Մասնակից:Makruhi/Ավազարկղ Յ
Ադոլֆո Ֆարսարի ( ծնվել է 1841 թվական փետրվարի 11-ին, մահացել՝ 1898 թվականի փետրվարի 7-ին) , իտալացի լուսանկարիչ, որը կայացել է Ճապոնիայի Յոկոհամա քաղաքում: Իր կարճ զինվորական ծառայությունից հետո ընդհուպ մասնակցությունը Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմին , նա դառնում է հաջողակ նախաձեռնող և կոմերցիոն լուսանկարիչ: Նրա լուսանկարչական գործերը հայտնի են և շատ բարձր են գնահատված, հատկապես ձեռքով գունազարդված աշխատանքները: Դրանք տարածված էին աշխարհի տարբեր կողմերում, տպագրվում էին պարբերականներում, գրքերում, ինչպես նաև օտարերկրյա թերթերում: Այդ լուսանկարները ներկայացնում էին Ճապոնիայի տեսարժան վայրերը, նրա մարդկանց: Նրա սեփական լուսանկարչական ստուդիան ամենամեծերից մեկն էր ճապոնիայում: Նրա կողմից օգտագործված տեխնիկական ստանդարտները, և նախաձեռնողի կարողությունները մեծ ազդեցություն ունեցան Ճապոնիայի լուսանկարչության զարգացման վրա:
Կյանքի վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ադոլֆո Ֆարսարին ծնվել է Վենետիկում: Նա իր զինվորական ծառայությանն է անցել Իտալիայում՝ 1859 թվականին, իսկ հետո՝ 1863 թվականին տեղափոխվել է Միացյալ Նահանգներ:[1] Ֆարսարին այստեղ ծառայում է միացյալ բանակում որպես Նյու-Յորքի կամավորական բանակի զինվոր մինչ Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմի ավարտը: Հետո նա ամուսնանում է մի ամերիկուհու հետ, սակայն 1873 թվականին ամուսնալուծվում է և թողնելով կնոջն ու երկու երեխաներին, տեղափոխվում Ճապոնիա:[2]
Հաստատվելով Յոկոհամայում Ֆարսարին սկսում է համգործակցել Է.Ա. Սարջենտիի հետ: Նրանց համատեղ ֆիրման անվանվում է Sargent, Farsari & Co., որը զբաղվել է ծխելու պարագաներ, գրենական պիտույքներ , այցեքարտեր, թերթեր և վեպեր , ճապոներեն և անգլերեն խոսակցական գրքեր, բառարաններ, ուղեցույցներ, քարտեզներ, Ճապոնիայի տեսարժան վայրեր լուսանկարելով և տպագրելով: Այդ լուսանկարների հեղինակն անհայտ էր, սակայն հայտնի է , որ որոշ քարտեզներ լուսանկարված են Ֆարսարիի կողմից, որոնց թվում նաև Յոկոհամայինը:[3] Երբ նա դադարում է համագործակցել Սարջենտի հետ, նա իր ընկերությունը վերանվանում է ՞A. Farsari & Co.՞ , հրատարակում է մի քանի հաջող Ճապոնիայի ուղեցույցներ, գրում է և հրատարակում ՞Ճապոներեն բառեր և արտահայտություններ օտարերկրացիների օգտագործման համար՞ գիրքը: Ընկերությունը հրատարակում է առաջին ճապոնիայի ուղեցույցը ճանապարհորդների համար 1880 հուլիսին:[4]
Լուսանկարչական կարիերա և ստուդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆարսարին ընդլայնեց իր բիզնեսը վերածելով այն կոմերցիոն լուսանկարչության և հենց ինքը սովորեց լուսանկարել 1883 թվականից: 1885 թվականին նա սկսեց համագուրծակցել լուսանկարիչ Տամամուրա Կոզաբուրոյի հետ ձեռք բերելով Stillfried & Andersen ստուդիան , որն այն ժամանակ հայտնի էր նաև ճապոնական լուսանկարչական ընկերություն Japan