Հարություն Հանեսյան
| Հարություն Հանեսյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 30, 1911 Կոստանդնուպոլիս կամ Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[1] |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Մահացել է | մարտի 7, 1987 (75 տարեկան) |
| Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր, երաժիշտ, ջութակահար և երաժշտության ուսուցիչ |
| Գործիքներ | ալտ |
Հարություն Հանեսյան (դեկտեմբերի 30, 1911, Կոստանդնուպոլիս և Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[1] - մարտի 7, 1987), հայազգի ջութակահար և կոմպոզիտոր Թուրքիայում[2]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հանեսյանը ծնվել է 1911 թվականի դեկտեմբերի 30-ին Օսմանյան կայսրության Ստամբուլ քաղաքում։ Սովորել է Եսայան վարժարանում[3], ապա՝ Ռոբերտ քոլեջում, որն ավարտել է 1931 թվականին։
Իր ակադեմիական գործունեությանը զուգահեռ՝ Հանեսյանը ջութակի և տեսության դասեր է վերցրել կոմպոզիտոր Հարություն Սինանյանից։ Տեղի «Երիտասարդ մարդկանց քրիստոնեական ասոցիացիայի» հրավերով նա և իր քույրը՝ դաշնակահարուհի Անահիդ Հանեսյանը, 1932 թվականի մայիսի 29-ին հանդես եկան համատեղ ասմունքով՝ սկիզբ դնելով երաժշտական կարիերային։
1944 թվականին Հանեսյանը միացել է տեղի սիմֆոնիկ նվագախմբին, որը ստեղծվել է կոմպոզիտոր Ջեմալ Ռեշիթ Ռեայի ղեկավարությամբ, և մնացել է անսամբլում մինչև 1972 թվականին իր հրաժարականը։ Նվագախմբում աշխատելու ժամանակ նա բազմաթիվ հնարավորություններ է ունեցել կամերային երաժշտություն նվագելու Էդգար Մանասի, Էքրեմ Զեքի Ունի, Լիկո Ամարի, Ֆերդի Ստատցերի և Հուսեյն Սադեդդին Արելի հետ։ Հանրային համերգներից շատերը ձայնագրվել և հետագայում հեռարձակվել են Ստամբուլի քաղաքային ռադիոկայանով։
Նվագախմբից հեռանալուց հետո Հանեսյանը 1973 թվականին հիմնել է իր սեփական կամերային նվագախումբը և իր ստեղծագործություններից շատերը կատարել Ստամբուլում և այլուր։ Նա ձայնագրեց ձայնասկավառակ, որը ներառում էր իր որոշ գործիքային երաժշտություններ և վոկալ ստեղծագործություններ, որոնք կատարում էր սոպրանո Ալիս Մանուկյանը։
Հանեսյանը գրել է մոտ 50 ստեղծագործություն, որոնց մեծ մասը հրատարակվել է Ստամբուլում, իսկ որոշները՝ Փարիզում, Մաքս Էշիգի կողմից[4]։ Նրա երաժշտության զարկերակը հիշեցնում է ժողովրդական ռիթմերը։ Դրանք հիմնականում գործիքային են, որոնցից մի քանիսը կոմպոզիտորը ընտրել է ալտի համար։ Գերմանահայ դիրիժոր Ռոլֆ Հակոբը Հանեսյանի ստեղծագործությունները տարածել է Գերմանիայի տարբեր քաղաքներում։
Հարություն Հանեսյանը մահացել է 1987 թվականի մարտի 7-ին։ Թաղված է Շիշլիի հայկական գերեզմանատանը։
Կոմպոզիցիաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նվագախումբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ռապսոդիա ջութակի և լարային նվագախմբի համար
- Ռապսոդիա հոբոյի և լարային նվագախմբի համար
- Ռոմանս թավջութակի և լարային նվագախմբի համար
- Բագատել թիվ 1 կամերային նվագախմբի համար
- Բագատել թիվ 2 ֆլեյտայի և լարային նվագախմբի համար
- Պրելյուդ կամերային նվագախմբի համար
- Բալետի տեսարան (Բալետի տեսարան) կամերային նվագախմբի համար
- Դիվերտիսմենտ լարային նվագախմբի համար
Կամերային երաժշտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Օր (Օրորոցային) ջութակի և դաշնամուրի համար
- Նոկտյուրն ալտի (կամ թավջութակի) և դաշնամուրի համար
- Մենուետ ալտի (կամ թավջութակի) և դաշնամուրի համար
- Élégie ալտի (կամ թավջութակի) և դաշնամուրի համար
- Fantaisie concertante ալտի և դաշնամուրի համար
- Andantino ալտի (կամ ջութակի) և դաշնամուրի համար (1960)
- Pastoral et rondo ալտի և դաշնամուրի համար (1960)
- Prélude et Caprice ալտի և դաշնամուրի համար (1960)
- Ռոմանս ալտի և դաշնամուրի համար (1962)
- Duo-sérénade ջութակի և ալտի համար
- Հենդելի, Տելեմանի, Դիտերսդորֆի, Հոֆմայստերի, Ստամիցի և Զելթերի կադենցիա ալտի կոնցերտների համար
Դաշնամուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Fête (փառատոն)
- Հինկալա (Հայկական ժողովրդական երգ)
- Larghetto և allegro vivo
- Menuet en sol
- Vision
- Burlesque
Վոկալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ղաբամա
- Կուժն առա
- Գնա, գնա
- Օրոր (Օրորոցային)