Մասնակից:Inessa85/Ավազարկղ24
Տեսողության օրգանի հետազոտություն ,մարդու աչքի զննումը մի շարք թեստերի միջոցով են իրականցնում, որոնք կատարվում են ակնաբույժի, ակնաբույժի կամ օրթոպտիգի կողմից՝ գնահատելու տեսողության սրությունը, տեսողական կենտրոնացումը, առարկաները տարբերելու կարողությունը և այլ թեստեր և չափումներ:Ըստ ԱՀԿ փորձագետների կարծիքի մարդկանց պետք է հասանելի լինեն տեսողության պարբերական և մանրակրկիտ հետազոտությունները՝ որպես սովորական առաջնային բժշկական զննումների մաս, հատկապես վնասվածքներից կամ աչքի հիվանդություններից հետո, քանի որ շատ բարդություններ կարող են երկար ժամանակ առանց ախտանիշների լինել:Բացի այդ, բժիշկ-մասնագետի կողմից կանխարգելիչ հետազոտությունը կարող է հայտնաբերել աչքի հիվանդությունները, որոնք ժամանակին չբուժելու դեպքում կարող են զարգանալ և առաջացնել կուրություն, ինչպես նաև բազմաթիվ հիվանդություններ: Աչքի զննության ժամանակ է ի հայտ գալիս կամ նորագոյացությունների կամ ուղեղի այլ անոմալիաների առկայության նշաններ:
Իդեալում, մարդու աչքերի հետազոտությունը ներառում է արտաքին զննություն և տեսողության սրությունը որոշելու համար անհրաժեշտ թեստեր, աչքի և արտաակնային մկանների աշխատանքը (աչքի շարժունակություն, տեղավորվելու ունակություն), տեսողական դաշտերը, չափել ներակնային ճնշումը (աչքի տոնոմետրիա) և օֆտալմոսկոպիա՝ բբի լայնացման միջոցով, աչքի հատակի վիճակը ուսումնասիրելու համար։
Աչքի նվազագույն հետազոտությունը բաղկացած է տեսողության սրությունը որոշելու համար, աչքի և արտաակնային մկանների ֆունկցիայի ուսումնասիրությամբ, ինչպես նաև ուղղակի ակնաբուժությամբ (ոչ դեղորայքային) բբի միջոցով:
Հիմնական տեսողության թեստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեսողական սրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեսողական սրություն, դա հնարավորությունն է բացահայտել աչքի մանր դետալները և աչքի կենտրոնացված տեսնելը տարբեր հեռավորությունից: Ստանդարտ ձևերից է տեսողության սրության ստուգումը (տեսողություն 20/20 կամ 6/6) :Տերմիինները 20/20 և 6/6 ստացված են ստանդարտ չափսերի առարկաներից, որոնք կարող են տեսնել «նորմալ տեսողություն ունեցող մարդը» որոշակի հեռավորության վրա: Օրինակ, եթե մարդը կարող է տեսնել 20 ֆուտ բարձրության վրա գտնվող առարկան, որը սովորաբար կարելի է տեսնել 20 ոտնաչափով, ապա նա ունի 20/20 տեսողություն: Եթե մարդը կարող է տեսնել 20 ոտնաչափից այն, ինչ նորմալ մարդը կարող է տեսնել 40 ոտնաչափից, ապա նա ունի 20/40 տեսողություն: Այլ կերպ ասած, ենթադրենք, դուք դժվարությամբ եք տեսնում առարկաները հեռավորության վրա և կարող եք տեսնել միայն 20 ոտնաչափ հեռավորության վրա, բայց նորմալ տեսողություն ունեցող մարդը կարող է տեսնել 200 ֆուտ հեռավորության վրա, ապա դուք ունեք 20/200 տեսողություն: 6/6 տերմինաբանությունը օգտագործվում է այն երկրներում, որոնք օգտագործում են մետրային համակարգը, որը ներկայացնում է հեռավորությունը մետրերով:
Չափումը իրականացվում է Սիվցևայի և Գոլովինայի աղյուսակի միջոցով:
Ռեֆրակցիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆիզիկայի մեջ բեկումը մի մեխանիզմ է, որը բեկում է լույսի ուղին , երբ որ նա անցնում է մի միջավայրից մյուսին , ինչպես երբ այն օդից անցնում է աչքի թափանցիկ միջավայրով: Աչքը հետազոտելիս ռեֆրակցիա տերմինը սահմանում է ռեֆրակցիոն սխալների իդեալական ուղղումը։ Ռեֆրակցիոն սխալի տեսակները՝ ամետրոպիա (միոպիա կամ կարճատեսություն, հիպերմետրոպիա կամ հեռատեսություն), աստիգմատիզմ, պրեսբիոպիա
