Մասնակից:Anna Markosyan/Ավազարկղ10

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հյուսվածքից պատրաստված scrunchies-եր
Պատկեր:Woman with shoulder length hair tied in scrunchie from behind.jpg
Ուսի երկարությամբ մազերով կին՝ կապկպված սկրանչիով scrunchies-ով

Մազակապ (կամ scrunchie ) գործվածքով ծածկված առաձգական Մազերի ժապավեն է, որն օգտագործվում է միջին և երկար երկարության մազերը ամրացնելու համար[1]։ Մազերի առաձգական ժապավենը պարփակված է չամրացված կտորի մեջ, որը ձևավորում է խճճվածություն, երբ այն պտտվում է ձիու պոչի շուրջը[2]։ Մեծ, խնամքով մշակված կտրվածքները և մանրանկարչական, անճոռնի ձևերը հասանելի են գույների, գործվածքների և նմուշների լայն տեսականիով[3]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մազերի փողկապը հայտնագործվել է 1960-ականներին[2], սակայն արտոնագրվել է 1987 թվականին[4] Ռոմմի Հանթ Ռևսոնի կողմից ։ Նա ստեղծեց մազերի փողկապի առաջին նախատիպը, քանի որ ցանկանում էր այդ ժամանակ օգտագործված մետաղական մազերի փողկապների ավելի մեղմ տարբերակ[5] :


Մինչ այդ Ռևսոնը դայակ էր աշխատում Հեմփթոնսում[6]։ Նա իր համար կարի մեքենա գնեց 50 դոլարով և սովորեց կարել ՝ մի քանի շաբաթվա ընթացքում մշակելով աշխատանքային նախատիպ[6]։ Ռևսոնը ոգեշնչվել է իր սպորտային տաբատի վրա առաձգական գոտու ձևավորումից[6] և անվանել է Scunci-ի դեկորատիվ մազերի աքսեսուարը իր սիրելի խաղալիք պուդլի անունով[7]։ Դիզայնի արտոնագրումից հետո Ռևսոնը իր ժամանակի մեծ մասն անցկացրեց դատական վեճերի մեջ ՝ ինչպես արտադրողների, այնպես էլ իր փաստաբանների հետ[8]։

Scunci անունը փոխվել է scrunchie ՝ արտացոլելով աքսեսուարի գործվածքի ոլորման եղանակը[7]։

Scrunchies-ը հատկապես տարածված էին 1980-ականներին և 1990-ականներին, ներառյալ ավելի մեծ և բարդ սորտերը: Scrunchies-ը կրկին ժողովրդականություն է ձեռք բերել 2010-ականների կեսերին:[9]

Հանրաճանաչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռևսոնի scrunchies-ը չափազանց տարածված էր 1980-ական և 1990-ականներին: Scrunchies-ն ի սկզբանե հայտնի դարձավ 80-ականներին, քանի որ դրանք ավելի քիչ վնասակար այլընտրանք էին մեծ մազերը վեր հավաքելու համար[10]։ Բացի այդ, scrunchies-ը գույների և նախշերի լայն տեսականի ունեին, ուստի դրանք համապատասխանում էին 1980-ականների վառ և գերժամանակակից գեղագիտությանը: Դրանք կրելիս նկատվել են այնպիսի հայտնի հայտնիներ, ինչպիսիք են Ջանեթ Ջեքսոնը, Պոլա Աբդուլը, Դեմի Մուրը և Սառա Ջեսիկա Փարքերը[5]։ Դրանք հատկապես կրում էր Դեբի Գիբսոնը։ "Հուսահատորեն փնտրում եմ Սյուզանին" ֆիլմում Մադոննան կրում էր մեծ scrunchies[11]: Scrunchies-ը ցուցադրվել է նաև հայտնի ֆիլմերում, ինչպիսիք են Heathers-ը, որոնք փոխանցվել են մի Heather-ից մյուսին՝ հայտնիության հասնելով միմյանց փոխանցելու միջոցով[12]: Scrunchies-ի հայտնիությունը շարունակվեց մինչև 1990-ական թվականները: Այս անգամ scrunchies-ները հայտնվել են այնպիսի շոուներում, ինչպիսիք են «Friends», «Full House» և «Seinfeld»[5]։ The scrunchie-ի հայտնիությանը չի սահմանափակվում միայն հայտնի մարդկանցով և հեռուստատեսությամբ։ Շատ կին տիեզերագնացներ դրանք օգտագործում էին իրենց մազերը ամրացնելու համար, երբ նրանք առաքելություն էին կատարում[5]։

