Մասնակից:Սահակյան Անահիտ/Ավազարկղ 22
Խելացի Ժամացույց (անգլ.՝ smart watch), նաև Սմարթ-ժամացույցներ կամ Ժամաֆոն - համակարգչային ժամացույց՝ երկարացված գործառույթով (բացառությամբ ստանդարտ ժամանակի հետևելու), որը հաճախ համեմատելի է սմարթֆոնների հետ: Առաջին մոդելները կատորում են պարզ առաջադրանքներ, օրինակ՝ նրանք գործում էին որպես հաշվիչ, թարգմանիչ կամ խաղային սարք: Ժամանակակից խելացի ժամացույցները մաշված համակարգիչներ են: Շատ մոդելներ աջակցում են երրորդ կողմի ծրագրերին և վերահսկվում են բջջային օպերացիոն համակարգերի միջոցով, նրանք կարող են հանդես գալ որպես բջջային լրատվամիջոցների նվագարկիչներ: Որոշ մոդելներով դուք կարող եք ստանալ հեռախոսազանգեր և պատասխանել SMS-ին և Էլ-նամակին:Որոշ խելացի ժամացույցներ աշխատում են միայն սմարթֆոնի հետ միասին և գործում են որպես օժանդակ էկրան, որը տեղեկացնում է սեփականատիրոջը նոր ծանուցումների մասին (օրինակ ՝ հաղորդագրությունները սոցիալական ցանցերում, զանգերից և հիշեցումներից օրացույցից):
Մի շփոթեք խելացի ժամացույցների հետ ժամանակակից խելացի ապարանջանները (որոնք հաճախ կոչվում են ֆիթնես հետքեր), որոնք բջջային հեռախոսի լրացուցիչ սարք են և կատարում են գործառույթների նախանշված մի շարք՝ օգտագործողին տեղեկացնելու հեռախոսում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին և չափել օգտվողի ֆիզիոլոգիական վիճակը: Ի տարբերություն ապարանջանների, խելացի ժամացույցները թույլ են տալիս օգտվողին տեղադրել ժամացույցի երրորդ կողմի ծրագրեր, որոնք ընդլայնում են իրենց ֆունկցիոնալությունը:
Խելացի ժամացույցների առանձնահատկություններ և սարքավորումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամացույցը կարող է ներառել տեսախցիկ, աքսելերոմետր, ջերմաչափ, բարոմետր, կողմնացույց, ժամանակագրություն, հաշվիչներ, բջջային հեռախոս, սենսորային էկրան, GPS նավիգատոր, խոսնակ, պլանավորող և այլն: Որոշ ժամացույցներ ունեն մարզական հետքեր (կամ ֆիթնես-հետքեր): Նման մոդելները կարող են օժանդակել վերապատրաստման ծրագրերին, երթուղու հետևմանը, սրտի բաբախման ցուցիչին, ոտնաչափերին:
Այլ համակարգիչների նման, խելացի ժամացույցները կարող են տեղեկատվություն հավաքել արտաքին կամ ներկառուցված ցուցիչներ: Նրանք կարող են վերահսկել կամ ստանալ տվյալներ այլ գործիքներից կամ համակարգիչներից: Նրանք հաճախ աջակցում են անլար տվյալների տեխնոլոգիաներին, ինչպիսիք են Bluetooth-ը, Wi-Fi-ը [1] և արբանյակային նավիգացիայի տարբեր եղանակներ, ինչպիսիք են գլոբալ տեղորոշման համակարգերը:
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առաջին թվային ժամացույցը թողարկվել է 1972-ին՝ Պալսար ապրանքանիշի ներքո, և մշակվել է Hamilton Watch Company-ի կողմից: «Պալսար» ապրանքանիշը Սեյկոն գնել է 1978 թվականին: 1982 թվականին թողարկվեց Պալսար մոդելը, որը կարող էր պահպանել 24 թվանշան հիշողություն, ինչը նրանց առաջին ժամերն է դարձնում ծրագրավորվող հիշողությամբ: 1980-ականներին անհատական համակարգիչների գալուստով Սեյկոն սկսեց ժամացույցներ մշակել՝ հաշվարկելու ունակությամբ: Տվյալների մուտքագրման համար Data 2000 (1983) մոդելը ներկայացվել է արտաքին ստեղնաշարով: Ստեղնաշարից տվյալներ փոխանցվում էին էլեկտրամագնիսական ալիքների միջոցով: Մոդելի անունը ցույց է տալիս 2000 նիշ հիշողությունը պահելու ունակությունը: D409-ը (1984) առաջին Սեյկո մոդելն էր՝ մանրանկարչության ստեղնաշարով, որը ինտեգրված էր ժամացույցին: Հիշողությունը պարունակում էր ընդամենը 112 նիշ: Շատերն այս մոդելին հետևեցին, իսկ «RC» շարքը դարձավ ամենահայտնին 1980-ականներին:
1980-ականների ընթացքում Կասիո-ն շուկա բերեց նաև «համակարգչային ժամացույցների» հաջող գիծ՝ ի լրումն հաշվիչների գործառույթը իր ժամացույցների: Կասիոն նաև թողարկել է «խաղային ժամ» (Nelsonic):
Սեյկո RC մոդել[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1984 թվականին թողարկված RC-1000 մոդելը առաջինն էր, որ միացավ անհատական համակարգչին: Աջակցվել են ժամանակի ամենատարածված համակարգիչները՝ ներառյալ Apple II, II+ և IIe, Commodore 64, IBM PC, NEC 8201 և այլն:
RC-20 մոդելը գործարկվել է 1985 թվականին «Seiko Epson» համատեղ ապրանքանիշի ներքո: Ժամացույցը հագեցած էր 8 բիթանոց միկրոպրոցեսոր SMC84C00 Z-80-ով, հագեցած էր 8 ԿԲ հիշողությամբ և 2 ԿԲ ՌԱՄ-ով: Նրանք դիմումներ ունեին՝ դեպքեր պլանավորելու աշխարհի ժամացույցների և հաշվիչների համար: 42x32 պիքսել էկրանը զգայուն էր: RC-1000-ի նման նրանք կարող էին միացված լինել համակարգչին և ծրագրավորված լինել:
RC-4000 մոդելը թողարկվել է նույն 1985 թվականին և դիտարկվեց «աշխարհի ամենափոքր համակարգչային տերմինալ»: RC-4500 (1985) մոդելը նրանից տարբերվում էր գործի վառ գույների ընտրությամբ:
Լինուքս ժամացույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2000 թվականի հունիսին ցուցադրեց ժամացույցների նախատիպը, որը վերահսկվում է Լինուքս գործառնական համակարգի կողմից: Բնօրինակ տարբերակը կարող էր աշխատել մարտկոցի էներգիայի հաշվին 6 ժամ, բայց ավելի ուշ ժամանակն ավելացավ մինչև 12 ժամ: Մոդելը ուներ 8 ՄԳ հիշողություն և աշխատում էր Լինուքս 2.2-ի վրա: Հետագայում սարքին ավելացան արագացուցիչ, թրթռիչ շարժիչ և մատնահետքեր սենսոր: IBM-ն սկսեց աշխատել Citizen-ի հետ «WatchPad» ստեղծելու համար: Модель WatchPad 1.5-ը ուներ ցուցադրում 320x240 պիքսել լուծույթով (QVGA) և աշխատում էր Լինուքս 2.4-ի վրա: Ժամացույցը ուներ օրացույցային գործառույթներ, աջակցեց Bluetooth արձանագրությունը, որն ապահովված էր 8 ՄԳ ՌԱՄ-ով և 16 ՄԳ ֆլեշ հիշողությամբ: Քաղաքացին ցանկանում էր ժամացույցներ առաջարկել ուսանողների և գործարարների շրջանում: Մեկնարկային գինը կազմել է 399 դոլար: Այնուամենայնիվ, նախագիծը խափանվել է 2001-ից 2002 թվականներին:
2013[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2013 թվականի հունիսի 5-ի դրությամբ, այն ընկերությունների ցանկում, որոնք զբաղվել են խելացի ժամացույցների մշակմամբ, ներառում են շուկայի հսկաներ, ինչպիսիք են՝ Acer-ը, Apple-ը, BlackBerry-ը, Foxconn-ը, Google-ը, LG-ն, Microsoft-ը, Qualcomm-ը, Samsung-ը, Sony-ն և Toshiba-ն:
2013 թվականի սեպտեմբերին թղարկվեցին Samsung Galaxy Gear-ը, Sony SmartWhatc 2-ը, Qualcomm Toq-ը: 2013 թվականի նոյեմբերին Փեբլը հայտարարեց իր խելացի ժամացույցների մոդելի 190.000 միավորի վաճառքի մասին:
2014-ին CES-ում ներկայացվեցին տարբեր խոշոր և փոքր արտադրողների մի քանի տասնյակ խելացի ժամացույցներ: 2014 թվականի մայիսին Google-ը ներկայացրեց հագնվող սարքի սարքի հարթակ, որը կոչվում է Android Wear, որն աջակցում է HTC-ին, LG-ին, Motorola-ին և այլն:
2015 և այլն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015-ին սկսվեցին 2014-ի սեպտեմբերին հայտարարված Apple Watch-ի վաճառքը:
2018-ին ուկրաինական սթարթափ Force Emotion-ը սկսեց իր առաջին EMwatch-ի արտադրությունը[2]:
Ֆունկցիոնալություն և կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2013 թվականից հետո թողարկված խելացի ժամացույցների մեծ մասը կարող է գործել որպես առանձին սարքեր: Ամենից հաճախ Android Wear-ը և Tizen-ը օգտագործվում են որպես օպերացիոն համակարգ: Նրանց համար մատչելի են երրորդ կողմի ծրագրավորողները, ներառյալ տարբեր խաղեր: Շատ արտադրողներ խորհուրդ են տալիս ժամացույցը օգտագործել սմարթֆոնի հետ միասին, ինչը հնարավորություն է տալիս ընդլայնել առկա ֆունկցիոնալությունը: Ժամացույցը կարող է գործել որպես հեռակառավարիչ սմարթֆոնի համար (օրինակ, վերահսկել տեսախցիկը) ինչպես նաև ցուցադրել մուտքային ծանուցումներ սոցիալական ցանցերից, զանգերից և հաղորդագրություններից:
Օպերացիոն համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնական գործող համակարգերը առաջարկներ են Google-ից և Apple-ից[3]:
- Android Wear-ը LG G Watch-ում, Moto 360-ում, Samsung Gear Live-ում, LG G Watch R-ում, Sony Smartwatch 3-ում, Asus Zen Watch-ում և այլն.
- watchOS-ը Apple Watch-ում
Ավելի քիչ տարածված են ժամացույցները՝ հաճախ ավելի գործող համակարգերի հետ[4][5].
- Tizen-ը в Samsung Gear (թարմացումից հետո) -ում, Samsung Gear 2-ը, Samsung Gear Neo-ում, Samsung Gear S-ում
- Pebble OS-ն՝ քարի և քարի պղնձի պողպատում
- Android-ը Omate TrueSmart-ում, Sony Smartwatch-ում, Sony Smartwatch 2-ում
- Garmin OS-ը Garmin Fenix-ում, Garmin Vivomove-ում, Garmin Forerunner-ում
- Suunto OS-ը Suunto Spartan-ում, Suunto 9 Baro-ն
Շուկայի զարգացման հեռանկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015-ի համար, ըստ IHS-ի, խելացի ժամացույցների շուկան նախատեսում էր Apple-ը վերցնել իր Apple Watch-ի հաշվին, կանխատեսվում էր 56% մասնաբաժինը: Google-ը կանխատեսել է մոտ 100 միլիոն սարքի վաճառք՝ օգտագործելով Android Wear օպերացիոն համակարգը 2015-ից մինչև 2020 թվականը[6][7]:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ https://www-users.cs.umn.edu/~fengqian/paper/smartwatch_mobisys17.pdf
- ↑ https://tokar.ua/read/25688
- ↑ http://www.mobilelifecentre.org/sites/default/files/Smartwatches_invivo%20w%20authors.pdf
- ↑ Chart 1.1 Smart Watch Market Share by OS, World Markets: 2013—2020 / Tractica, 2015(անգլ.)
- ↑ Smartwatch shipments to show so-so growth in 2016, says IDC | ZDNet
- ↑ Apple Watch Success Needed for a Smartwatch Mega Boom, New IHS Report Says / IHS, May 07, 2015(անգլ.)
- ↑ «Благодаря Apple Watch рынок «умных» часов вырастет в 28 раз». 3dnews. 12.05.2015. Վերցված է 2018-10-25-ին.