահատականի» և ինքներդ ձեզ հավատարիմ լինելու թեմաներ:[17][18]

Shrek[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սթեյգի «Shrek!»-ը նկարագրվել է որպես հակահերոս, ով ներկայացնում է մեկին, որը տարբերվում է և գոհ է դրանով:Երբ իր ծնողները վռնդում են Շրեկին իր ճահիճից, նա ստիպված մեկնում է ճամփորդության՝ լուծելու իր սուբյեկտիվության հետ կապված խնդիրները: Ըստ պրոֆեսոր Լյուիս Ռոբերթսի՝ Շրեկը գրքում ապրում է մի քանի «ճգնաժամի պահեր», նախ՝ երբ նա մղձավանջ է տեսնում երեխաների մասին, իսկ հետո՝ երբ մտնում է հայելիների սրահ։Պրոֆեսոր Լյուիս Ռոբերթսը այս պահերը համեմատելի է համարում հայելային փուլի հետ, հոգեվերլուծական հայեցակարգ, որը վերաբերում է այն պահին, երբ երեխան առաջին անգամ գիտակցում է իր մասին: Շրեկը հեշտությամբ հաղթում է վիշապին, քանի որ վիշապը հիշեցնում է նրան իր այն հատվածի մասին, որում իրեն հարմար է` նրա այլանդակությունը:[17]

Շրեկի մղձավանջն ավելի դժվար է իր համար:Ներկայացնելով այն որպես երկու էջանոց տարածում, ինչը հազվադեպ է գրքում, Սթեյգը այն կարևորում է որպես պահ։ Քանի որ երեխաները ուշադրություն են դարձնում Շրեկին և չեն վանում կամ վախենում նրանից, նրա «ինքնապատկերը վտանգված է, իսկ մյուսի հետ հարաբերությունները՝ ապակայունացված»: Նա ստիպված է հարմարվել այն փաստին, որ նա «նրա իդեալը վախելի է և անհասանելի»: Շրեկի ժամանումը հայելիների սրահ ներկայացնում է նրան, որ «համակերպվում է իր սեփական արտացոլանքի հետ» և սովորում լինել «ավելի երջանիկ, քան երբևէ եղել է»: Այնուամենայնիվ պատկերը,որ նա տեսել էր հայելու մեջ,նման չէր իր իրաական տեսքին:Դա ավելի շատ նկարագրում էր իդեալ քան իրականություն: [17]

Երկու ճգնաժամերից հետո Շրեկը չի ավարտվում, քանի դեռ չի հանդիպել արքայադստերը, որն իրենից ավելի տգեղ է:Ռոբերթսը եզրափակում է ասելով, որ «Գիրքը կրկնում է սուբյեկտիվության ճգնաժամերը, որոնց պետք է բախվեն բոլոր երեխաները, այնուհետև հանգստացնում և զվարճացնում է իր ընթերցողներին՝ ցույց տալով, թե ինչպես է նույնիսկ Շրեկի նման զզվելի կերպարը լուծում գտել»:[17]

Ադապտացիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սթիվեն Սփիլբերգը գնել է գրքի իրավունքները 1991 թվականին՝ պլանավորելով ստեղծել ավանդական անիմացիոն ֆիլմ գրքի հիման վրա (որը կլիներ 2D անիմացիա և Բիլ Մյուրեյը կխաղար Շրեկի դերում,իսկ Սթիվ Մարտինը՝ Էշի դերում):[19][20] Այնուամենայնիվ, «DreamWorks»-ը ի վերջո ձեռք բերեց գրքի իրավունքները մոտավորապես $500,000-ով և այն ակտիվ մշակման մեջ դրեց 1995-ի նոյեմբերին:[21][22][23] «Shrek!»-ը թողարկվել է 2001 թվականի մայիսի 18-ին CGI-ում, որտեղ հանդես են եկել Մայք Մայերսի, Էդդի Մերֆիի, Քեմերոն Դիասի և Ջոն Լիթգոուի ձայները։ Ֆիլմը քննադատական ​​և կոմերցիոն հաջողություն ունեցավ ու արժանացավ պատմության մեջ առաջին «Օսկար» մրցանակին `«Լավագույն անիմացիոն ֆիլմ» անվանակարգում:[24] Դրան հաջորդեցին մի քանի այլ ֆիլմեր, այդ թվում՝« Shrek 2 »(2004),« Shrek the Third »(2007) և« Shrek Forever After »(2010):[25] Նրա առաջին ֆիլմը ադապտացվել է Բրոդվեյի մյուզիքլի մեջ, որը կոչվում է «Շրեկ մյուզիքլը 2008 թվականին»:[1]

