Մասնակից:Հայկ Թորոսյան/Ավազարկղ
Շաբլի (Ֆր. Chablis), Կենտրոնական Ֆրանսիայի գինեգործական Տարածաշրջան (Հյուսիսային Բուրգունդիա), որը գտնվում է համանուն քաղաքի տարածքում, ինչպես նաև այս տարածաշրջանում արտադրվող սպիտակ չոր գինու անունը: Շաբլիի տարածաշրջանի կարևոր բնութագիրը շարդոնե խաղողի սորտի գրեթե լիակատար գերակայությունն է (շաբլիի գինու պատրաստման համար օգտագործվում է բացառապես շարդոնե):
Այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են արդյունաբերական խաղողագործության գոտու հյուսիսային սահմանին գտնվող տարածաշրջանի սառը կլիման, ինչպես նաև կրաքարային հողերը պայմանավորում են բարձր թթվայնությունը և մրգի նոտաների համեմատաբար ցածր քանակը շաբլիում (ավելի տաք տեղանքում աճեցված շարդոնի գինիների համեմատ)[1] ։ Շաբլիի գույնը սովորաբար գունատ դեղին թեթև կանաչավուն երանգով: Գինու համտեսների կարծիքով ՝ շաբլին առանձնացնում է թարմությունը, թեթևությունը, ամբողջ համն ու ծաղկեփնջի հարստություն։ Այս տեսակի գինին հիանալի է հնեցման համար։[2] Սոմելիեն խորհուրդ է տալիս շաբլեն որպես գերազանց զույգ ծովամթերքի (հատկապես ոստրեի), սերուցքային սոուսով ձուկան, ֆուա-գրայի, շոգեխաշած նապաստակի և թռչնի հետ[3][4]:
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարածաշրջանի առաջին խաղողի այգիները դրվել են դեռևս հին հռոմեացիների կողմից։ Ավելի ծաղկուն խաղողագործությունը հասել է Բուրգունդիայում միջնադարում, մեծ մասամբ վանական խմբերի ուժերով։ Համարվում է, որ Շարդոնեի առաջին որթերը Շաբլիի շրջանում տնկվել են XII դարում Պոնտինիայի աբբայությունից ցիստերցիանցիների կողմից: Հետագայում տարածաշրջանում սպիտակ գինիների արտադրությունը սրընթաց աճել է, Շաբլիում խաղողի զբաղեցված տարածքները 19-րդ դարի սկզբին կազմել են մոտ 40 հազար հա[5]։
Իրական հարվածը, որից տարածաշրջանը մինչ օրս չի վերականգնվել, 19-րդ դարի վերջին ֆիլոքսերայի ներխուժումը հասցրեց: Խաղողի այգիների տարածքները կրճատվել են տասնյակ անգամ (այսպես, 1950-ականներին դրանք կազմում էին ընդամենը 500 հա)։[5]
1938 թվականին տարածաշրջանը ստացել է "ծագումով վերահսկվող անվանման" կարգավիճակ, ընդ որում ԾՎԱ գոտին սահմանափակվել է ընդամենը մեկ երկրաբանական հարկաշարքով (վերին յուրայի կիմմերիական պլաստով, որը հասնում է 80 մ հաստության): 1978 թվականին տեղանվան մի շարք գոտիների սահմանները հստակեցվել են։[2] Ամբողջ աշխարհում շաբլիի նկատմամբ հետաքրքրության շարունակական աճը և ագրոտեխնիկայի կատարելագործումը թույլ են տվել տարածաշրջանի խաղողի այգիների մակերեսը 2004 թվականին հասցնել 4000 հա-ի[5]:
Классификация[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Продукция региона подразделяется в соответствии с принятой в Бургундии классификацией на четыре категории (при этом общее наименование «Шабли» применяется ко всем категориям вин): Пти Шабли (ֆր.՝ Petit Chablis), Шабли (ֆր.՝ Chablis), Премьер Крю (ֆր.՝ Premier Cru) и Гран Крю (ֆր.՝ Grand Cru, высшая категория). Шабли Гран Крю производится только на семи участках: Бланшо, Бугро, Ле-Кло, Прёз, Гренуй, Вальмюр и Водезир. Мутон не является отдельным участком, а располагается частично на участке Прёз, частично — на Водезир.[1]
В литературе[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Вино шабли пользовалось популярностью в дореволюционной России[1]. Пушкин шутя советовал своему другу Соболевскому: «Поднесут тебе форели! — Тотчас их варить вели, Как увидишь: посинели, — Влей в уху стакан шабли». К любителям «классического шабли» относит себя Стива Облонский в «Анне Карениной».
Михаил Кузмин начал одно из своих самых знаменитых стихотворений строчками: «Где слог найду, чтоб описать прогулку, Шабли во льду, поджаренную булку И вишен спелых сладостный агат?» В «Кубке метелей» в связи с Кузминым упомянуты «безутешные сверкания закатных шабли, будто в ресторане „Вена“». Игорь Северянин претенциозно воспевал «с икрою паюсною рябчик, кувшин шабли и стерлядь из Шексны».
На американском рынке преобладает отечественное шабли из Калифорнии. Пётр Вайль в эссе о Т. Уильямсе описывает «устричный рай» в Новом Орлеане, где устрицы запивали «калифорнийским шабли». О калифорнийском шабли пишет и Джон Апдайк в «Иствикских ведьмах». Отрицательно отзывается о калифорнийском шабли герой автобиографического романа «Это я, Эдичка» Эдуарда Лимонова.
Примечания[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Игорь Сердюк для журнала «Как потратить». Шабли для зимних вечеров // vins-france.ru Կաղապար:Проверено
- ↑ 2,0 2,1 Шабли // alcohole.ru Կաղապար:Проверено
- ↑ Идеальная пара: устрицы и шабли // style.rbc.ru Կաղապար:Проверено
- ↑ Сезон устриц // rosbalt.ru Կաղապար:Проверено
- ↑ 5,0 5,1 5,2 J. Robinson (ed) «The Oxford Companion to Wine» Third Edition pg 148—149 Oxford University Press 2006 ISBN 0198609906
Ссылки[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեդիաֆայլեր Шабли թեմայով Վիքիպահեստում:- «Шабли». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Категория:Белые вина Франции Категория:Винодельческие регионы Франции
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Рифкин дж. Третья промышленная революция: Как горизонтальные взаимодействия меняют энергетику, экономику и мир в целом = The Third Industrial Revolution: How Lateral Power Is Transforming Energy, the Economy, and the World. — М.: Альпина нон-фикшн, 2014. — 410 с. — 3,500 экз. — ISBN 978-5-91671-332-9
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- The Digital Revolution (timeline), Steven E. Schoenherr, 2004 (անգլ.)
- Digital Revolution / Technopedia(անգլ.)