Մանասե Սոգավարե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մանասե Սոգավարե
 
Կրթություն՝ University of Waikato?
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ
Դավանանք յոթերորդ օրվա ադվենտիստների եկեղեցի
Ծննդյան օր հունվարի 17, 1955(1955-01-17) (69 տարեկան)
Ծննդավայր Popondetta, Territory of Papua and New Guinea
Քաղաքացիություն  Սողոմոնյան կղզիներ
 
Պարգևներ
Order of Brilliant Star

Մանասե Դամուկանա Սոգավարե (անգլ.՝ Manasseh Damukana Sogavare, հունվարի 17, 1955(1955-01-17), Popondetta, Territory of Papua and New Guinea), Սողոմոնյան կղզիների քաղաքական և պետական գործիչ։ Չորս անգամ երկրի վարչապետը։ 1997 թվականից Սողոմոնյան կղզիների խորհրդարանում ներկայացնում է Արևելյան Շուազել շրջանը[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1955 թվականի հունվարի 17-ին Շուազել կղզու Տագիբանգարա գյուղում։ Ունի հաշվապահական հաշվառման, կառավարման և տնտեսագիտության բակալավրի աստիճան[1]։

1994 թվականի փետրվարից մինչև 1996 թվականի հոկտեմբերը զբաղեցրել է ֆինանսների նախարարի մշտական քարտուղարի պաշտոնը։ Բացի այդ, ազգային խորհրդարանում ընտրվելուց առաջ նա աշխատել է որպես ներքին բյուջեի եկամուտների կոմիսար, Սողոմոնյան կղզիների կենտրոնական բանկի տնօրեն և Սողոմոնյան կղզիների Ազգային պահուստային հիմնադրամի նախագահ։ 1997 թվականի օգոստոսի 6-ին կայացած խորհրդարանական ընտրություններում ընտրվել է Արևելյան Շուազել շրջանից։

1997 թվականին վարչապետ Բարտոլոմյո Ուլուֆաալուի օրոք դարձել է ֆինանսների և գանձապետարանի նախարար, սակայն 1998 թվականի հուլիսի կեսերին հեռացվել է այդ պաշտոնից[2]։ Սոգավարեի հավաստմամբ՝ նա ցնցված է եղել իր հեռացումից, քանի որ այդ արարքի համար որևէ պատճառ չի տեսել, ուստի բացատրություն է պահանջել վարչապետից[2]։ Մի քանի օր անց Ուլուֆաալուն հայտարարել է, որ հրապարակային չի հրապարակելու իր պաշտոնանկության պատճառը, քանի որ դա կարող էր բռնություն և անկարգություններ հրահրել։ Ընդ որում, նա ընդգծել է, որ իր պաշտոնանկությանը կողմ է քվեարկել 23 պատգամավոր, երկուսը դեմ են արտահայտվել, ևս երեք մարդ ձեռնպահ է մնացել[3]։ Բացի այդ, վարչապետը տարածել է այն լուրերը, որ պաշտոնանկությունը պայմանավորված է Մանասե Սոգավարեի կողմից Վատիկանի հետ ֆինանսական պայմանագիր ստորագրելուց հրաժարվելու պատճառով[4]։ 1998 թվականի օգոստոսի սկզբին հրաժարվել է խորհրդարանում աջակցել Ուլուֆաալային և նրա կառավարությանը՝ վարչապետին մեղադրելով ավտորիտարիզմի և կեղծավորության մեջ[5]։

1998 թվականի սեպտեմբերին ընտրվել է ընդդիմության առաջնորդի տեղակալ, որը դարձել է Սողոմոն Մամալոնին[6]։ Մամալոնիի մահից հետո 2000 թվականի հունվարին ընտրվել է ընդդիմության առաջնորդ՝ ստանալով քվեարկության ժամանակ ներկա բոլոր տասը ընդդիմադիր խորհրդարանականների աջակցությունը[7]։