Մի քանի քննադատներ ընդգծեցին Շրեկի ֆիլմի և Սթեյգի բնօրինակ տարբերակի միջև եղած տարբերությունները, ներառյալ կերպարների ավելացումը և սյուժեի ու բարոյականության փոփոխությունը։[26][20][27] Այնուամենայնիվ, Սթեյգն ասաց, որ իրեն դուր է եկել ֆիլմը, և դա կտրուկ մեծացրել է իր գրքի վաճառքը։ Սթեյգը ֆիլմի մասին ասել է. «Դա գռեհիկ է, զզվելի, և ես սիրում եմ այն»:[28]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Brater, Jessica; Vecchio, Jessica Del; Friedman, Andrew; Holmstrom, Bethany; Laine, Eero; Levit, Donald; Miller, Hillary; Savran, David; Smith, Carly Griffin; Watt, Kenn; Young, Catherine (2010-06-23). «"Let Our Freak Flags Fly": Shrek the Musical and the Branding of Diversity». Theatre Journal (անգլերեն). 62 (2): 151–172. doi:10.1353/tj.0.0351. hdl:1808/14779. ISSN 1086-332X. S2CID 145614378.
  2. ↑ 2,0 2,1 «'Shrek!' author exclaims his approval of film». USA Today. Վերցված է 2021-02-05-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 Denby, David. «Not Kids' Stuff». The New Yorker (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-02-21-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 Lehmann-Haupt, Christopher (1990-12-03). «Books of The Times; Presents of Words, Pictures and Imagination». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2021-02-19-ին.
  5. ↑ «Shrek!». Publishers Weekly. 237: 128. September 14, 1990.
  6. ↑ Litton, Karen (December 1, 1990). «Shrek!». School Library Journal.
  7. ↑ Dirda, Michael (October 14, 1990). «Shrek!». The Washington Post.
  8. ↑ Martinez, Miriam (January 1992). «Bookalogues – Shrek by William Steig». Language Arts. 69: 65. ProQuest 196866758 – via ProQuest.
  9. ↑ Shrek! (անգլերեն). {{cite book}}: |work= ignored (օգնություն)
  10. ↑ «Awards». School Library Journal. January 1, 1991.
  11. ↑ Taylor, Bridget Starr (January 25, 1991). «The 1990 Cuffies: The Top Picks From Children's Booksellers». Publishers Weekly. Vol. 238.
  12. ↑ Alpert, Joan (2013-06-11). «Will the Real Shrek Please Stand Up?». Moment Magazine (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-02-06-ին.
  13. ↑ Smith, Victoria Ford (2017). Between Generations: Collaborative Authorship in the Golden Age of Children's Literature. University Press of Mississippi. էջ 236. doi:10.2307/j.ctv5jxp9h. ISBN 978-1-4968-1337-4. JSTOR j.ctv5jxp9h. S2CID 242650492.
  14. ↑ 14,0 14,1 Zipes, Jack (2010-02-05). «On Re-Reading William Steig's Book Shrek!». Tor.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-02-05-ին.
  15. ↑ Alam, Rumaan. «William Steig's Books Explored the Reality That Adults Don't Want Children to Know About». The New Yorker (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-02-05-ին.
  16. ↑ Thomas, Lee (2015-12-07). «And Then Something Terrible Happened: William Steig's Children's Books». The Hopkins Review (անգլերեն). 8 (4): 523–532. doi:10.1353/thr.2015.0096. ISSN 1939-9774. S2CID 163058985.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Roberts, Lewis (March 2014). «"Happier Than Ever to be Exactly What He Was": Reflections on Shrek, Fiona and the Magic Mirrors of Commodity Culture». Children's Literature in Education (անգլերեն). 45 (1): 1–16. doi:10.1007/s10583-013-9197-4. ISSN 0045-6713. S2CID 144250390.
  18. ↑ Hahn, D., ed. (2015). «Shrek!». The Oxford Companion to Children's Literature (2nd ed.). Oxford University Press.
  19. ↑ «The 50 Best Animated Movie Characters». Empire. էջ 30. Արխիվացված է օրիգինալից November 5, 2012-ին. Վերցված է February 5, 2012-ին.
  20. ↑ 20,0 20,1 Parks-Ramage, Jonathan (April 22, 2016). «The Agony and the Shrekstasy: The Unlikely Legacy of America's Favorite Ogre». Vice (անգլերեն). Վերցված է 2021-02-06-ին.
  21. ↑ Beck, Jerry (2010). The Animated Movie Guide. Chicago Review Press. էջ 248. ISBN 978-1-55652-591-9.
  22. ↑ Hill, Jim (May 19, 2004). «'From the Swamp to the Screen' is a really entertaining look at the creation of the first two 'Shrek' films». Jim Hill Media. Վերցված է February 10, 2012-ին.
  23. ↑ Nathan, Paul (June 24, 1996). «A DreamWorks Week». Publishers Weekly. 243: 26.
  24. ↑ McCain, Rych (June 3, 2010). «Mike, Cameron and Eddie Reflect on Their Journey Called Shrek!». The Tennessee Tribune. ProQuest 601935967 – via ProQuest.
  25. ↑ «The 'Shrek' series so far». Pittsburgh Post-Gazette. 2010-05-21. էջ 20. Վերցված է 2021-02-06-ին – via Newspapers.com հրապարակում բաց հնարավորություն.
  26. ↑ Zipes, Jack David (1979). Breaking the magic spell : radical theories of folk and fairy tales. New York: Routledge. էջ 226. ISBN 0-415-90719-5. OCLC 26708027.
  27. ↑ Mifflin, Margot (2001-05-24). «"Shrek" is not Shrek!». Salon (անգլերեն). Վերցված է 2021-02-06-ին.
  28. ↑ Berson, Misha (August 10, 2008). «The man behind Shrek». The Seattle Times.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Sargsyan_Ani/Ավազարկղ10&oldid=10037714» էջից