Photographic Association) անունով, որն ընդամենը ուներ 15 ճապոնացի աշխատող: [5][6] Հայտնի չէ թե որքան է տևում նրանց համագործակցությունը, բայց ակնհայտ է մի բան , որ շուտով դառնում են մրցակիցներ և Ֆարսարին 1885 թվականին ընդլայնում է իր բիզնեսն այն ժամանակ , երբ կողքին գտնվող Yokohama Photographic Company , որը պատկանում էր Դեվիդ Ուելշին անհաջողության է մատնվում ն առիթից օգտվելով ձեռք է բերում այն ու տեղափոխվում այնտեղ: 1886 թվականի վերջին Ֆարսարին և չինացի լուսանկարիչ Տոնգ Չեոնգը միակ օտերերկրացի գործող կոմերցիոն լուսանկարիչներն էին Ճապոնիայում: 1886 թվականի փետրվարին հրդեհն ավերում է ստուդիայում եղած ամեն բան և նա հինգ ամիս շարունակ ճապոնիայում նոր լուսանկարներ է սկսում անելու կորցրած լուսանկարները վերականգնելու համար: ֆարսարին վերաբացում է իր ստուդիան 1887 թվականին: Չնայած հրդեհի հետևանքով իր կրած կորուստներին, 1889 թվականին լուսանկարում է 1,000 ճապոնիայի տեսարժան վայրեր և դիմանկարներ:
Հետևելով Ֆելիս Բեատոյի և Բարոն Ռայմունդ վոն Ստիլֆռեյդի նորամուծություններին, նա սկսում է արտադրել լուսանկարչական ալբոմներ, որոնք գունավորվում էին ձեռքով: Նրա էջերը զարդարվում էին ձեռքով, որոնց արանքներում կային փղոսկրապատ և ոսկեպատ վահանկներ: Իր ժամանակակիցների նման նա սովորաբար մակագրում և համարակալում էր իր լուսանկարները , հաճախ սպիտակ տառերով սև ֆոնի վրա: Ֆարսարին բավականին շատ լուսանկարչական ալբոմներ վաճառեց հատկապես օտարերկրյա բնակիչներին և այցելուներին: Նրա ստուդիայում աշխատում էին ձեռքով գունավորող գերազանց արվեստագետներ, որոնք ստեղծում էին օրական երկու կամ երեք որակյալ աշխատանքներ: [7] Ֆարսարին վստահեցնում էր, որ ներկերը բնական էին և օգտագործվում էին ամենալավ նյութերը: Նրա գործերը թանկ էին , սակայն հաճախ գովասանքի էին արժանանում այցելուների կողմից: [8] Այդ նույն տարին Ֆարսարին մի շքեղ լուսանկարչական ալբոմ է նվիրում Իտալիայի թագավորին:[9] 1890 –ական թվականներին նրա ստուդիան բացառիկ իրավունք է վերապահում լուսանկարելու Տոկիոյի կայսերական այգիներում:
Ֆարսարիի ընկերությունում աշխատող գունավորողներից մեկն իր հարցազրույցում ասել է, որ ֆարսարին մի քանի ամիս անվճար դասընթացներ էր տալիս , հետո հաստատուն աշխատավարձ, որը կարող էր աստիճանաբար բարձրանալ, մինչև որ նա ամբողջությամբ չգոհանար աշխատանքից: Տաղանդավոր գունավորողները կարող էին ստանալ նաև նվերներ և պարգևներ: Սակայն Ֆարսարին քրոջն ուղղված իր նամակներից մեկում գրել է, որ աշխատողներին ոգեշնչելու համար ինքը ստիպված էր լինում զայրանալ, նույնիսկ հայոյել ու ծեծել նրանց: 1891 թվական դրությամբ ֆարսարին ուներ 32 աշխատող, որոնցից 19 –ը ձեռքով գունավորողներ էին:
1885 թվականին Ֆարսարին մի ճապոնուհուց աղջիկ է ունենում, Կիկուին: Նրա նամակագրություններից պարզ երևում է, որ հույս է փայփայել վերադառնալ Իտալիա, վերականգնել իր երբեմնի քաղաքացիությունը, որ կորցրել էր Ամերիկա մեկնելուց: 1890 թվականին նա իր աղջկա հետ տեղափոխվում է Իտալիա, իսկ 1898 թվականին մահանում՝ իր հայրական տանը: Նրա մեկնումից հետո էլ նրա ստուդիան դեռ շարունակում էր գործել: Ստուդիայի սեփականատերը դառնում է Տոնոկուրան, որին ֆարսարին դեռ ճանաչում էր 1870- ական թվականների կեսերից: 1904 թվականին Տոնոկուրան թողնում է ստուդիան, իր սեփական գործն սկսելու նպատակով: Այս անգամ էլ ստուդիայի սեփականատերը դառնում է նրա նախկին աշխատողը՝ Ուատանաբե Տոկուտարոն: Այն շարունակում է գործել ամենաքիչը մինչև 1917 թվականը կամ էլ ամենաշատը մինչև 1923 թվականը, մինչև այն ժամանակ, երբ Յոկոհաման ավիրվում է ուժեղ երկրաշարժից:
ֆարսարին և Յոկոհամայի լուսանկարչություն / շաշին/[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆարսարին երբեք ուսուցիչներ չի ունեցել: Ինքնուրույն ամեն ինչ սովորել է գրքերից, գնել անհարժեշտ սարքավորումները , ինքնուրույն սովորել տպել նկարներ և լուսանկարել, իսկ հետո սովորեցրել մյուսներին: Նա այս մասին գրում է քրոջը հասցեագրված իր նամակներից մեկում: Իհարկե Ֆարսարին առանձին չի աշխատել: Նա աշխատել է բազմաթիվ կոմերցիոն լուսանկարիչների հետ, որոնք գործում էին Յոկոհամա շաշինում, /ճապոներեն՝ shashin- շաշին բառացի նշանակում էր լուսանկարչություն/ Այն գործել է 1860-ական թվականներից մինչև 1880-ական թվականները: Նրանց գործեը համադրված էին Արևմուտքի լուսանկարչության տեխնիկայով և ճապոնացի նկարիչների ավանդույթներով: [10] [11] ճապոնացիները լուսանկարների միջոցով տեսնում էին իրենց սեփական երկիրը: Իսկ օտարերկրյա լուսանկարիչները նկարում էին այն ինչ իրենց էր հետաքրքիր:[12] [13]
Ֆարսարին և 19-րդ դարի այլ կոմերցիոն լուսանկարիչներ հիմնականում կենտրոնացել էին երկու տեսակ թեմայի վրա. առաջինը՝ ճապոնական տեսարաններն էին, մյուսը՝ նրա բնակիչների շարժուձևերն ու սովորույթները: Նման թեմաները և այն ուղիները, որոնցով լուսանկարներն էին իրականացվում, իրականում շատ թանկ էին, բնականաբար նրանք պետք է թանկ էլ վաճառվեին: 1870 –ական թվականներին Ճապոնիայում մի դիմանկար լուսանկարելը սովորաբար արժեր կես ռյո /Ryo/, որն հավասարազոր էր մոտավորապես արհեստավորի կես ամսվա աշխատավարձին:[14]
Մինչ կսկսվեր ավելի զարգացած լուսանկարչության դարաշրջանը և ի հայտ կգային ավելի փոքր տեսախցիկները, լուսանկարչական ֆիլմերը , ֆարսարիի նման կոմերցիոն լուսանկարիչների պահանջը մեծ էր ամեն տեսակ կարևոր իրադարձություններն ու տեսարանները լուսանկարելու համար: 1889 թվականի դրությամբ Ֆարսարին գտնում էր, որ Յոկոհամա այցելուների մեծ մասը սիրողական լուսանկարիչներ էին և որը ակնհայտորեն վնաս էին հասցնում կոմերցիոն լուսանկարչությանը: Քաջալերելու համար Ֆարսարին հրավիրում էր նրանց այցելել իր ստուդիան և որևէ ապրանք գնելու դեպքում օգտագործման համար անվճար տրամադրում էր իր մութ սենյակը:
Հաճախ ֆարսարիի համար դժվար էր վերահսկել լուսանկարների վաճառքը, որովհետև մյուս լուսանկարիչները նրա լուսանկարների տակ իրենց անուններն էին գրում:.[15] [16] [17]
