Համաաֆրիկյան վճարահաշվարկային համակարգ
Համաաֆրիկյան վճարահաշվարկային համակարգ (Pan African Payments Settlement System (PAPSS)), տարբեր տեղական արժույթներով միջսահմանային վճարումների կատարման համաաֆրիկյան համակարգ իրական ժամանակի ռեժիմով։ Այն սկսել է գործել 2022 թվականի հունվարի 13-ից[1] Աֆրիկյան միության և Աֆրիկյան ներմուծման և ատահանման բանկի(Afreximbank) կողմից ի լրումն Աֆրիկյան մայցամաքային ազատ առևտրի գոտու (AfCFTA) ծրագրին, հետագայում, մինչև 2024 թվականի վերջ, Կարիբյան շրջանում ներդնելու հեռանկարով։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
PAPSS-ի մասին առաջին հիշատակումը եղել է 2019 թվականի հուլիսի 7-ին[2] Նիամեում Աֆրիկյան միության Ասամբլեայի 12-րդ արտահերթ նիստում, որտեղ Նիգերիան արտահայտվեց AfCFTA գործառնական փուլի մեկնարկի օգտին[3]։ Համակարգը գործարկվել է որպես փորձնական ծրագիր Արևմտյան Աֆրիկայի արժութային գոտու (WMZ) 6 երկրների միջև ՝ նախքան հանրությանը հասանելի դառնալը[2]։ 2023 թվականին Կարիբյան համայնքի մի քանի երկրներ[4] սկսեցին իրականացնել փորձնական հարթակ ՝ օգտագործելով Համաաֆրիկյան վճարահաշվարկային համակարգը ՝ Կարիբյան ավազանի և Աֆրիկայի միջև առևտուրը հեշտացնելու համար[5][6]։
Այդ քայլը համընկել է Afreximbank-իմ կողմից Կարիբյան տարածաշրջանը Աֆրիկայի Սփյուռքը վեցերորդ տարածաշրջան հայտարարելու և Կարիբյան Բարբադոս կղզում գրասենյակի բացման հետ։ PAPSS-ը նախատեսվում է իրականացնել Կարիբյան ավազանի այն երկրների շրջանում, որոնք արդեն համաձայնագիր են կնքել Afreximbank-ի հետ, և դրա մեկնարկը նախատեսվում է 2024 թվականի չորրորդ եռամսյակում[7]։
Աշխատանքի սկզբունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ընկերությունը վճարային գործիք է տրամադրում տեղական բանկին կամ վճարային ծառայության մատակարարին
- Վճարային հրահանգը ուղարկվում է PAPSS երկրի կենտրոնական բանկի միջոցով և ուղղվում ստացողի բանկային հաշվին
- PAPSS-ը նախորոք կատարում է վճարային հրահանգի բոլոր ստուգումները, ուղարկում այն ստացողի կենտրոնական բանկ և, ի վերջո, տեղական բանկի հաշվին
- PAPSS-ը ուղարկողի և ստացողի Կենտրոնական բանկին տրամադրում է կրեդիտի և դեբետի հաշվարկների հրահանգները։ Կենտրոնական բանկերն իրականացնում են կայուն արժույթով գործարքի հաշվարկներ ՝ օգտագործելով Afreximbank-ը որպես հաշվարկային գործակալ։
- Միջսահմանային վերջնական հաշվարկներից հետո ստացողը ստանում է իր գումարը տեղական արժույթով[8]։
PAPSS-ը ամենօրյա ռեժիմով հաշվարկներ է իրականացնում առանձին աֆրիկյան արժույթների բոլոր տրանսակցիաների գծով՝ փոխհաշվարկներ կատարելով մինչ կեսգիշեր։ Այնուհետև կենտրոնական բանկերը կարգավորում են մնացած տարբերությունները։ Հաջորդ օրը վճարումների և հաշվարկների գործընթացը սկսվում է զրոյից[9]։
Մասնակիցներ[10][խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գանայի բանկ
- Նիգերիայի Կենտրոնական բանկ
- Լիբերիայի Կենտրոնական բնակ
- Գվինեայի Հանրապետության Կենտրոնական բանկ
- Սիերա-Լեոնեյի բանկ
- Զիմբաբվեի պահուստային բանկ
- Ջիբութիի Կենտրոնական բանկ
- Զամբիայի բանկ
- Քենիայի Կենտրոնական բանկ
- Գամբիայի Կենտրոնական բանկ[10]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ifeanyi, Ubah Jeremiah (2022 թ․ հունվարի 14). «PAPSS officially launched to aid payment transaction across Africa». Nairametrics (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 16-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Santosdiaz, Richie (2022 թ․ հունիսի 25). «Overview of The Pan-African Payment and Settlement System PAPSS». The Fintech Times (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 16-ին.
- ↑ «Decisions of the 12th Extraordinary Session of the Assembly | African Union». au.int. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 16-ին.
- ↑ Thiongane, Papa Samba (2023 թ․ հոկտեմբերի 26). «CARICOM Central Banks adopt PAPSS for intra-regional trade transactions». Pan-African P&SS (published 2023 թ․ հոկտեմբերի 27). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 27-ին.
- ↑ Chance, Kenton X. (2023 թ․ հունիսի 20). «11 CARICOM countries to pilot Africa trade payment system». iWitness News. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 27-ին.
- ↑ Forde-Craigg, Sheena (2022 թ․ սեպտեմբերի 2). «Establishing Direct Airlift Between African And The Caribbean». Ministry of Foreign Affairs and Foreign Trade. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 27-ին.
- ↑ Clark, Joanne (2023 թ․ օգոստոսի 12). «Afreximbank unveils Caribbean office in Barbados». Caribbean National Weekly. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 27-ին.
- ↑ «AfCFTA: AFREXIMBANK to facilitate pan-African payment system with Arabs – Mediatracnet» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ «Pan-African Payment and Settlement System». International Trade Administration (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ 10,0 10,1 «Network». PAPSS (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.