Մասնակից:NellieA/Ավազարկղgroup4

NellieA/Ավազարկղgroup4
Բնակավայր
	NellieA/Ավազարկղgroup4

Էխտերաչ (լյուքսեմբուրգերեն: Iechternach արտասանված է [ˈiə̯ɕtɐnɑχ]) քաղաք է, որի քաղաքային կարգավիճակը գտնվում է Գրիչմախերի շրջանի կազմում գտնվող Էխտերաչ կանտոնում, որը գտնվում է Արևելյան Լյուքսեմբուրգ քաղաքում: Էխտերաչը գտնվում է Գերմանիայի հետ սահմանի մոտ և Լյուքսեմբուրգում ամենահին քաղաքն է (ներկայումս ՝ 4,610 մարդ):

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը ձևավորվել է Էխտերաչի աբբայության շուրջ, որը հիմնադրվել է 698 թվականին՝ Սենթ Ուիլիբորդի կողմից, Ռիփոնից անգլիացի վանական, Հյուսիսային քաղաքներից (ժամանակակից Հյուսիսային Յորքշիր, Անգլիա), որը դարձավ Ուտրեխտի առաջին եպիսկոպոսը և աշխատեց ֆրիզացիների քրիստոնեացման վրա: Որպես եպիսկոպոս, նա եղել է Էջմիածնի վանքի ռեկտոր մինչև իր մահը՝ 739 թվական: Նրա պատվին է, որ ամեն տարի երեքշաբթի օրը տեղի է ունենում Էխտերաչի հայտնի պարային շքերթը։

Սաուեր գետը, որը հոսում է քաղաքի կողքով, այժմ կազմում է Լյուքսեմբուրգի և Գերմանիայի միջև սահմանը. ի հակադրություն հին Հռոմեական կայսրության և Մերվիրացիների, Սաուերը այս տարածքում սահման կամ եզրագիծ չի եղել: Էխտերաչի հռոմեական վիլլան (որի հետքերը հայտնաբերվել են 1975-ին) ճանաչվել է որպես Ալպերի ամենամեծ հյուսիսը: Այն հետագայում մաս կազմեց Տրիերի ընտրողների մի մասը (ներկայիս Գերմանիա) և Ուիլիբորդին ներկայացվեց Ֆրանկների թագավոր Դագոբերտ II- ի դուստր Իրմինա (Իրմին) կողմից: Մերվիրացիների հռոմեական ժառանգության այլ մասեր աբբայությանը ներկայացրեց Ֆրանքս Պեպին Շորտի թագավորը:

Էխտերաչը շարունակում էր թագավորական հովանավորություն ունենալ Շառլամենայի տնից: Չնայած նրան, որ վանականները վտարվել են Թրիերի Եպիսկոպոսի կանոններով 859-ից մինչև 971 թվականը, և չնայած որ 1017-ին այրվել են Ուիլիբորդի շենքերը, նրա ծուղակում գտնվող Ուիլիբորդի գերեզմանն իր սիմետրիկ աշտարակներով դեռևս մնում է հռոմեական ծովային բազիլիկայում: Աբբայության գրադարանը և սցենարը եվրոպական հեղինակություն ունեցան: Իր ծաղկման շրջանում Էխտերաչ քաղաքը աճում էր աբբայության արտաքին պատերի շուրջը և 1236 թվականին ստացավ քաղաքի կանոնադրություն: Աբբայությունը վերակառուցվեց գեղեցիկ բարոկկո ոճով՝ 1737 թվականին: 1797 թվականին, Ֆրանսիական հեղափոխությունից հետո, վանականները ցրվեցին, և աբբայության պարունակությունը և նրա հանրահայտ գրադարանը աճուռդի դրվեց և վաճառվեց: Գրադարանի վաղ ձեռագրերից մի քանիսը, ինչպես, օրինակ, «Էխտերաչ» հայտնի Ավետարանները, ներկայումս գտնվում են Փարիզի Ազգային գրադարանում: 19-րդ դարում աբբայությունում հիմնադրվեց ճենապակյա գործարան, և քաղաքը անկում ապրեց, մինչև երկաթուղու մուտքը նոր կյանք և զբոսաշրջիկների ներհոսք բերեց:

Եվրոպայում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի վերջին ամիսներին՝ 1944 թվականի Դեկտեմբերի 16-ին, Էխտերաչը ծառայում էր որպես ռազմաճակատի ամենավերին կետը, երբ գերմանական Ուերմախտի զորքերը հարձակվեցին դաշնակիցների վրա ՝ Բուլժեի ճակատամարտի ժամանակ Անտվերպենը գրավելու համար: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ քաղաքը շատ վնասված էր, բայց ամբողջովին վերակառուցվեց:

Մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էխտերաչում կան երկու գլխավոր եկեղեցիներ: Ավելի մեծը Սուրբ Ուիլիբորդի աբբայական բազիլիկան է, որը պահպանվել է բնօրինակ աբբայությունից և հանդիսանում է հռոմեա-գոթական ճարտարապետության հիանալի հուշարձան^[1]: Բազիլիկան ներկայումս շրջապատված է տասնութերորդ դարի աբբայությամբ (այսօր այն միջնակարգ դպրոց է), և գտնվում է պատմական քաղաքի կենտրոնում: Մյուսը՝ Սուրբ Պետրոս և Պողոս Առաքյալի ծխական եկեղեցին է, որի զոհասեղանի տակ ընկած են Սուրբ Ուիլիբորդի մնացորդները^[2]: Մոտակայքում Նախապատմության թանգարանը տալիս է մարդկության պատմնության սխեմաները վերջին մեկ միլիոն տարվա ընթաացքում^[3]։

Էխտերաչի մերձակայքում գտնվում է Էխտերաչ լիճըը, որտեղ ամեն տարի անցկացվում են մի շարք միջոցառումներ, ինչպիսիք են էլեկտրոնային լճի երաժշտական փառատոնը կամ «Ջրաղացպանի արահետը» (Mill Man Trail) հեծանվավազք: 1975 թվականից Էխտերաչում անցկացվում է միջազգային երաժշտական փառատոն, որն անցկացվում է ամեն տարի մայիս-հունիս ամիսներին: Փառատոնը դադարեցվեց 2018 թվականին։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բազիլիկա (նախկին Բենեդիկտինյան աբբայության եկեղեցի)
Հռոմեական առանձնատուն
Արդարադատության խաչ
Քաղաքապետարան
Դիտակետ
Հարավային քաղաքի պարիսպ

Նշանավոր դեմքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յոհաննես Հոլերը (1614–1671) Հռոմեական կաթոլիկ առաջնորդ և Թրիերի օժանդակ եպիսկոպոսը 1663–1671
Ժոզեֆ-Ալեքանդրե Միլեր (1854–1931) Լյուքսեմբուրգի կոմպոզիտոր
Արթուր Սիրկ (1900 - Պրունա, Էստոնիա 1937- ին Էխտերաչ), էստոնական քաղաքական և ռազմական գործիչ
Ռոբ Կիրեր (ծն. 1938), ճարտարապետ
Լեոն Կիրեր (ծն. 1946), ճարտարապետ
Ժանեթ Գորգեն-Ֆիլիպ (ծնվ. 1947) Լյուքսեմբուրգի նետաձիգ, մրցում էր 1984 և 1992 թվականների ամառային Օլիմպիական խաղերում
Գաստոն Ստրոնք (ծն. 1957) Լյուքսեմբուրգի դիվանագետ
Ժորժ Լենտց (ծն. 1965), Լյուքսեմբուրգի կոմպոզիտոր

Քաղաքական գործիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կասպար Մաթիաս Սպո (1837–1914), Լյուքսեմբուրգի արդյունաբերող և քաղաքական գործիչ:
Ռոբերտ Շաֆներ (1905–1979), Լյուքսեմբուրգի քաղաքական գործիչ, երկու անգամ Էչերնաչի քաղաքապետ, 1945-1947 և 1970-1979թթ.
Մարի-Խոսե Ֆրենկ (ծնվել է 1952 թ.-ին Էջերախում), Լյուքսեմբուրգի քաղաքական գործիչ
Մարսել Սաուբեր (ծն. 1939), Լյուքսեմբուրգի քաղաքական գործիչ
Ֆերնանդ Բոդեն (ծն. 1943), քաղաքական գործիչ Լյուքսեմբուրգից, կառավարության նախարար 1979-2009թթ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Echternach». Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 8 (11th ed.). Cambridge University Press. էջ 884.
↑ Chisholm, 1911
↑ "Musée de préhistoire" Արխիվացված 2011-07-22 Wayback Machine. Retrieved 7 March 2011.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել NellieA/Ավազարկղgroup4 կատեգորիայում։

Վիքիճամփորդն ունի Echternachին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։

[EB1911-1] One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Echternach». Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 8 (11th ed.). Cambridge University Press. էջ 884.

[Chisholm—1911——-2] Chisholm, 1911

[3] "Musée de préhistoire" Արխիվացված 2011-07-22 Wayback Machine. Retrieved 7 March 2011.

[1]

[2]

[3]