Մասնակից:Յան/Ավազարկղ 10

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից


Քաղաքացիական ինտելեկտ, ինտելեկտ է, որն ուղղված է հանրային խնդիրների լուծմանը։ Տերմինը վերաբերում է անհատներին և, առավել հաճախ, կոլեկտիվ մարմիններին, ինչպիսիք են կազմակերպությունները, հաստատությունները կամ հասարակությունները[1]։ Քաղաքացիական ինտելեկտը քաղաքականության մեջ կարող է օգտագործվել մարդկան խմբերի կողմից, ովքեր փորձում են հասնել ընդհանուր նպատակի[2]։ Պատմության մեջ սոցիալական շարժումները և քաղաքական ակտիվությունը կարող են մասամբ կապված լինել կոլեկտիվ բանականության և քաղաքացիական ինտելեկտի հետ։ Կրթությունը, իր բազմաթիվ ձևերով օգնել է որոշ երկրների բարձրացնել քաղաքական իրազեկությունն ու ներգրավածությունը՝ ամրապնդելով որոշ համագծակցայի խմբերի քաղաքացիական ինտելեկտը[3]։ Շատ քաղաքական կառույցներ և հասարակություններ ավելի ու ավելի են օգտագործումարհեստական բանականությունը և սոցիալական մեդիան՝ հասարակության ժամանակակից նորարարությունները, քաղաքականության, տնտեսության և ընդհանրապես հասարակության խնդիրները լուծելու համար։

https://en.wikipedia.org/wiki/File:GISWatch_2011_PDF.pdf
This image is a good illustration of the collective effort and intelligence that people have in formulating internet right solutions.

Հայեցակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիալական կապիտալ տերմինի նման քաղաքացիական ինտելեկտը 20-րդ դարից ի վեր գտագործվել է մի քանի մարդկանց կողմից ինքնուրույն։ Չնայած տարբեր հեղինակների միջև գրեթե ուղղակի շփում չի եղել տերմինի հետ կապված տարբեր իմաստներ, ընդհանուր առմամբ լրացնում են միմյանց։

Այս բառը առաջին անգամ օգտագործվել է 1902 թվականին ուսուցիչների քոլեջի դպրոցների կառավարիչ Սամուել Թ․ Դաթոնի կողմից՝ Հորաս Մանի դպրոցի բացման կապակցությամբ,[4] երբ նա նշեց, որ քաղաքացիական ինտելեկտի բարձրացումը, այս երկրում կրթության իրական նպատակն է։ Վերջերս՝ 1985, թ․-ին, Կետերինգ հիմնադրամի նախագահ Դեյվիդ Մեթյուզը գրեց մի հոդված, որը կոչվում էր «քաղաքացիական հետախուզություն», որում նա քննարկում էր Միացյալ Նահանգներում քաղաքացիական ակտիվության նվազումը։

Ավելի ուշ տարբերակը Դուգլաս Շուլերի քաղաքացիական հետախուզության զարգացումը հասարակության մեջ․ մոդելներ նոր համաշխարհային ուղեղի համար գիրքն է[5]։ Ըստ Շուլերի, քաղաքացիական հետախուզությունը կիրառվում է մարդկանց խմբերի վրա, քանի որ հենց այդ մակարդակում է ձևավորվում հասարակական կարծիքը և կայացվում են որոշումներ կամ, համենայն դեպս, դրանց վրա ազդում են։ Այն վերաբերում է այն խմբերին, պաշտոնական կամ ոչ ֆորմալ, որոնք աշխատում են քաղաքացիական նպատակների ուղղությամբ, ինչպիսիք են շրջակա միջավայրի բարելավումը կամ մարդկանց շրջանում բռնությունը։ Այս տարբերակը կապված է շատ այլ հասկացությունների հետ, որոնք մեծ ուշադրություն են դարձնում, ներառյալ կոլեկտիվ բանականությունը, քաղաքացիական ակտիվությունը, մասնակցային ժողովրդավարությունը, արտակարգ իրավիճակը, նոր սոցիալական շարժումները, համագործակցային խնդիրների լուծումը, և Վեբ 2․0-ն։

Երբ Շուլերը մշակեց ազատության ձայները[6] ձևանմուշների լեզու հաղորդակցության հեղափոխության համար, նա քաղաքացիական հեղափոխությունը դարձրեց 136 ձևանմուշներից առաջինը[7]։