2000 թվականի հունիսի 30-ին, ապստամբների կողմից վարչապետ Ուլուֆաալուի գրավումից և դրանից հետո պաշտոնից հեռանալուց հետո, ընտրվել է Սողոմոնյան կղզիների վարչապետ՝ ստանալով 23 խորհրդարանականների աջակցությունը (դեմ է քվեարկել 21 պատգամավոր)[8][9][10]։ 2001 թվականի դեկտեմբերի 5-ին կայացած ընդհանուր ընտրություններում վերընտրվել է խորհրդարանում, սակայն նրա կուսակցությունը նվաճել է ընդամենը երեք խորհրդարանական տեղ[1]։ 2001 թվականի դեկտեմբերի 17-ին ստիպված է եղել հրաժարական տալ[11]։

2002 թվականին, ինչպես նաև 2005 թվական- 2006 թվականի ապրիլին եղել է խորհրդարանական օրենսդրական կոմիտեի անդամ[1]։

Սոգավարեն, որն ավելի վաղ գլխավորում էր Ժողովրդական առաջադիմական կուսակցությունը, կոալիցիա է ներգրավել Սողոմոնյան կղզիների սոցիալական վարկի կուսակցությունը՝ նպատակ ունենալով հեռացնել վարչապետ Ալան Քեմակեզ Սնայդեր Ռինիին, սակայն երկու կուսակցությունների միջև տարաձայնություններ են առաջացել այն հարցում, թե ով պետք է առաջադրի թեկնածությունը նոր վարչապետի պաշտոնում։ 2006 թվականի ապրիլի 18-ին Սոգավարեն վարչապետի ընտրությունների ժամանակ ստացել է 50 խորհրդարանականներից 11-ի աջակցությունը՝ զբաղեցնելով երրորդ տեղը[12], իսկ հետո պաշտպանել է Ռինիի թեկնածությունը, ինչը թույլ է տվել նրան ընտրվել այդ պաշտոնում։ Սոգավարեն, որը նոր վարչապետի հետ կոալիցիա է կազմել, դարձել է առևտրի, արդյունաբերության և բնակչության զբաղվածության նախարար[1]։

Վարչապետի պաշտոնից Ռինին հեռանալուց հետո 2006 թվականի ապրիլի 26-ին ընդունել է կառավարության նախագահի պաշտոնում առաջադրվելու հերթական որոշումը։ Ստանալով հակառակորդներ Քեմակեզի և Ռինիի աջակցությունը՝ մայիսի 4-ին կայացած խորհրդարանական քվեարկության ընթացքում ստացել է 28 ձայն՝ հաղթելով իր գլխավոր հակառակորդին՝ Ֆրեդ Ֆոնոյին, որը հավաքել է 22 ձայն[13]։ Քվեարկությունից հետո Սոգավարեն անմիջապես երդվեց։

2006 թվականի հոկտեմբերի 11-ին տեղի ունեցավ նրան անվստահության քվե հայտնելու անհաջող փորձ, որը նախաձեռնել էր Ֆրեդ Ֆոնոն (նրան աջակցում էին խորհրդարանի 17 անդամներ, մինչդեռ «դեմ» էր քվեարկել 28 մարդ), որը դժգոհ էր Ավստրալիայի հետ հարաբերությունների լուրջ վատթարացումից[14]։ Նույն թվականի սեպտեմբերին վարչապետը երկրից վտարեց ավստրալական բարձր հանձնակատար Պատրիկ Քոուլին և աջակցեց գլխավոր դատախազ Ջուլիանա Մոտիին, ում արտահանձնումը պահանջում էր Ավստրալիան, որում նա մեղադրվում էր անչափահաս երեխային բռնաբարելու մեջ։ Հոկտեմբերի 13-ին սպառնացել է Ավստրալիային հեռացնել Սողոմոնյան կղզիների օգնության տարածաշրջանային առաքելությունից[15], իսկ մեկ շաբաթ անց ավստրալացի խաղաղապահները խուզարկություններ են անցկացրել Սոգավարեի գրասենյակում՝ փնտրելով ապացույցներ, որոնք կարող էին օգտագործվել Մոտիի դեմ գործում[16]։