A. Farsari & Co.–ն իր գործունեության ընթացքում փոխակերպում է ճապոնական լուսանկարչությանը վաղ շրջանի և օտարերկրյա լուսանկարիչների ազդեցությունից ընդհուպ մինչև անկախության և բնական ճապոնական ինքնության: Լինելով անմիջապես լուսանկարիչների առաջին սերնդի երկրորդ ներկայացուցիչը, Ֆարսարիի ստուդիան նշանակալի ներդրում է ունենում Ճապոնիայի կոմերցիոն լուսանկարչության զարգացման գործում, շեշտը դնելով գերազանց նյութերի ընտրության վրա:.[18]
Ֆարսարիի աշխատանքի գնահատականները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
A. Farsari & Co. ընկերության աշխատանքը միշտ բարձր գնահատականի էր արժանանում: Նրա մասին տպագրվում էին հոդվածներ, որտեղ գրվում էր այն մասին, որ նմանատիպ աշխատանքներ երբևէ և որևէ տեղ դեռ չեն հանդիպել: [19] Նույն ժամանակահատվածում Ֆարսարիի աշխատանքով հիացած Photographic Times and American Photographer ամսագրում հայտնվում է մեկ այլ հոդված , որտեղ հիանում էին նրա կատարյալ տեխնիկայով և այն համաչափությամբ, որով ընտրվում էր թեմաները, թե որքան ճիշտ էր ներկայացվում ճապոնական կյանքը, բնական նկարների միջոցով, մի բան որ օտար էր ամերիկացիներին: [20] Տերրի Բեննետտը, Ասիայի վաղ շրջանի լուսանկարիչ, նշում է, որ Ֆարսարին աշխատացնում է լավ նկարիչների, օգտագործում ամենալավ թուղթը և ստեղծում զարմանահրաշ գունավոր լուսանկարներ: Ֆարսարիի լուսանկարներն ու ալբոմները ներառված են բազմաթիվ թանգարաններում և մասնավոր հավաքածուներում ամբողջ աշխարհով մեկ, իսկ նրա աշխատանքների ընտրանին ցուցադրվել է Բոստոնի կերպարվեստի թանգարանում 2004 թվականին:
Ընտրված լուսանկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լուսանկարների վրա նշված է Ֆարսարիի անունը, այնուհետև ստեղծման ամսաթիվը, լուսանկարչական գործընթացը և նկարագիրը:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Sanders of Oxford, s.v. "Farsari". Accessed 9 December 2006.
- ↑ Terry Bennett, Early Japanese Images (Rutland, Vt.: Tuttle, 1996), 44–45; Sebastian Dobson, "Yokohama Shashin", 27, in Art and Artifice: Japanese Photographs of the Meiji Era: Selections from the Jean S. and Frederic A. Sharf Collection at the Museum of Fine Arts, Boston (Boston: MFA, 2004).
- ↑ An 1890 edition of Keeling's Guide reproduces several maps credited to A. Farsari, and an advertisement in the Guide refers to "A. Farsari" as "photographer, painter & surveyor". George C. Baxley Stamps, Keeling's Guide to Japan. The title page of an 1890 photograph album refers to A. Farsari & Co. as "photographers, painters, surveyors, publishers & commission agents". Waseda University Library; Exhibitions; WEB; Farsari, No. 37.
- ↑ Frederic A. Sharf, "A Traveler's Paradise", 10, in Art and Artifice.
- ↑ Dobson, 21; Bennett, 45.