Քաղաքացիական ինտելեկտը նման է [1] Ջոն Դյուի «կոոպերատիվ ինտելեկտը» կամ «ժողովրդավարական հավատքը», որը պնդում է, որ յուրաքանչյուր մարդ կարող է նպաստել, և յուրաքանչյուր ներդրման արժեք կարող է գնահատվել միայն այն ձևով, որով այն ներառված է բոլորի ներդրումներից կազմված վերջնական համախմբված ուսումնասիրության մեջ[8]։ Քաղաքացիական ինտելեկտը անուղղակիորեն ընդգրկված է Ջարեդ Դայմոնդի 2004 թվականի գրքում՝ Անկում, Ինչու են որոշ հասարակություններ ընտրում ձախողել կամ հաջողել[9] և այն հարցը՝ ինչպես կարող ենք լուծել ապագայի խնդիրները, որը ներկայացված է Թոմաս Հոմեր Դիքսոնսի 2000 թվականի հրատարակված գրքում,[10] ըստ որի քաղաքացիական ինտելեկտը անհրաժեշտ կլինի, եթե այն ցանկանում է կանխել կլիմայի փոփոխության և այլ պոտենցիալ աղետալի իրադարձությունների հետ կապված խնդիրները։ Այս իմաստով, քաղաքացիական ինտելեկտը ոչ այնքան ուսումնասիրության ենթակա երևույթ է, որքան դինամիկ գործընթաց կամ գործիք, որը ձևավորվում և օգտագործվում է անհատների կամ խմբերի կողմից[1]։ Քաղաքացիական ինտելեկտը, ըստ այս տրամաբանության, կարող է ազդել հասարակության կառուցման վրա և ինչպես խմբերը կամ անհատները կարող են այն օգագործել որպես հավաքական մտածողության կամ գործողությունների գործիք։ Երբեմն քաղաքացիական ինտելեկտը ներառում է մարդկանց մեծ խմբեր, բայց այլ դեպքերում ազդում է միայն մի քանի մարդկանց։ Քաղաքացիական ինտելեկտը կարող է ավելի տեսանելի լինել փոքր խմբերում համեմատած ավելի մեծ խմբերի հետ ավելի սերտ փոխազդեցության և խմբային դինամիկայի պատճառով[2]։

Ռոբերտ Փաթնամ, ով հիմնականում պատասխանատու է սոցիալական կապիտալ հասկացության լայն տարածման համար, գրել է, որ սոցիալական նորարարությունները հաճած ի հայտ են գալիս ի պատասխան սոցիալական կարիքների[11]։ Սա արձագանքում է Ջորջ Բասալայի եզրակացություններին, որոնք վերաբերում են տեխնոլոգիական նորարարություններին,[12] որոնք միաժամանակ խթանում և արձագանքում են սոցիալական նորարարություններին։ Քաղաքացիական ինտելեկտ հայեցակարգը, որը սոցիալական նորարարության օրինակ է, գիտակցված կարիքի պատասխանն է։ Ընդունելությունը, որը նա կստանա կամ չի ստանա, համաչափ կլինի ուրիշների կողմի ընկալվող կարիքին։ Այսպիսով, սոցիալական կարիքները ծառայում են որպես սոցիալական նորարարության և հավաքական քաղաքացիական բանականության պատճառներh[12]։

Քաղաքացիական ինտելեկտը հատուկ ուշադրություն է դարձնում քաղաքացիական հասարակության և հանրությանը մի քանի պատճառներով։ Առնվազն, հասարակության ներդրումը անհրաժեշտ է բիզնեսի կամ կառավարության կողմից կայացված կարևոր որոշումների հաստատման համար։ Այնուամենայնիվ, դրանից բացի, քաղաքացիական հասարակությունը մի շարք կարևոր հասարակական շարժումների աղբյուր և առաջնորդ է։ Քաղաքացիական ինտելեկտի բնույթի ցանկացած ուսումնասիրություն նույնպես հիմված է համագործակցության և լայն մասնակցության վրա։ Քաղաքացիական ինտելեկտն իր էությամբ միջառարկայական է և բաց։ Ճանաչողական գիտնականները այս հարցերից մի քանիսը դիտարկում են որպես բաշխված ճանաչողության ուսումնասիրության մի մաս։ Սոցիոլոգներն ուսումնասիրում են դրա ասպեկտները խմբային դինամիկայի ժողովրդավարության տեսության, սոցիալական համակարգերի և շատ այլ ոլորտների վերաբերյալ իրենց աշխատություններում։ Այս հայեցակարգը կարևոր է բիզնես գրականության մեջ (կազմակերպչական ուսուցում) և իմացաբանական համայքների (հատկապես, գիտահետազոտական համայնքների) ուսումնասիրության մեջ։