2007 թվականի դեկտեմբերի 13-ին նրան անվստահության քվե է տրվել (կառավարության հրաժարականին կողմ է քվեարկել 25 պատգամավոր, դեմ՝ 22)[17]։ Այնուամենայնիվ, նա մնաց գործող վարչապետ մինչև դեկտեմբերի 20-ը, երբ նոր վարչապետ ընտրվեց ընդդիմադիր թեկնածու Դերեկ Սիկուան, ով քվեարկությունում առաջ անցավ Սոգավարեի կառավարությունում արտաքին գործերի նախարար Պատեսոն Օտիից[18]։ Նույն օրը Սոգավարեն ընտրվեց ընդդիմության առաջնորդ[1]։

2014 թվականին խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքում կրկին դարձել է վարչապետ, սակայն 2017 թվականի նոյեմբերին Սիկուայի նախաձեռնությամբ նրան անվստահության հաջող քվե է տրվել, որին աջակցել են իշխող կոալիցիայի 17 պատգամավորներ։ Նա իր հրաժարականը կապել է կոռուպցիայի դեմ իր ծավալած պայքարի հետ, որը կարող էր անդրադառնալ իշխող վերնախավի ներկայացուցիչներին[19]։ 2019 թվականի ընտրություններից հետո 4-րդ անգամ դարձել է վարչապետ։