- ↑ Luke Gartlan, "A Chronology of Baron Raimund von Stillfried-Ratenicz (1839–1911)", 146, in John Clark, ed., Japanese Exchanges in Art, 1850s to 1930s with Britain, Continental Europe, and the USA: Papers and Research Materials (Sydney: Power, 2001).
- ↑ In what was probably a veiled reference to the work of Tamamura's studio, Farsari disparaged the poor quality of hand-coloured images produced quickly, saying, "Just imagine, a Japanese paints sixty photographs – very badly – a day". Quoted in Dobson, 34–35. Bennett, 45; Gartlan, 174.
- ↑ "... [T]he best [photographs] are to be found at the house of Farsari and Co., whose reputation extends from Saigon even to America. Mr. Farsari is a nice man, eccentric and an artist, for which peculiarities he makes you pay, but his wares are worth the money...". Dobson, 22–23.
- ↑ Dobson, 27. Dobson refers to "King Victor Emmanuel II", but as Victor Emmanuel II died in 1878, the presentation was probably made to either Umberto I or the future king Victor Emmanuel III.
- ↑ Melissa Banta, "Life of a Photograph: Nineteenth-Century Photographs of Japan from the Peabody Museum and Wellesley College Museum", 12, in Melissa Banta and Susan Taylor, eds, A Timely Encounter: Nineteenth-Century Photographs of Japan (Cambridge, Mass.: Peabody Museum Press, 1988).
- ↑ Furthermore, Beato also represented pre-Meiji-era Japan, as his earliest photographs in Japan date back to at least 1863. Clark, 96; Anne Nishimura Morse, "Souvenirs of 'Old Japan': Meiji-Era Photography and the Meisho Tradition", 43, 48, 49, in Art and Artifice.
- ↑ The Japanese had a tradition of meisho (名所), or "famous sites" for pilgrimage, tourism, and inspiration, which were often celebrated in ukiyo-e, painting, poetry and other art forms. These sites included such places as the 53 stations of the Tōkaidō (depicted by Hiroshige, et al.), but the Daibutsu, located in the "sleepy backwater" of Kamakura, was not a traditional meisho and did not achieve fame until Beato photographed it in 1863, followed by Stillfried, Farsari and other photographers. Thereafter, the Daibutsu and other similarly neglected sites increased in importance amongst Japanese as well as foreign tourists. Morse, 46, 48.
- ↑ Before the Meiji era, access to the mausoleums was largely proscribed for commoners. In the Edo period, even painted images of Tōshō-gū were rare and they provided only bird's-eye views of the complex, but general access became possible after 1868. Morse, 48.
- ↑ Haruko Iwasaki, "Western Images, Japanese Identities: Cultural Dialogue between East and West in Yokohama Photography", 25, in Banta and Taylor, eds.
- ↑ Even A. Farsari & Co.'s photographs of the Imperial Gardens, to which the studio had exclusive access by the 1890s, sometimes appear in the albums of other artists, such as Kusakabe and Tamamura. Presumably, the latter photographers simply acquired Farsari images of the Gardens and sold them with their own. Bennett, 46, 59.
- ↑ Bonnell D. Robinson, "Transition and the Quest for Permanence: Photographers and Photographic Technology in Japan, 1854–1880s", 41, in Banta and Taylor, eds. 41.
- ↑ Officer's Daughter is one among several titles by which this image has been known. It has been suggested that this is actually a portrait of Farsari's daughter. Bernard Quaritch, Ltd.; Bibliopoly; Bernard J. Shapero Rare Books; "Farsari, Adolfo (attributed to) Officer's Daughter".
- ↑ Clark Worswick, Japan: Photographs 1854–1905 (New York: Pennwick/Alfred A. Knopf, 1979), 144; Banta, 12.
- ↑ Quoted in Gartlan, 174; Worswick, 144.
- ↑ Ellen Handy, "Tradition, Novelty, and Invention: Portrait and Landscape Photography in Japan, 1860s–1880s", 57, in Banta and Taylor, eds.
Կատեգորիա:1841 ծնունդներ
Կատեգորիա:1898 մահեր
Կատեգորիա:լուսանկարչություն