Քաղաքացիական ինտելեկտ և քաղաքականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքականորեն, քաղաքացիական ինտելեկտը մարդկանց միավորում է հավաքական մտքեր և գաղափարներ կազմելու կան քաղաքական խնդիրներ լուծելու համար։ Պատմականորեն, քաղաքացիական ինտելեկտը միավորում է մարդկանց հավաքական մտքեր և գաղափարներ ձևավորելու համար՝ քաղաքական խնդրներ լուծելու նպատակով։ Պատմականորեն, Ջեյն Ադմասը ակտվիաստ էր, ով բարեփոխում էր Չիկագոյի քաղաքները ներգաղթյալներին բնակարաններ տրամադրելու, հրատապ խնդիրների վերաբերյալ դաասխոսություններ անցկացնելու, առաջին հանրյին խաղահրապարակ կառուցելու, և շրջակա համայնքներում մշակութային և քաղաքական տարրերի վեևաբերյալ ուսումնասիրություններ կատարելու առումով[2]։ Ադամսն այն մարդն էր, ով 1980-ականների սկզբին ստեղծեց Չիկագոյի քաղաքական խորհուրդը։ Սա ընդամենը օրինակ է այն բանի, թե ինչպես քաղաքացիական ինտելեկտը կարող է ազդել հասարակության վրա։ Ամերիկայում մարդու իրավունքների, շրջակա միջավայրի և տնտեսական հավասարության հետ կապված պատմական շարժումները նախաձեռնել են հասարակ քաղաքացիները, այլ ոչ թե կառավարությունները կամ նախաձեռնությունները[2]։ Այս ոլորտում փոփոխություններ կատարելու համար տարբեր մարդիկ միավորվում են՝ լուծելու ինչպես տեղական, այնպես էլ գլոբալ խնդիրները։ Մեկ այլ օրինակ է քաղաքացիական ինտելեկտի՝ ինչպես են կառավարությունները 2015-ին հավաքվել Փարիզում՝ ջերմոցային գազերի արտանետումները նվազեցնելու և գլոբալ տաքացման որոշ հետևանքները մեղմելու ծրագիր մշակելու համար[2]։

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Debate_between_Suffrage_%26_Anti-Suffrage_Societies_held_at_Free_Trade_Hall,_Manchester.jpg
Group that debated women suffrage in Free Trade Hall, Manchester

Քաղաքական տեսանկյունից, քաղաքացիական ինտելեկտի ատլաս գոյություն չունի, այնուամենայնիվ, օրինակների քանակն ու որակը հսկայական են ամբողջ աշխարհում։ Թեև, համապարփակ Ատլասի ստեղծումը պարտադիր չէ, որ նպատակ լինի, մարդիկ ներկայումս մշակում են առցանց ռեսուրսներ՝ այդ ջանքերի գոնե մի փոքր տոկոսը գրավելու համար։ Անդրազգային իրավապաշտպան ցանցերի աճը, Իրաքի ներխուժման դեմ համակաիրգված բողոքի ցույցերը ամբողջ աշխարհում և համաշխարհային սոցիալական ֆորումները, որոնք ազատ տարածք են տրամադրել,[13] հազարավոր ակտիվիստների համար ամբողջ աշխարհից[14] [15] բոլորը կարծում են, որ քաղաքացիական ինտելեկտը զարգանում է։ Չնայած ավելի փոքր մասշտաբներին, այնպիսի ջանքեր, ինչպիսիք են բնության ընկերներ խմբի աշխատանքը՝ Պեկինի կանաչ քարտեզ ստեղծելու համար, նույնպես արժանի են ուշադրության։