2019 թվականի սեպտեմբերին Մանասե Սոգավարեի կառավարությունը, ստանալով խորհրդարանի հավանությունը, որոշում ընդունեց դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատել Չինաստանի հետ, որից հետո խզվեցին Սողոմոնյան կղզիների դիվանագիտական հարաբերությունները Թայվանի հետ։ Սողոմոնյան կղզիների իշխանությունների այս որոշումն առաջացրել է ԱՄՆ իշխանությունների դժգոհությունը[20]։ Մինչդեռ Սողոմոնյան կղզիների մաս կազմող Մալաիտա կղզու իշխանությունները համաձայն չեն կենտրոնական իշխանությունների նման որոշման հետ։ 2021 թվականի նոյեմբերին ցուցարարների մի մեծ խումբ Մալաիտայից ժամանել էր երկրի մայրաքաղաք Հոնիարա, որտեղ խորհրդարանի շենքի մոտ ակցիա էր կազմակերպվել, որի ժամանակ Սոգավարեի հրաժարականի կոչեր էին հնչում։ Մալաիտայից բողոքողները կենտրոնական իշխանություններին մեղադրել են իրենց տարածաշրջանը զարգացնելու դժկամության և դրա տարածքում մի շարք լայնածավալ նախագծերի իրականացումից հրաժարվելու մեջ։ 2021 թվականի նոյեմբերի 24-ին ցուցարարները փորձել են գրոհով գրավել խորհրդարանի շենքը և հրկիզել այն, իսկ իրավապահ մարմինների միջամտությունից հետո սկսել են թալանել և հրկիզել խանութները, դպրոցներն ու ոստիկանական բաժանմունքները։ Սողոմոնյան կղզիների կառավարությանը օգնություն են տրամադրել Ավստրալիայի իշխանությունները՝ ուղարկելով իրենց 23 ոստիկան և 50 զինվորական։ Սողոմոնյան կղզիներին ռազմական օգնության մասին որոշում է ընդունել նաև Պապուա Նոր Գվինեայի կառավարությունը՝ խոստանալով մոտ 30 խաղաղապահներ ուղարկել[21][22][23]։ Ֆիջին Սոլոմոնյան կղզիներ է ուղարկել նաև 50 զինծառայողի[24]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «Hon. Manasseh D. Sogavare» (անգլերեն). National Parliament of Solomon Islands. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 «SOLOMON ISLANDS FINANCE MINISTER SOGAVARE FIRED» (անգլերեն). PACNEWS. 1998 թ․ հուլիսի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  3. ↑ «SOLOMONS PM WILL NOT DISCLOSE REASONS FOR FIRING FINANCE MINISTER» (անգլերեն). PACNEWS. 1998 թ․ հուլիսի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  4. ↑ «SOLOMONS ULUFA'ALU DENIES RUMORS INVOLVING VATICAN» (անգլերեն). PACNEWS/Amy. 1998 թ․ սեպտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  5. ↑ «Solomon Islands: Sacked finance minister withdraws support for premier» (անգլերեն). Radio New Zealand International. 1998 թ․ օգոստոսի 4.
  6. ↑ «SOLOMON ISLANDS' OPPOSITION MAKING CHANGE IN LEADERSHIP» (անգլերեն). Radio Australia. 1998 թ․ սեպտեմբերի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  7. ↑ «Solomon Islands opposition gets new leader, renames party» (անգլերեն). Solomon Islands Broadcasting Corporation radio. 2000 թ․ հունվարի 28.
  8. ↑ «Solomon Islands lawmakers elect new prime minister» (անգլերեն). Associated Press. 2000 թ․ հունիսի 30. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  9. ↑ «Lawmakers elect opposition leader Solomon Islands prime minister» (անգլերեն). Associated Press. 2000 թ․ հունիսի 30. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  10. ↑ «IFM DOES NOT ACCEPT PM'S ELECTION RESULT IN SOLOMON ISLANDS» (անգլերեն). Pacific Islands Development Program/East-West Center. Center for Pacific Islands Studies/University of Hawai‘i at Manoa. 2000 թ․ հուլիսի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  11. ↑ «NEW SOLOMON ISLANDS PRIME MINISTER KEMAKEZA GRATEFUL FOR WIN» (անգլերեն). Pacific Islands Development Program/East-West Center. Center for Pacific Islands Studies/University of Hawai‘i at Manoa. 2001 թ․ դեկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  12. ↑ «RINI ELECTED SOLOMONS PRIME MINISTER» (անգլերեն). PIR. 2006 թ․ ապրիլի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  13. ↑ «SOGAVARE ELECTED SOLOMONS PRIME MINISTER» (անգլերեն). Solomon Star. 2006 թ․ մայիսի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  14. ↑ «Solomons Prime Minister Wins No-Confidence Vote» (անգլերեն). VOA News. 2006 թ․ հոկտեմբերի 11. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին. {{cite web}}: Invalid |url-status=404 (օգնություն)
  15. ↑ «Australia-Solomons diplomatic row escalates» (անգլերեն). Gulf News. 2006 թ․ հոկտեմբերի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  16. ↑ «Solomon Islands PM offices raided» (անգլերեն). BBC. 2006 թ․ հոկտեմբերի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  17. ↑ «Solomon Islands Prime Minister ousted» (անգլերեն). The Sydney Morning Herald. 2007 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  18. ↑ «Solomon Islands MPs elect new PM» (անգլերեն). Xinhua News Agency. 2007 թ․ դեկտեմբերի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  19. ↑ «Solomons PM loses no-confidence vote». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 3-ին.
  20. ↑ «Приморский учёный: Как ситуация на Соломоновых островах скажется на России?». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
  21. ↑ «Армия и полиция Австралии отправляются на Соломоновы острова, где не стихают беспорядки». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
  22. ↑ «Протестующие грабят магазины и поджигают дома в столице Соломоновых Островов Хониаре». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
  23. ↑ «Премьер Соломоновых Островов призвал граждан прекратить акции протеста в столице». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
  24. ↑ Agence France-Presse and Reuters (2021 թ․ նոյեմբերի 29). «Fiji sends 50 peacekeepers to Solomon Islands». the Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 30-ին. {{cite web}}: |author= has generic name (օգնություն)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մանասե Սոգավարե» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մանասե_Սոգավարե&oldid=9809014» էջից