2000-ականների սկզբին մազերի կապերի հայտնիությունը կտրուկ ընկավ: Քերի Բրեդշոուն «Sex and the City»-ի մի դրվագում ծաղրել է նորաձևությունը՝ ասելով՝ «Ինքն իրեն հարգող ոչ մի Նյու Յորքցի թույլ չի տա իրեն գնալ ռեստորան՝ scrunchies-ով գլխին»[13][3][9][14]։ Այս մեկնաբանությունը ներկայացնում էր այս ժամանակահատվածում scrunchie-ի հայտնիության անկումը, որը տասնամյակի ընթացքում առաջացրել է բացասական տեսակետներ և զզվանք[13]։ Scrunchie-ն դարձավ կեղծիք այն իմաստով, որ այն կրելը ամոթալի էր[5]:

2010-ականների վերածնունդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նույնիսկ իր հայտնիության կորստից հետո, scrunchie-ն վերադարձավ 2010-ականների վերջին[15]: Այն երևում էր ամբողջ թռիչքուղիներում՝ վերադառնալով նորաձևության ուղին[15]: 2017 թվականին scrunchie-ները հայտնվեցին Նյու Յորքի Նորաձևության շաբաթում՝ Մանսուր Գավրիելի 2017 թվականի աշնանային հավաքածուի շրջանակներում[2]: Դա մի իրադարձություն էր, որը նորաձեւության այնպիսի հրատարակություններ, ինչպիսիք են Vogue-ը և Harper's Bazaar-ը, նշում էին իրենց սեփական հոդվածներում. Սկրանչիները վերադառնում էին, բայց ավելի ցածր, չամրացված ձիու պոչերով, քան գլխի վերևում[2]: Vogue-ի խմբագիրն անգամ ընդգրկել է սկրանչին «չի կարելի ապրել առանց մազերի արտադրանքի» ցանկում՝ այն որպես աշխատանքային օրվա վերջում դիմահարդարում հեռացնելու համար անհրաժեշտ աքսեսուար: Սկրանչիները վերադառնում էին, բայց ավելի ցածր, չամրացված ձիու պոչերով, քան գլխի վերևում[16]:Այն երևում էր ամբողջ թռիչքուղիներում՝ վերադառնալով նորաձևության ուղին:

2017 թվականին սկրանչիները հայտնվեցին Նյու Յորքի «Նորաձևության շաբաթում՝» Մանսուր Գավրիելի 2017 թվականի աշնանային հավաքածուի շրջանակներում։

Դա մի իրադարձություն էր, որը նորաձեւության այնպիսի հրատարակություններ, ինչպիսիք են Vogue-ը և Harper's Bazaar-ը, նշում էին իրենց սեփական հոդվածներում. Սկրանչիները վերադառնում էին, բայց ավելի ցածր, չամրացված ձիու պոչերով, քան գլխի վերևում:

  Vogue-ի խմբագիրն անգամ ընդգրկել է սկրանչին «չի կարելի ապրել առանց մազերի արտադրանքի» ցանկում՝ այն որպես աշխատանքային օրվա վերջում դիմահարդարում հեռացնելու համար անհրաժեշտ աքսեսուար:

  The scrunchie-ն ընդլայնել է իր հայտնիությունը, և նույնիսկ Balenciaga-ն է ներգրավվել՝ վաճառելով «XXL» մետաքսե սկրանչին 275 դոլարով[16]:

Scrunchies-ը օտար չէ հանրային ոլորտին, որոնք իրենց թափանցում են հայտնի մարդկանց մազերի և դաստակների մեջ[15]։Scrunchies-ը օտար չէ հանրային ոլորտին, որոնք իրենց թափանցում են հայտնի մարդկանց մազերի և դաստակների մեջ: Այնպիսի հայտնի կանայք, ինչպիսիք են Հեյլի Բիբերը, Բելլա Հադիդը, Ջիջի Հադիդը, Ռութ Բադեր Գինսբուրգը[17], և Սելենա Գոմեսը, բոլորը կրկին կրել են դրանք[5]։ Երգչուհի Լիզոն մեծ աղմուկ բարձրացրեց, երբ MTV Video Music Awards-ի ետնաբեմում 100 դոլար արժողությամբ ոսկերչական սկռունչի հագավ[15]։ Նրանք նկարահանվել են Netflix-ի հիթային օրիգինալ ֆիլմում՝ «To All the Boys I've Loved Before»,[12] որպես գլխավոր հերոս Լարա Ջինի և նրա նախկին լավագույն ընկերուհու միջև իշխանության պայքարի խորհրդանիշ, իսկ «Stranger Things-ի» տասնմեկ կերպարը երևացել է դրանք կրելով շոուի ժամանակ երրորդ եթերաշրջան 2019 թ.[10]։

Դեռահասները հաճախ փոխանակում են իրենց մազակալները՝ որպես սիրո նշան։ Սովորաբար աղջիկը տղային մազակալ է տալիս՝ որպես սիրո նշան կամ արտահայտելու միջոց, որ նա «սիրունիկ է» կամ որ նա իր «սիրահարված է», իսկ տղան սովորաբար կրում է մազակալը իր դաստակին[18][19]։