Քաղաքացիների գործունեությունը երբեմն հիմված է այն հավաքական ընկալման վրա, որ նրանք ներգավում են տեղական համայնքները քաղաքական կրթության միջոցով[2]։ Քաղաքական ակտիվության ավանդական օրինակներից են քվեարկությունը, հարևանների և ընկերների հետ խնդիրների քննարկումը, քաղաքական արշավին մասնակցելը, հանրահավաքներին մասնակցելը, քաղաքական գործողությունների խմբերի ստեղծումը և այնն։ Այսօր, սոցիոլոգները ու տնտեսագետները, ինչպիսիք են Ջեյսոն Կորբուրնը և Էլինոր Օսթրոմը, շարունակում են վերլուծել, թե ինչպես են մարդիկ միավորվում են հավաքական նպատակների համար, ինչպիսիք են բնական ռեսուրների փոխանակումը, հիվանդությունների դեմ պայքարը, քաղաքականության գործողությունների ծրագրերի մշակումը և շրջակա միջավայրի պահպանումը[16]։

Մեկ ուսումնասիրության արդյունքների հիման վրա, հեղինակը ենթադրում է, որ ուսումնական հաստատությունները, ինչպիսիք են քոլեջները կամ նույն ավագ դպրոցները, օգտակար կլինեն ուսանողներին բացատրել քաղաքացիական ինտելեկտի կարևորությունը քաղաքականության մեջ, որպեսզի ավելի լավ որոշումներ կայացվեն հավաքական քաղաքացիական ինտելեկտի միջոցով սոցիալական խնդիրները լուծելիս[17]։ Հարի Ք․ Բոյթն իր հոդվածում պնդում է, որ դպրոցները ծառայում են որպես մի տեսակ ազատ տարածք՝ ուսանողների հասարակական կյանքնին մասնակցելու համար, ինչպես նկարագրված է վերևում[17]։ Դպրոցները, ըստ Բոյթի, մարդկանց հնարավորություն են տալիս գործել իրենց համայնքներում՝ դրանով իսկ համախմբոլով աճող թվով մարդկանց՝ տեղեկանալու քաղաքականության մասին և ձևավորելու քաղաքական հայացքներ։ Նա պնդում է, որ հենց այս շղթայական ռեակցիան է հանգեցնում քաղաքացիական գիտակցության ձևավորմանը և տեղական համայքներում կոնկրետ խնդիրների լուծման հավաքական ջանքերին[18]։ Մի ուսումնասիրություն ցույց է տվել, որ քաղաքացիները, ովքեր ավելի տեղեկացված են և ավելի ուշադիր են իրենց շրջապատող քաղաքականության աշխարհի նկատմամբ, քաղաքականապես ավելի ակտիվ են ինչպես տեղական, այնպես էլ ազգային մակարդակներում[18]։Վերջին տարիներին և ժամանակակից աշխարհում տեղաշարժ է նկատվում, թե ինչպես են քաղքացիները դառնում տեղեկացված և ուշադիր քաղաքական կյանքի նկատմամբ։ Չնայած մարդկանց մեծ մասը, հատկապես, տարեցները, դեռ օգտագործում են քաղաքական ներգրավվածության ավանդական մեթոդներ, քաղաքական ակտիվության և քաղաքացիական հետախուզության առումով միտում կա տեղափոխվել սոցիալական ցանցեր և ինտերնետ[19]։

Տնտեսություն և քաղաքացիական ներգավածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Civic intelligence is involved in economic policymaking and decision-making around the world. According to one article, community members in Olympia, Washington worked with local administrations and experts on affordable housing improvements in the region.[20] This collaboration utilized the tool of civic intelligence. In addition, the article argues that nonprofit organizations can facilitate local citizen participation in discussions about economic issues such as public housing, wage rates, etc.[20] In Europe, according to RSA's report on Citizens' Economic Council, democratic participation and discussions have positive impacts on economic issues in society such as poverty, housing situations, the wage gap, healthcare, education, food availability, etc. The report emphasizes citizen empowerment, clarity and communication, and building legitimacy around economic development.[21] The RSA's economic council is working towards enforcing more crowdsourced economic ideas and increasing the expertise level of fellows who will advise policymakers on engaging citizens in the economy. The report argues that increasing citizen engagement makes governments more legitimate through increased public confidence, stockholder engagement, and government political commitment.[21] Ideas such as creating citizen juries, citizen reference panels, and the devolution process of policymaking are explored in more depth in the report. Collective civic intelligence is seen as a tool by the RSA to improve economic issues in society.[21]

