Մահաֆարիդ Ամիր Խոսրավի
| Մահաֆարիդ Ամիր Խոսրավի | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1969 |
| Ծննդավայր | Rudbar, Գիլան, Իրան |
| Մահացել է | մայիսի 24, 2014 |
| Մահվան վայր | Էվին բանտ, Թեհրան, Իրան |
| Քաղաքացիություն |  Իրան |
| Մասնագիտություն | ձեռնարկատեր և գործարար |
Մահաֆարիդ Ամիր Խոսրավի (պարս.՝ مه‌آفرید امیرخسروی), 1969, Rudbar, Գիլան, Իրան - մայիսի 24, 2014, Էվին բանտ, Թեհրան, Իրան), հայտնի է նաև որպես Ամիր Մանսուր Արիա, իրանցի գործարար, որը մահապատժի է ենթարկվել 2011 թվականին իրանական յուրացումների սկանդալում իր մասնակցության համար[1]։ Ժամանակին նա համարվում էր Իրանի ամենահարուստ մարդը[2]։ 2012 թվականի ապրիլին արված ուսումնասիրությամբ ենթադրում էր, որ ցուցակում ընդգրկվելու դեպքում նա կզբաղեցնի 290-րդ տեղը Ֆորբսի աշխարհի ամենահարուստ մարդկանց շարքում[3]։
Կյանք և գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խոսրավին ավարտել է միջնակարգ դպրոցը և ընդունվել Զանջանի Իսլամական Ազատ համալսարան՝ ինժեներ մասնագիտությամբ, սակայն վեց կիսամյակից հետո աշխատանքից ազատվել է 6,23 GPA-ով (Իրանական գնահատման համակարգ)[4]։ Խոսրավին զինվորական ծառայությունն ավարտել է 1993 թվականին[5]։
Նա և իր եղբայրը անասնաֆերմա ունեին, երբ Խոսրավին սկսեց վարկեր ստանալ 2005-2006 թվականներին։ Այդ ժամանակ նա իր ընտանիքի հետ հիմնեց Aria Investment Development Company մասնավոր ընկերություն։ Խոսրավին ընդլայնել է իր հարաբերությունները բանկերի հետ և 2010 թվականին խնդրել է հիմնել իր սեփական բանկը, որը հիմնադրվել է նույն թվականին։ Ըստ Իրանի խորհրդարանի անդամ Մոհամմադ Ռեզա Խաբբազի, Խոսրավին աջակցություն է ունեցել որոշ պետական պաշտոնյաների կողմից և օգտագործել է այդ ազդեցությունը բազմաթիվ ընկերությունների մեծ բաժնետոմսեր և հեկտարներով հողեր գնելու համար շուկայական արժեքից շատ ցածր գներով[5]։
Մինչև 2011 թվականը Խոսրավիի բիզնես հոլդինգները ներառում էին ավելի քան 35 ընկերություններ, որոնք զբաղված էին տարբեր բիզնես սեգմենտներով, ներառյալ հանքային ջուրը, մսի ներմուծումը և ֆուտբոլային ակումբը։ Նրա կարողությունը գերազանցել է 1 միլիարդ ԱՄՆ դոլարը[1]։
2011 թվականին Իրանի առաջատար բանկերից մեկում՝ Bank Saderat-ում խարդախ վարկերի վերաբերյալ հետաքննություն է սկսվել։ Պարզվել է, որ Խոսրավին 2007 թվականից սկսած կեղծ փաստաթղթերով 2,6 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի վարկեր ստացած սխեմայի հեղինակն էր[6]։ Այս սխեմայի համաձայն, բանկերի կառավարիչները կաշառք են ստացել Aria Investment Development Company-ի կողմից՝ ընդունելով կեղծ փաստաթղթերը[7]։ Այնուհետև այդ վարկերն օգտագործվում էին պետական ձեռնարկություններ գնելու համար՝ փաստացի մասնավորեցնելով ընկերությունները՝ օգտագործելով պետական միջոցները, քանի որ վարկերը չէին մարվելու[8]։ Հետաքննության համաձայն՝ Խոսրավիի ընկերության արժեքը 2006 թվականի հունիսին կազմել է 50 մլն թուման, իսկ մինչև 2009 թվականը հասել 20 միլիարդի[9][10]։
Խոսրավին մեղադրվում էր «երկրային կաշառակերության» մեջ, որը նրան դարձրել է Աստծո թշնամի և մահապատժի արժանի։ Իր դատավարության ժամանակ նա խոստովանել է, որ կաշառել է Մահմուդ Ռեզա Խավարիին՝ Bank Melli-ի նախկին ղեկավարին և մյուսներին ավելի քան 3 միլիոն ԱՄՆ դոլարով[11]։ Ընդհանուր առմամբ 39 մարդ դատապարտվել է 1979 թվականի Իրանի հեղափոխությունից ի վեր ամենամեծ խարդախության գործով[1]։ Հետաքննության ընթացքում ենթադրվում էր, որ նախագահ Մահմուդ Ահմադինեժադը Խոսրավիի հանցակիցն է[8]։ Ահմադինեժադը հարցաքննվել է յուրացումների սխեմային իր առնչության համար, սակայն որևէ կապ չի ապացուցվել[7]։
