Մահապատիժը Հունաստանում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ժամանակակից Հունաստանում մահապատիժն իրականացվում էր գիլյոտինով (մինչև 1913 թվականը) կամ գնդակահարության միջոցով։ Վերջին անգամ մահապատիժը կիրառվել է 1972 թվականին ռազմական խունտայի կառավարման ժամանակ, իսկ մահապատիժը փուլ առ փուլ վերացվել է 1975-2005 թվականներին։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հունաստանի Անկախության պատերազմի ժամանակ մահապատիժներն իրականացվում էին հրազենով, թեև երբ միապետությունը 1834 թվականին ներմուծեց քրեական օրենսգիրքը, մահապատժի միակ մեթոդը գիլյոտինն էր[1]։ 1847 թվականին յուրաքանչյուր մահապատժի համար գիլյոտին տրամադրելու դժվարությունները[2] ստիպեցին կառավարությանը ստեղծել հրաձգային ջոկատ՝ որպես մահապատժի այլընտրանքային մեթոդ։ Երկուսն էլ կօգտագործվեին այնքան ժամանակ մինչև 1929 թվականին գնդակահարությունը դառնար մահապատժի միակ միջոցը (վերջին մահապատիժը գիլյոտինով տեղի ունեցավ 1913 թվականին)։ 1946-1949 թվականներին Հունաստանի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ ավելի քան 3000 մարդ մահապատժի է ենթարկվել[3]։ Վերջին մահապատիժը տեղի է ունեցել 1972 թվականի օգոստոսի 25-ին, երբ 27-ամյա Վասիլիս Լիմբերսը սպանել է կնոջը, զոքանչին և երկու երեխաներին (նա ողջ-ողջ այրել է նրանց սեփական տանը) Կրետե կղզում[4]։

Մահապատիժը չեղարկվեց խաղաղ ժամանակ հանցագործությունների համար, բացառությամբ պատերազմի ժամանակ պետական դավաճանության համար, 1975 թվականի Սահմանադրության 7-րդ հոդվածով[5]։ Նախկինում հունական խունտայի երեք առաջատար անդամներ Գեորգիոս Պապադոպուլոսը, Ստիլիանոս Պատտակոսը և Նիկոլաոս Մակարեզոսը մահապատժի էին դատապարտվել ժամանակ ապստամբության համար, սակայն Կարամանլիսի կառավարությունը այդ պատիժները փոխարինեց ցմահ բանտարկությամբ։

1997 թվականին Հունաստանը վավերացրել է Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագրի երկրորդ կամընտիր արձանագրությունը, որի նպատակն է վերացնել մահապատիժը. Այնուամենայնիվ, վերապահում է արվել, որով թույլատրվում է մահապատիժ կիրառել ամենածանր հանցագործությունների, այն է՝ դավաճանության համար, որը կատարվել է պատերազմի ժամանակ։ Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի թիվ 6 արձանագրությունը, որը նախատեսում է մահապատժի վերացում խաղաղ ժամանակներում, վավերացվել է 1998 թվականին[6]։

Հունաստանը վերացրել է մահապատիժը բոլոր հանցագործությունների համար 2004 թվականին[7]։ 2005 թվականին Հունաստանը վավերացրել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի թիվ 13 արձանագրությունը, որը վերաբերում է մահապատժի վերացման բոլոր հանգամանքներում[8]։

«Ոսկե արշալույս» կուսակցությունը 2013 թվականին կոչ արեց վերականգնել մահապատիժը բռնի հանցագործությունների համար դատապարտված ներգաղթյալների համար[9]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Vojtěch Jirat-Wasiutyński (2007). Modern Art and the Idea of the Mediterranean. University of Toronto Press. էջ 164. ISBN 978-0-8020-9170-3.
  2. The Athenæum. 1847. էջ 882.
  3. Mark Mazower (2000 թ․ հունվար). After the War was Over: Reconstructing the Family, Nation, and State in Greece, 1943-1960. Princeton University Press. էջ 81–. ISBN 0-691-05842-3.
  4. "1972: Vassilis Lymberis, the last executed in Greece", Executed Today, accessed 24 November 2015
  5. Philippos K. Spyropoulos; Théodore Fortsakis (2009). Constitutional Law in Greece. Kluwer Law International. էջ 221. ISBN 978-90-411-2878-2.(չաշխատող հղում)
  6. Chart of signatures and ratifications of Treaty 114, Council of Europe Treaty Office, accessed 24 November 2015
  7. "International Views on the Death Penalty" Արխիվացված 2012-11-06 Wayback Machine, Death Penalty Focus, accessed 24 November 2015
  8. Chart of signatures and ratifications of Treaty 187, Council of Europe Treaty Office, accessed 24 November 2015
  9. "Golden Dawn Seeks Death For Violent Migrants", Greek Reporter, 31 March 2013

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]