Globally, civic participation and intelligence interact with the needs of businesses and governments. One study finds that increased local economic concentration is correlated with decreased levels of civic engagement because citizen's voices are covered up by the needs of corporations.[22] In this situation, governments overvalue the needs of big corporations when compared to the needs of groups of individual citizens. This study points out that corporations can negatively impact civic intelligence if citizens are not given enough freedom to voice their opinions regarding economic issues. The study shows that the US has faced civic disengagement in the past three decades due to monopolizations of opinions by corporations.[22] On the other hand, if a government supports local capitalism and civic engagement equally, there might be beneficial socioeconomic outcomes such as more income equality, less poverty, and less unemployment.[23] The article adds that in a period of global development, local forces of civic intelligence and innovation will likely benefit citizen's lives and distinguish one region from another in terms of socioeconomic status.[23] The concept of civic health is introduced by one study as a key component to the wellbeing of local or national economy. According to the article, civic engagement can increase citizens's professional employment skills, foster a sense of trust in communities, and allow a greater amount of community investment from citizens themselves.[24]

Արհեստական ինտելեկտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Artificial_Inteligence.png
This image shows various categories of AI and major tasks

Ժամանակակից աշխարհում, քաղաքացիական ինտելեկտի վերջին վառ օրինակը արհեստական ինտելեկտի ստեղծումն ու կատարելագործումն է։ Հոդվածներից մեկի համաձայն՝ արհեստական ինտելեկտը թույլ է տալիս մարդկանց լուծումներ առաջարկել, ավելի արդյունավետ շփվել միմյանց հետ, տվյալներ ստանալ պլանավորման համար և լուծել սոցիալական խնդիրները ամբողջ աշխարհում[25]։ 2018 թվականին, AI for Good-ի երկրորդ ամենամյա գագաթնաժողովում, արդյունաբերության ղեկավարները, քաղաքական գործիչները, հետազոտողները և արհեստական ինտելեկտի էնտուզիաստները հավաքվեցին՝ կազմելու ծրագրեր և գաղափարներ այն մասին, թե ինչպես օգտագործել արհեստական ինտելեկտը ժամանակակցի հասարակության խնդիրները լուծելու համար, ներառյալ քաղաքական խնդիրները տարբեր երկրներում[25]։ Գագաթնաժողովում առաջ քաշվեցին գաղափարներ այն մասին, թե ինչպես արհեստական ինտելեկտը կարող է օգուտ բերել անվտանգությանը, առողջությանը և քաղաքային կառավարմանը։ Հոդվածում նշվում է, որ արհեստական բանականությունը հասարակության մեջ արդյունավետ օգտագործելու համար հետազոտողները, քաղաքական գործիչները, համայնքի անդամները և տեխնոլոգիական ընկերությունները պետք է միասին աշխատեն արհեստական բանականությունը միասին բարելավելու ուղղությամբ։ Այս տրամաբանությունից ելնելով՝ արհեստական ինտելեկտը գործելու համար պահանջվում է համակարգված քաղաքացիական ինտելեկտ։

Արհեստական ինտելեկտը ունի որոշ թերություններ։ Համաձայն զեկույցներից մեկի՝ արհեստական բանականությունը կառավարությունները ավելի ու ավելի են օգտագործում՝ ավտորիտարի ռեժիմների և սահմանափակող նորմերի միջոցով քաղաքացիների քաղաքացիական ազատությունները սահմանափակելու համար[26]։ Հզոր պետությունները օգտագործում են տեխնոլոգիաներ և ավտոմատացված համակարգեր, որպեսզի անտեսեն քաղաքացիական ինտելեկտը։ Կա նաև քաղաքացիական ինտելեկտի և աշխատատեղերի կորստի վախ, եթե արհեստական բանականությունը փոխարինի տնտեսության բազմաթիվ ճյուղերին և քաղաքական լանդշաֆտներին ամբողջ աշխարհում[27]։ Արհեստական բանականությունը կարող է դուրս գալ վերահսկողությունից և ունի ինքնավերարտարդելու կործանարար վարքագիծ, որը կարող է վնաս հասցնել հասարակությանը[27]։

Այնուամենայնիվ, ըստ մեկ հոդվածի, եթե համաշխարհային համայնքերը միասին աշխատեն միջազգային ստանդարտների ձևավորման, արհեստական բանականության կարգավորման քաղաքականության կատարելագործման և մարդկանց արհեստական բանականության մասին կրթելու համար, ապա քաղաքական և քաղաքացիական ազատությունը ավելի հեշտ կլինի հասնել[28]։