Խոսրավին կախաղանի միջոցով մահապատժի է ենթարկվել Թեհրանի Էվին բանտում 2014 թվականի մայիսի 24-ին[12]։ Մահապատժի կիրառումը դադարեցնելու մասին բողոքը մերժվել է Իրանի Գերագույն դատարանի կողմից մահապատժի ենթարկվելուց մեկ շաբաթ առաջ[13] : Նրա մահից հետո կինը՝ Սառա Խոսրավին, ասել է, որ ամուսնու մահվան մասին տեղեկացել են լուրերի միջոցով և չի հավատում, քանի դեռ իրենց փաստաբանը չի կարողացել տեսնել դիակը և հաստատել մահը։ Նա ասել է, որ մահապատժից մեկ օր առաջ իրենց վերջին հանդիպման ժամանակ Մահաֆարիդը լավ վիճակում է եղել և դեռ հույս է ունեցել, որ վճիռը կփոխվի[14]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
3000 միլիարդ թումանի յուրացման սկանդալ Իրանում
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Իրանում մահապատժի է ենթարկվել 2.8 միլիարդ դոլար գողացած գործարարը
- Миллиардер Хосрави казнен в Иране за махинации
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Iran billionaire executed over $2.6B bank fraud». USA Today. AP. 2014 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ «Richest man of Islamic Republic and main suspect of big banking fraud hanged in Evin prison!». Lenz Iran. Iranian.com. 2014 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ شریفی, هادی (2012 թ․ մայիսի 8). امیر خسروی ، دویست و نودمین ثروتمند جهان (պարսկերեն). Alef. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 25-ին.
- ↑ مه‌آفرید امیر خسروی که بود؟ / از تولید جعبه میوه و کار روی پیکان تا تأسیس داماش و بانک آریا (պարսկերեն). Alef. 2014 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 26-ին.
- ↑ 5,0 5,1 جديدترين جزئيات از جلسه غیرعلنی مجلس در گفت‌وگوی مشروح فارس با خباز؛ واگذاری صدها هکتار زمین به 'اختلاس‌گر بزرگ' در کیش و کاشانک با قیمت متری 16ريال. Jomhourieslami (պարսկերեն). 2011 թ․ սեպտեմբերի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ Dareini, Ali Akbar (2011 թ․ հոկտեմբերի 30). «Iran parliament to question Ahmadinejad». NBC News. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ 7,0 7,1 «Iran Hangs Billionaire Over $2.6bn Bank Fraud». Sky News. 2014 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ 8,0 8,1 «Iran Accuses Businessman of Bank Fraud». The New York Times. AP. 2011 թ․ սեպտեմբերի 12. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ «جدیدترین اطلاعات درباره متهم به سوء استفاده 2800 میلیارد تومانی». همشهری آنلاین. 2011 թ․ սեպտեմբերի 22. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 25-ին.
- ↑ «از تولید جعبه میوه و کار روی پیکان تا تأسیس داماش و بانک آریا». مشرق نيوز. 2014 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 25-ին.
- ↑ «Defendant of big banking fraud in court: I paid 3 million Dollar bribe to Bank Melli manager fugitive to Canada!». Lenz Iran. 2012 թ․ փետրվարի 18. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ مه آفرید اعدام شد (պարսկերեն). خبرگزاری مهر. 2014 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ «Iranians execute billionaire businessman following bank fraud». Iran Herald. 2014 թ․ մայիսի 24.
- ↑ اولین مصاحبه همسر مه‌آفرید پس از اعدام: او دیروز درخواست تلفن داشت (պարսկերեն). پايگاه خبری تحليلی فرارو. 2014 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.