Scrunchies-ը նաև VSCO կանանց գեղագիտության անբաժանելի մասն է, և այդ միտումը լայնորեն քննարկվում է TikTok-ում: Gen Z մշակույթում VSCO աղջիկը համարվում է դեռահասների գեղագիտություն, և արտաքին տեսքի ամենաուշագրավ հավելումը մազերի կապոցն է[2]։ Հանրաճանաչության վերսկսումը մասամբ վերագրվում է նոստալգիկ մշակույթի աճին 2010-ականների վերջին[10]։ 2010-ականների վերջին դրա հանրաճանաչության աճի մեկ այլ պատճառ էլ մազերի առողջության վրա մեծ շեշտադրումն է, սանրվածքն ավելի նուրբ է գանգուր, կոշտ կամ ավելի կոկիկ մազերի նկատմամբ, քան սովորական մազերի կապերը[15]։

Տեսակներ և տատանումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուլունքներից պատրաստված ցորենը հյուսված է:

Նրա գյուտից ի վեր եղել են ավելի քան հինգ հարյուր տարբեր ձևավորումներ scrunchie-ների[5]։Կան բազմաթիվ տարբեր ապրանքանիշեր և խանութներ, որոնք վաճառում են դրանք[5]։ ԱՄՆ-ում գրեթե բոլոր խոշոր խանութները 2019-ին վաճառեցին մի տեսակ սկրանչի[5]։

Սրբիչով մազերի կապերը կարող են օգտագործվել թաց մազերի չորացման գործընթացն արագացնելու և մազերը թաց ժամանակ ավելի փխրուն դառնալու համար[20] [21]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Scrunchie». Merriam-Webster online.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Mull, Amanda (2019-09-05). «Scrunchies Are Little Rainbow Reminders That Millennials Are Old». The Atlantic (անգլերեն). Վերցված է 2023-02-27-ին.
  3. 3,0 3,1 Marissa Gold (January 28, 2010). «Hair Scrunchies, Explained – Scrunchie 101». StyleList. Արխիվացված է օրիգինալից August 22, 2011-ին.
  4. US Patent #USS1D0292030, United States Patent and Trademark Office
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Granero, Kristin (August 28, 2019). «Everything You Need to Know About the History of the Scrunchie». PureWow (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է February 7, 2020-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 McNamee, Kai (September 17, 2022). «The inventor of the scrunchie dies, leaving behind a fabulous fashion legacy». NPR.
  7. 7,0 7,1 Vare, Ethlie Ann; Ptacek, Greg (2002). Patently Female: From AZT to TV Dinners, Stories of Women Inventors and Their Breakthrough Ideas (անգլերեն). Wiley. ISBN 978-0-471-02334-0.
  8. «Lawyer, Scunci Queen Tangle Over Legal Fees». Observer (անգլերեն). April 19, 1999. Վերցված է December 10, 2018-ին.
  9. 9,0 9,1 Heather Schwedel, "Fight to the Decades: Are We Experiencing an ’80s or ’90s Comeback?", Flavorwire, August 25, 2009.
  10. 10,0 10,1 10,2 Radin, Sara (September 18, 2019). «How Scrunchies Became the Biggest Fashion Trend — Again». Teen Vogue (անգլերեն). Վերցված է February 7, 2020-ին.
  11. Mhairi Graham, "The Scrunchie Revival: AnOther considers the return of that 90's classic – the scrunchie", AnOther, May 29, 2014.
  12. 12,0 12,1 Hart, Maria Teresa (November 1, 2019). «How the scrunchie rose and fell and rose again in popularity». Vox (անգլերեն). Վերցված է February 7, 2020-ին.
  13. 13,0 13,1 Marriott, Hannah (2018-03-01). «The scrunch bunch – the surprising return of the scrunchie». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2023-02-27-ին.
  14. Sex and the City Episode 78: "Pick-A-Little, Talk-A-Little", HBO, retrieved March 23, 2016.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 Selyukh, Alina (December 16, 2019). «Scrunchies Are Cool Again. Hair's How They Staged A Comeback». NPR. Վերցված է February 7, 2020-ին.
  16. 16,0 16,1 Maloy, Ashley Fetters (September 16, 2022). «An ode to the scrunchie, the '80s fashion invention we never forgot». The Washington Post.
  17. Uyehara, Mari (January 30, 2019). «The Dark Side of the Cult of Ruth Bader Ginsburg | The Nation». {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (օգնություն)
  18. Puhak, Janine (5 October 2019). «Mom's viral Facebook post explains why hair scrunchies are 'secret' sign of middle school romance». Fox News. Վերցված է 16 July 2020-ին.
  19. America, Good Morning. «Scrunchies are the new middle school crush gift». Good Morning America (անգլերեն). Վերցված է 16 July 2020-ին.
  20. Pariso, Dominique (2023-03-29). «The 12 Very Best Hair Ties». The Strategist (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023-05-01-ին.
  21. «Are Towel Scrunchies Worth Adding to Your Beauty Routine?». Byrdie (անգլերեն). Վերցված է 2023-05-01-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]