Սոցիալական մեդիան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժամանակակից տեխնոլոգիաների, սոցիալական ցանցերի և ինտերնետի վերջին անցումը ազդում է այն բանի վրա, թե ինչպես քաղաքացիական ինտելեկտը փոխազդում աշխարհում քաղաքականության հետ[29]։ Նոր տեխնոլոգիաները ընդլայնում են տվյալների և տեղեկատվության հասանելիությունը ավելի շատ մարդկանց համար և քաղաքացիները կարող են ավելի շատ շփվել միմյանց կամ կառավարության հետ համացանցի միջոցով[30]։ Քաղաքացիական ինտելեկտը կարող է դրսևորվել տարբեր մարդկանց խմբերի շրջանում Civic intelligence can take a form of increased presence among groups of individuals, and the speed of civic intelligence onset is intensified as well.[29]

The internet and social media play roles in civic intelligence. Social Medias like Facebook, Twitter, and Reddit became popular sites for political discoveries, and many people, especially younger adults, choose to engage with politics online.[19] There are positive effects of social media on civic engagement. According to one article, social media has connected people in unprecedented ways. People now find it easier to form democratic movements, engage with each other and politicians, voice opinions, and take actions virtually.[3] Social media has been incorporated into people's lives, and many people obtain news and other political ideas from online sources.[3]

One study explains that social media increase political participation through more direct forms of democracy and bottom-up approach of solving political, social, or economical issues.[29] The idea is that social media will lead people to participate politically in novel ways other than traditional actions of voting, attending rallies, and supporting candidates in real life. The study argues that this leads to new ways of enacting civic intelligence and political participation.[29] Thus, the study points out that social media is designed to gather civic intelligence at one place, the internet. A third article featuring an Italian case study finds that civic collaboration is important in helping a healthy government function in both local and national communities.[30] The article explains that there seems to be more individualized political actions and efforts when people choose to innovate new ways of political participation. Thus, one group's actions of political engagement might be entirely different than those of another group.

