Մասնակից:Պավել Սահակյան/ավազարկղ115
Ընթերցասրահ (անգլ.՝ reading room, ֆր.՝ salle de lecture, գերմ.՝ Lesesaal), սենյակ գրադարանում կամ արխիվում, որն այցելուներն օգտագործում են որպես աշխատավայր։ Ընթերցասրահները առանձնահատուկ նշանակություն ունեն առանց բաժանորդագրության գրադարաններում, ինչպես նաև արխիվային հաստատություններում, քանի որ դրանք միակ վայրն են, որտեղ օգտվողները կարող են կարդալ պատվիրված նյութեր: Բայց նույնիսկ գրադարաններում, որոնք բաժանորդագրության միջոցով տուն տանելու հնարավորություն են ընձեռում, շատ կարևոր կամ փխրուն նյութեր կարելի է աշխատել միայն ընթերցասրահում (օրինակ՝ հին տպագիր գրքեր, գրքերի հուշարձաններ, մասնագիտական ամսագրեր, լրագիրներ, հանրագիտարաններ, մեծ բառարաններ):
Այնուամենայնիվ, ոչ բոլոր գրադարանները ունեն ընթերցասրահներ։ Հավաքածուների բաց հասանելիություն ունեցող որոշ գրադարաններ (մասնավորապես՝ համալսարանական գրադարաններ) գրքերի դարակների մեջ ունեն սեղաններ կամ աթոռներ: Գրադարանները կարող են ընթերցողին առաջարկել նաև անհատական աշխատանքային տուփեր կամ խցիկներ, որոնք սովորաբար անհրաժեշտ է նախապես պատվիրել:
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նույնիսկ հնության գրադարաններում (Ալեքսանդրիայի գրադարան, Պերգամոնի գրադարան և այլն) կային սենյակներ գրքերով, որոնք պատրաստված էին կիսաշրջանի կամ ուղղանկյունի տեսքով, մարմարե նստարաններով և քանդակներով: Այնուամենայնիվ, միայն 19-րդ դարում, երբ տեղի ունեցավ գրադարան այցելողների թվի քանակական աճ, ընթերցասրահը դարձավ գրադարանի անկախ կառուցվածքային միավոր:[1]:
19-րդ դարի երկրորդ կեսին մեծ քաղաքների գրադարանները վերակառուցում են հին և կառուցում նոր ընդարձակ ընթերցասրահներ, ինչը հնարավորություն է տալիս միաժամանակ մի քանի հարյուր մարդու տեղավորել նրանց մեջ: Մասնավորապես Բրիտանական գրադարանի ընթերցասրահը, որն իր բացումից ի վեր՝ 1857 թվականը, դարձել է Լոնդոնի տեսարժան վայրերից մեկը, նախատեսված էր 458 նստատեղի համար։ Փարիզի Ֆրանսիայի ազգային գրադարանի ընթերցասրահում 1869 թվականին 344 նստատեղ կար, ևս 70-ը՝ սեղանների ետևում, որտեղ նրանք կանգնած էին աշխատում։ Կոնգրեսի գրադարանի հիմնական ընթերցասրահի կարողությունը 1897 թվականին կազմում էր մինչև 300 այցելու[1]:
19-րդ և 20-րդ դարերի սկզբին սկսվեց ընթերցասրահների մասնագիտացումը մեծ գրադարաններում: Այսպիսով, Կոնգրեսի գրադարանում հայտնվում են պարբերականների, քարտեզների և ատլասների, կոնգրեսականների և կույրերին ծառայելու ընթերցասրահներ: Աստիճանաբար ընթերցասրահները սկսում են բաժանվել ըստ գիտելիքների ճյուղերի, գիտությունների բարդությունների և խնդիրների. հրատարակությունների բնույթով և տեսակից. ըստ ընթերցողների պատրաստվածության մակարդակի: Մեծ գրադարաններում հայտնվում է ընդհանուր և մասնագիտացված ընթերցասրահների համակարգը[1]։
Ռուսաստանում, 250 տեղանոց համար նախատեսված մեծ ընթերցասրահ, որը նախագծվել է Վ.Ի.Սոբոլշչիկովի և Ի.Ի. Գորնոստաևի կողմից, բացվել է 1862 թվականի Նոյեմբերի 4-ին (16), Սանկտ Պետերբուրգի Ռուսաստանի ազգային գրադարանում[2]։ 1893 թվականին Մոսկվայի Ռումյանցևի թանգարանի հանրային գրադարանի ընթերցասրահը 20-ից հասցվեց 120 տեղի[1]։ 1958 թվականին բացվեց ԽՍՀՄ Վ. Ի. Լենինի անվան պետական գրադարանի թիվ 3 ընթերցասրահը (այժմ՝ Ռուսաստանի պետական գրադարան), որը դարձավ ամենամեծը Եվրոպայում: Ընթերցասրահի ընդհանուր մակերեսը, որը նախատեսված է 464 նստատեղի համար, 1,2 հազար քառակուսի մետր է[3]։
Оснащение[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Читальные залы обычно предлагают читателю возможность работы за письменным столом. В большинстве случаев к столу подведён ток для настольной лампы и есть розетка для использования собственного компьютера. Специализированные читальные залы, например, залы периодики или карт, имеют соответствующую мебель для удобного пользования изданиями большого формата.
Современные читальные залы оснащены компьютерами для поиска и заказа необходимых изданий в электронном каталоге. Для пользователей предлагаются также компьютеризированные рабочие места с доступом в интернет. Читальные залы могут быть оснащены системой VLAN с доступом к платным банкам данных, бесплатно доступным для читателей только в помещении библиотеки.
Галерея[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Читальный зал № 3 Российской государственной библиотеки, Москва
-
Читальный зал Иркутской библиотеки
-
Пушкинский театр г. Владивосток. Читальный зал. 30-40е
_-_Salle_Ovale_2.jpg){kind=link}
![Библиотека Грацского университета[en], Грац](/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B2%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D5%AC&wpDestFile=%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Graz_University-Library_reading-room.jpg){kind=link}
Примечания[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Шапошников А. Е. Читальный зал // Библиотечная энциклопедия / Российская государственная библиотека. Главный редактор Ю. А. Гриханов; составители: Е. И. Ратникова, Л. Н. Уланова. — М. : Пашков дом, 2007. — С. 1151—1152. — 1300 с. : ил. — ISBN 5-7510-0290-3.
- ↑ Щербак Н. Л. Читальный зал архитектора В. И. Собольщикова Императорской Публичной библиотеки // Вестник Санкт-Петербургского государственного института культуры. — 2020. — № 3 (44).
- ↑ «Открылся самый большой в Европе читальный зал Российской государственной библиотеки». ТАСС. 2018-01-30. Վերցված է 2020-10-25-ին.
Литература[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Шапошников А. Е. Читальный зал // Библиотечная энциклопедия / Российская государственная библиотека. Главный редактор Ю. А. Гриханов; составители: Е. И. Ратникова, Л. Н. Уланова. — М. : Пашков дом, 2007. — С. 1151—1152. — 1300 с. : ил. — ISBN 5-7510-0290-3.
- Gerhard Römer (Hrsg.): Arbeitsbereich Lesesaal in wissenschaftlichen Bibliotheken. Stuttgart: Bibliotheksschule Baden-Württemberg, 1979. Fortbildungsveranstaltung des Landes Baden-Württemberg. Referate, Berichte, Anregungen. ISBN 3-88282-002-0.