Էդգար Մանաս

Էդգար Մանաս
Հիմնական տվյալներ
Ի ծնե անուն	արմտ. հայ.՝ Էտկար Մանաս
Ծնվել է	ապրիլի 12, 1875; Կոստանդնուպոլիս
Երկիր	Օսմանյան կայսրություն և Թուրքիա
Մահացել է	մարտի 9, 1964 (88 տարեկան); Ստամբուլ, Թուրքիա
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր և դիրիժոր
Աշխատավայր	Ստամբուլի համալսարանի պետական կոնսերվատորիա
Կրթություն	Մուրադ-Ռափայելյան վարժարան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մանաս (այլ կիրառումներ)

Էդգար Մանաս (ապրիլի 12, 1875(1875-04-12)^[1], Կոստանդնուպոլիս^[1] - մարտի 9, 1964(1964-03-09)^[1], Ստամբուլ, Թուրքիա^[1]), հայազգի կոմպոզիտոր, դիրիժոր, երաժշտագետ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էդգար Մանասը ծնվել է [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլս]ում] Օսմանյան Կայսրության Պետական պարտքի կառավարչության թարգմանիչ Ալեքսանդր Մանասի ընտանիքում։ 13 տարեկան հասակում հաճախել է Վենետիկի Մուրադ-Ռափայելյան վարժարան^[2]։ Վենետիկում երաժշտության դասեր է առել պրոֆեսոր Տրիվելինիից։ 1894 թվականին դպրոցն ավարտելով՝ վերադարձել է Կոստանդնուպոլիս։ Երաժշտական կրթություն ստանալու նպատակով կրկին մեկնել է Իտալիա, հաստատվել Պադովայում, աշխատել կոմպոզիտոր Լուիջի Բոտացոյի հետ։

1905 թվականից Կ. Պոլսում ղեկավարել է «Գաղիա» երգչախումբը, հանդես եկել համերգներով՝ արժանանալով ֆրանսիական կառավարության «Ակադեմիայի պսակավոր» տիտղոսին։ Եղել է նաև «Քնար», «Արվեստասեր» միությունների երգչախմբերի, նվագախմբերի ղեկավարը։ 1923 թվականից դասավանդել է Կ. Պոլսի կոնսերվատորիայում (սաներից են Ա. Պարթևյանը, Գ. Ղազարոսյանը)։ Գրել է լարային կվարտետ, «Սիմֆոնիկ ալեգրո», «Արևելյան ռապսոդիա», բազմաձայն պատարագ և այլն։ 1927 թվականին Փարիզում հրատարակվել է Մանասի «Իշխանաց կղզիներ» դաշնամուրային սյուիտների ժողովածուն^[3]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոգևոր ստեղծագործություններ

Խորհուրդ խորին, Հրեշտակային, Ի բարութեանց, Յայս յարկ, Ամէն. եւ ընդ հոգւոյդ քում, Օրհնեցից զՏէր (1912)
Հինգ հոգևոր երգ - Նշանաւ, Ի յամուլ երկրէ, Մայր լուսոյն, Տէր թագաւորեաց, Ով երանելիդ
Երգեցողութիւն Ս. Պատարագի (1962)

Աշխարհիկ-խմբերգական

Աղբիւրին առջև
Աշնանային
Որսկան աղբէր, Գութանի երգը
Իմ մահը
Լոյսդ տեսայ
Ծաղիկ մ՚է սիրտն
Հինգ խմբերգ - Վարդերգ, Գարուններ, Գարնան անձրև, Կեանքը, Բաղձանք

Դաշնամուրային

Անցեալին
Դարդըս լացէք
Երեք երգեր - Հրաւէր, Գիշերային, Գարնանային
Ըղձանք
Հին մեղեդին, Երգ
Սիրերգ
Հծծիւններ
Պեպո

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ Ս. Թէոդորեան։Պատմութիւն Մուրատեան վարժարանի։ Paris, 1857, Vol. I.
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 214)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[2] Ս. Թէոդորեան։Պատմութիւն Մուրատեան վարժարանի։ Paris, 1857, Vol. I.

[3] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.

[1]

[2]

[3]