However, social media also has some negative effects on civic intelligence in politics or economics. One study explains that even though social media might have increased direct citizen participation in politics and economics, it might have also opened more room for misinformation and echo chambers.[31] More specifically, trolling, the spread of false political information, stealing of person data, and usage of bots to spread propaganda are all examples of negative consequences of internet and social media.[3] These negative results, along the lines of the article, influence civic intelligence negatively because citizens have trouble discovering the lies from the truths in the political arena. Thus, civic intelligence would either be misleading or vanish altogether if a group is using false sources or misleading information.[3] A second article points out that a filter bubble is created through group isolation as a result of group polarization.[31] False information and deliberate deception of political agendas play a major role in forming filter bubbles of citizens. People are conditioned to believe what they want to believe, so citizens who focus more on one-sided political news might form one's own filter bubble.[31] Next, a research journal found that Twitter increases political knowledge of users while Facebook decrease the political knowledge of users.[19] The journal points out that different social media platforms can affect users differently in terms of political awareness and civic intelligence. Thus, social media might have uncertain political effects on civic intelligence.[19]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Schuler, Douglas (2007), "Civic Intelligence and the Public Sphere", in Tovey (ed.), Collective Intelligence: Creating a Prosperous World at Peace, Oakton, Virginia: Earth Intelligence Network, 978-0-9715661-6-3.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Schuler, Douglas. «How civic intelligence can teach what it means to be a citizen». The Conversation (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-05-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Engagement (PACE), Philanthropy for Active Civic (2018-06-22). «Social Media: Driving or Diminishing Civic Engagement?». Medium (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-05-ին.
  4. «History of Civic Intelligence - civicintelligence». wikis.evergreen.edu. Վերցված է 2019-10-29-ին.
  5. Schuler, Douglas (Summer 2001), «Cultivating Society's Civic Intelligence: Patterns for a New "World Brain» (PDF), Journal of Society, Information and Communication, vol. 4, no. 2
  6. Schuler, Douglas (2008). Liberating Voices: A Pattern Language for Communication Revolution. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN 978-0-262-69366-0.
  7. Schuler, Douglas. «Civic Intelligence». Public Sphere Project. Վերցված է 26 October 2015-ին.
  8. Dewey, John (April 3, 1937), «The Democratic Form», School and Society.
  9. Diamond, Jared (2004), Collapse: Why Some Societies Choose to Fail or Succeed, New York: Viking.
  10. Homer-Dixon, T. (2000), Ingenuity Gap: How Can We Solve the Problems of the Future?, New York: Knopf.
  11. Putnam, Robert D. (2000), Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, New York: Simon & Schuster.
  12. 12,0 12,1 Basalla, G. (1988), The Evolution of Technology, Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  13. Keck, M.; Sikkink, K (1998), Activists Beyond Borders: Advocacy Networks in International Politics, Ithaca, NY: Cornell University Press.
  14. Moore, James F. (March 31, 2003), The Second Superpower Rears its Beautiful Head, Արխիվացված է օրիգինալից December 24, 2007-ին, Վերցված է 2007-12-14-ին.
  15. Sen, J.; Anand, Anita; Escobar, Arturo; Waterman, Peter, eds. (2004), World Social Forum: Challenging Empires, New Delhi, India: Viveka Foundation.
  16. Verhulst, Stefaan (2016-09-02). «How civic intelligence can teach what it means to be a citizen». The Living Library (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019-10-29-ին.
  17. 17,0 17,1 «SFX by Ex Libris Inc». ucelinks.cdlib.org. Վերցված է 2019-10-05-ին.(չաշխատող հղում)
  18. 18,0 18,1 Gortz, Carl. «The significance of political awareness: a literature review with meta-analysis» (PDF). ecpr.edu. Վերցված է 2019-10-05-ին.
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 Boukes, Mark (2019-01-02). «Social network sites and acquiring current affairs knowledge: The impact of Twitter and Facebook usage on learning about the news». Journal of Information Technology & Politics. 16 (1): 36–51. doi:10.1080/19331681.2019.1572568. hdl:11245.1/6955216b-7c50-42d1-a2b5-70b7a5c0ec4b. ISSN 1933-1681.
  20. 20,0 20,1 Schuler, Douglas. «How civic intelligence can teach what it means to be a citizen». The Conversation (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-29-ին.
  21. 21,0 21,1 21,2 RSA (2017-12-05). «Citizens, participation and the economy». Medium (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-29-ին.
  22. 22,0 22,1 Blanchard, Troy; Matthews, Todd L. (1 June 2006). «The Configuration of Local Economic Power and Civic Participation in the Global Economy». Social Forces. 84 (4): 2241–2257. doi:10.1353/sof.2006.0080.
  23. 23,0 23,1 Tolbert, Charles M.; Lyson, Thomas A.; Irwin, Michael D. (1998). «Local Capitalism, Civic Engagement, and Socioeconomic Well-Being». Social Forces. 77 (2): 401–427. doi:10.2307/3005533. ISSN 0037-7732. JSTOR 3005533.
  24. Levine, Peter (2013). «Civic Health and the Economy: Making the Connection» (PDF). www.ca-ilg.org. Վերցված է 2019-10-29-ին.
  25. 25,0 25,1 Chen, Kenny (2018-06-06). «We're on the cusp of a civic data surge». Technical.ly (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019-09-25-ին. Վերցված է 2019-10-05-ին.
  26. Feldstein, Steven. «We Need to Get Smart About How Governments Use AI». Carnegie Endowment for International Peace (անգլերեն). Վերցված է 2019-11-07-ին.
  27. 27,0 27,1 «Benefits & Risks of Artificial Intelligence». Future of Life Institute (ամերիկյան անգլերեն). 14 November 2015. Վերցված է 2019-11-07-ին.
  28. Campbell, Zach. «How can AI amplify civic freedoms?». OpenGlobalRights (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-05-ին.
  29. 29,0 29,1 29,2 29,3 Uldam, Julie; Vestergaard, Anne (2015), Uldam, Julie; Vestergaard, Anne (eds.), «Introduction: Social Media and Civic Engagement», Civic Engagement and Social Media: Political Participation Beyond Protest (անգլերեն), Palgrave Macmillan UK, էջեր 1–20, doi:10.1057/9781137434166_1, ISBN 9781137434166
  30. 30,0 30,1 Bartoletti, Roberta (July–September 2016). «Public Engagement, Local Policies, and Citizens' Participation: An Italian Case Study of Civic Collaboration». Social Media + Society. 2 (3): 205630511666218. doi:10.1177/2056305116662187. hdl:11576/2639036.
  31. 31,0 31,1 31,2 Hull, Gordon. «Why social media may not be so good for democracy». The Conversation (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-05-ին.