Հանդուրժողականության միջազգային օր
| Հանդուրժողականության միջազգային օր | |
|---|---|
| Տեսակ | միջազգային օր |
| Ամսաթիվ | Նոյեմբերի 16 |
| Հաստատված | 1995 |
| Անվանված է | Հանդուրժողականություն |
| Կայք | unesco.org/en/days/tolerance(անգլ.), unesco.org/fr/days/tolerance(ֆր.), unesco.org/es/node/66765(իսպ.), unesco.org/ru/days/tolerance(ռուս.), unesco.org/ar/days/tolerance(արաբ.) և unesco.org/zh/days/tolerance(չին.) |
Հանդուրժողականության միջազգային օր (ՄԱԿ-ի պաշտոնական լեզուներով՝ անգլ.՝ International Day for Tolerance, իսպ.՝ Día Internacional para la Tolerancia), ամենամյա տոն, որը նշվում է նոյեմբերի 16-ին[1]։ Այս միջազգային օրը հանդիսավորությամբ հռչակվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Հանդուրժողականության սկզբունքների հռչակագրում», որը հաստատվել է 1995 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի 28-րդ գլխավոր կոնֆերանսում (№ 5.61 բանաձև)[2][3]։
Ըստ հռչակագրի՝ հանդուրժողականություն նշանակում է հարգել, ընդունել և ճիշտ հասկանալ աշխարհի մշակույթների հարուստ բազմազանությունը, ինքնարտահայտման ձևերն ու մարդկային անհատականության միջոցները։ Հռչակագիրը սահմանում է, որ «մարդիկ իրենց բնույթով տարբերվում են արտաքին տեսքով, դիրքով, խոսքով, վարքագծով և արժեքներով, իրավունք ունեն ապրել աշխարհում և պահպանել իրենց անհատականությունը»[4]։
Հռչակագիրը դիտարկում է անհանդուրժողականության հետևանքով մարդկությանը սպառնացող վտանգները, առաջարկում անհանդուրժողականության դեմ պայքարի մեթոդներ և ծրագրեր։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1997 թվականին ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեան (№ A/RES/51/95 բանաձև) նաև ՄԱԿ-ի անդամ պետություններին առաջարկել է նշել այն որպես Միջազգային օր։ Գլխավոր ասամբլեան այս բանաձևում հղում է կատարում հանդուրժողականության վերաբերյալ ՄԱԿ-ի տարվա մասին իր որոշումներին, վկայակոչում է ՄԱԿ-ի կանոնադրությունը, որում սահմանվում է, որ հանդուրժողականության սկզբունքը պետք է կիրառվի պատերազմների կանխման ժամանակ, նկատի է առնում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի որոշումը Հանդուրժողականության սկզբունքների հռչակագիրը հաստատելու մասին։
Հանդուրժողականության միջազգային օրվա կապակցությամբ 2005 թվականին հղած իր ուղերձում ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարն ասել է, որ անհանդուրժողականության դեմ պայքարը ՄԱԿ-ի գործունեության գլխավոր ուղղություններից մեկն է։ Բնակչության աճի և միգրացիայի ավելացման պայմաններում ամբողջ աշխարհում այլատյացության և ծայրահեղականության աճ է տեղի ունեցել։ Հանդուրժողականություն, ինչպես ուղերձում է ասվել, նշանակում է, որ պետք է ավելի շատ բան իմանալ միմյանց մասին, բացահայտել միմյանց ավանդույթներն ու հավատալիքները։ Պետք է հարգել միմյանց որպես անհատներ, որոնք ինքնուրույն են որոշում իրենց ինքնօրինակությունը, կրոնական և մշակութային պատկանելությունը, որպես անհատներ, որոնք հասկանում են, որ մենք կարող ենք գնահատել մեր առանձնահատկությունները՝ չատելով մյուսներինը։
ՅՈՒՆԵՍԿՕ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1995 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն Մադանջիթ Սինգհի մրցանակ է սահմանել հանդուրժողականության և ոչբռնության խրախուսման համար։ Մրցանակը սահմանվել է Մադանջիթ Սինգհի (Madanjeet Singh) միջոցներով։ Շնորհվում է երկու տարին մեկ անգամ՝ Հանդուրժողականության միջազգային օրը, կազմակերպություններին և անձանց՝ հանդուրժողականության և ոչբռնության հաստատման գործունեության համար։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ոչբռնության միջազգային օր
- Խաղաղության միջազգային օր
- Ռասայական խտրականության վերացման պայքարի միջազգային օր
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Հանդուրժողականութեան միջազգային օր». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
- ↑ Nations, United. «International Day for Tolerance». United Nations (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
- ↑ "Declaration of Principles on Tolerance", UNESCO, 1995. (PDF:)
- ↑ «International Day for Tolerance». www.timeanddate.com (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հանդուրժողականության միջազգային օրը ՄԱԿ-ի կայքում(ռուս.)
- Հանդուրժողականության սկզբունքների հռչակագիր(ռուս.)
- Փախստականների կարգավիճակին վերաբերող 1967 թվականի արձանագրություն(ռուս.)
- Ազգային կամ էթնիկ, կրոնական և լեզվական փոքրամասնություններին պատկանող անձանց իրավունքների հռչակագիր(ռուս.)
- Վիեննայի հռչակագիրը և Մարդու իրավունքների համաշխարհային համաժողովի գործողությունների ծրագիր(ռուս.)
- Կրթության ոլորտում խտրականության դեմ պայքարի կոնֆերանս(ռուս.)
- ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հանձնարարականը կրթության ոլորտում խտրականության դեմ պայքարի մասին(ռուս.)