Օբյեկտիվ ռեֆրակցիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օբյեկտիվ ռեֆրակցիան, դա ռեֆրակցիա է, որը ստացվել է առանց հիվանդի հետադարձ կապի, օգտագործելով ռետինոսկոպ կամ ավտոռեֆրակտոր:Ռետինոսկոպիա իրականացնելու համար բժիշկը լույսի շերտ է արձակում բբի վրա: Մի շարք ոսպնյակներ փայլում են աչքի առաջ: Նայելով ռետինոսկոպի միջոցով՝ բժիշկը կարող է հետազոտել բբի լույսի ռեֆլեքսը։ Այս ցանցաթաղանթի արտացոլման շարժման և կողմնորոշման հիման վրա չափվում է աչքի ռեֆրակցիոն վիճակը։Նայելով ռետինոսկոպի միջոցով՝ բժիշկը կարող է հետազոտել բբի լույսի ռեֆլեքսը։Այս ցանցաթաղանթի արտացոլման , շարժման և կողմնորոշման հիման վրա չափվում է աչքի ռեֆրակցիոն վիճակը։
Ավտոռեֆրակտորը համակարգչային գործիք է, որը լույսն ուղղում է աչքերի մեջ: Լույսն անցնում է աչքի առջևի մասից ,հետևի մաս հետո նորից առջևի մաս աչքի սկզբնամասից:Ինֆորմացիան վերադառնում է գործիքին , տալիս է օբյեկտիվ չափումներ ռեֆրակցիայի փոփոխությունների մասին ,առանց հիվանդներին որևէ հարց տալու:
Սուբյեկտիվ ռեֆրակցիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սուբյեկտիվ բեկումը հիվանդից պատասխաններ է պահանջում: Սովորաբար հիվանդը նստում է ֆորոպտերի դիմաց կամ դնում է փորձնական շրջանակ և նայում է աչքի քարտին: Ակնաբույժը փոխում է ոսպնյակները և այլ կարգավորումներ անում միաժամանակ հարցնելով հիվանդին, թե որ ոսպնյակների հավաքածուն է ապահովում լավագույն տեսողությունը:
Ցիկլոպլեգիկ ռեֆրակցիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երբեմն ակնաբույժները նախընտրում են ստանալ ցիկլոպլեգիական ռեֆրակցիա, հատկապես երբ փորձում են ճշգրիտ բեկում ստանալ փոքր երեխաների մոտ, որոնք կարող են խեղաթյուրել ռեֆրակցիոն չափումները ,կարագավորելով աչքերը՝ աչքերի հարմարեցման միջոցով: Ցիկլոպլեգիկ աչքի կաթիլները կիրառվում են աչքի վրա՝ աչքի թարթիչավոր մկանները ժամանակավորապես կաթվածահար անելու համար։
Տեսողության թեստավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ակնաբուժական հետազոտություն կենտրոնական կամ ծայրամասային տեսողության ֆունկցիոնալ փոփոխությունները բացահայտելու և գնահատելու համար:
Փորձարկումը կարող է իրականացվել ձեռքով (Donders test, Amsler test), օգտագործելով հատուկ գործիքներ, օրինակ՝ Goldmann տեսողական դաշտի թեստը կամ ավտոմատ պարագծերը, օրինակ՝ Humphrey տեսողական դաշտի անալիզատորը:
Տեսողական դաշտի ընդհանուր խնդիրները ներառում են սկոտոման (նվազեցված տեսողության տարածք) կամ տարբեր տեսակի հեմիանոպսիա (տեսողական դաշտի մասնակի կորուստ):
Ներակնային ճնշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ներակնային ճնշումը (IOP) կարելի է չափել տոնոմետրիկ սարքերի միջոցով: Աչքը կարելի է դիտարկել որպես փակ խցիկ, որտեղ հեղուկի մշտական շրջանառություն կա, որը պահպանում է իր ձևն ու ներքին ճնշումը։ Տոնոմետրիան աչքի ճնշումը չափելու մեթոդ է, որի համար օգտագործվում են տարբեր գործիքներ։ Նորմալ միջակայքը 10-21 մմ է:
Ցանցաթաղանթի հետազոտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցանցաթաղանթի հետազոտությունը (աչքի հատակի հետազոտություն) ընդհանուր աչքի հետազոտության կարևոր մասն է: Բբի ընդլայնումը հատուկ աչքի կաթիլների միջոցով զգալիորեն բարելավում է տեսանելիությունը և թույլ է տալիս ծայրամասային ցանցաթաղանթի մանրակրկիտ հետազոտություն: Սահմանափակ պատկեր կարելի է ստանալ բիբը չլայնացնելու դեպքում, այդ դեպքում լավ արդյունքի հասնում են մթեցված սենյակում ,երբ հիվանդը նայում է հեռու անկյան: Աչքի հատակի ուսումնասիրության ժամանակ կարելի է տեսնել նաև արտաքին տեսքը տեսողական նյարդի և ցանցաթաղանթի անոթային ցանցի:
Կարմիր ռեֆլեքս կարելի է տեսնել,երբ նայենք հիվանդի բբին ակնատդիտակի միջոցով:
Աչքի պղտորվելը կարող է վկայել կատարակտի մասին: Ցանցաթաղանթի անոթների անալիզը ցանցաթաղանթի փոքր զարկերակների և երակների հետազոտման ոչ ինվազիվ մեթոդ է, որը թույլ է տալիս եզրակացություններ անել մարդու մարմնի այլ մասերում փոքր անոթների մորֆոլոգիայի և ֆունկցիայի վերաբերյալ և օգտագործվում է սրտաբանների և ակնաբույժների կողմից: [1]
Ճեղքող լամպ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աչքի առաջնային կառուցվածքների և աչքի հավելումների մանրակրկիտ հետազոտությունը հաճախ կատարվում է ճեղքող լամպի միջոցով: Աչքի առաջնային կառուցվածքների և աչքի մանրակրկիտ հետազոտությունը հաճախ կատարվում է ճեղքող լամպի միջոցով[2], որը սեղանի մանրադիտակ է հատուկ կարգավորվող լույսի աղբյուրով: Լույսի փոքր ճառագայթը, որը կարող է տարբեր լինել լայնությամբ, բարձրությամբ, անկման անկյունով, կողմնորոշմամբ և գույնով, անցնում է աչքի թափանցիկ միջավայրով: Հաճախ լուսային ճառագայթները նեղանում են ուղղահայաց ճեղքի ճեղքող լամպի հետազոտության ժամանակ: Ակնաբույժը ուսումնասիրում է աչքի լուսավորվող մասերը օպտիկական համակարգի միջոցով ,որը մեծացնում է հիվանդի աչքի պատկերը,գլխի դիրքը կարգավորվում է հատուկ կզակի տակ դրված հենարանով:
Հետազոտությունը թույլ է տալիս հետազոտել աչքի միջավայրը , եղջերաթաղանթից մինչև ոսպնյակ,նաև մեծացնում է կոպերի և աչքի կառուցվածքի արտաքին պատկերը։
Ֆլյուորեսցեյնի ներկումը նախքան ճեղքային լամպի հետազոտությունը կարող է բացահայտել եղջերաթաղանթի քերծվածքները կամ պարզ հերպեսի հետքերը:
Երկադիտակային ճեղքող լամպի հետազոտությունը ապահովում է աչքի կառուցվածքների ստերեոսկոպիկ, խոշորացված պատկերներ ավելի մանրամասն, ինչը թույլ է տալիս ճշգրիտ անատոմիական ախտորոշումներ կատարել աչքի տարբեր հիվանդությունների համար:
Նաև ակնաբուժությունը և գոնիոսկոպիան կարող են իրականացվել ճեղքող լամպի միջոցով՝ հատուկ ոսպնյակների հետ համատեղ:Այս ոսպնյակները ներառում են 3-հայելային Goldmann ոսպնյակը, մեկ գոնիոսկոպիայի ոսպնյակը/4-հայելային Zeiss ոսպնյակը (ակնաբուժական) առջևի խցիկի անկյունային կառուցվածքների համար և +90D ոսպնյակը, +78D ոսպնյակը, +66D ոսպնյակը և Hruby (-56D) ոսպնյակը,ցանցաթաղանթի կառուցվածքային հետազոտություն:
Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Nägele MR et al.: Retinal microvascular dysfunction in heart failure. European Heart Journal 2018; 39: 47–56
- ↑ Тамарова Р. М. Щелевая лампа Արխիվացված է Հունիս 9, 2017 Wayback Machine-ի միջոցով: // Большая медицинская энциклопедия, 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия. — Т. 27.