Կնոջ օրդինացիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Կնոջ օրդինացիա, կանանց նվիրում հոգևորականի կոչմանը։ Տարածված է ոչ բոլոր համաշխարհային կրոններում։

Հին աշխարհ և հեթանոսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանանց կողմից քահանայական գործառույթների կատարումը վկայում են Հին Եգիպտոսի, Հին Միջագետքի, Հունաստանի և Հռոմի աղբյուրները։ Ըստ Մարիա Գիմբուտասի հայեցակարգի՝ այն տարածված էր նաև նախա-հնդեվրոպական Եվրոպայում։

Նաև կին քահանաները տարածված են Աֆրիկայի, Ամերիկայի, Ավստրալիայի և Օվկիանիայի ժամանակակից հեթանոսական պաշտամունքներում։

Հուդդայականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թալմուդական և հետթալմուդական շրջանում ուղղափառ հուդայականությունը մերժեց կանանց ռաբբի դառնալու հնարավորությունը։ 19-րդ դարում ռաբբի հասիդկա Հաննա-Ռահելի Վերբերմախերի աշխատանքի հայտնի դեպքը օրթոդոքսների կողմից նախադեպ չէր համարվում։ Մյուս կողմից, սկսած 1930-ական թվականներից ի հայտ են գալիս նախ ռեֆորմիստական հուդդայականության կողմնակիցների կողմից ռաբբի կանանց նշանակման մեկուսացված դեպքեր, որոնք ավելի ու ավելի են տարածվում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո, իսկ հետո՝ 1990-ականներին և դրանից հետո, և կին ռաբբիների օրդինացիայի դեպքեր։ 2016 թվականին Լիլա Կագեդանը դարձավ առաջին կինը, ով աշխատում է որպես Ռաբբի ուղղափառ սինագոգում։

Բուդդայականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուդդիզմում գոյություն ունի միանձնուհիների կանանց ինստիտուտ, բայց ոչ այնքան տարածված, որքան արական վանականությունը։

Հինդուիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հինդուիզմում թույլատրվում է կանանց նախաձեռնել երկու հոգևոր կարգի՝ պուրոհիտ և պուջարի, տղամարդկանց հետ հավասար[1][2]։ Նաև կանայք, ինչպես տղամարդիկ, կարող են գուրու լինել (գուրու դառնալու համար նվիրում չի պահանջվում)։

Իսլամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուննիզմի և շիիզմի չորս մազհաբերը համաձայն են, որ կանայք կարող են լինել իմամներ (առաջնորդելով աղոթքը) միայն կանանց խմբերի համար։ Մալիքիտի դպրոցը մերժում է կանանց համար նման հնարավորությունը։

Չինաստանում 19-րդ դարից ի վեր կան կանանց մզկիթներ (նուսի), որոնք ղեկավարվում են կին իմամների կողմից[3]։

1994 թվականին իսլամի պրոֆեսոր Ամինա Վադուդը դարձել Է ՀԱՀ-ում առաջին կին իմամը, որը գլխավորել է ուրբաթօրյա աղոթքը Քեյփթաունում[4]։

2004 թվականին 20-ամյա Մարիամ Միրզան ղեկավարել է Տորոնտոյի Էտոբիկոկե մզկիթում Իդ-ալ-Ֆիտրա արարողության երկրորդ կեսը, որն անցկացրել է Միացյալ մուսուլմանական ասոցիացիան[5]։ Նույն թվականին Յասմին Շադիրը ղեկավարեց գիշերային աղոթքը, որին մասնակցում էին ինչպես կանայք, այնպես էլ տղամարդիկ[6]։ Սա ժամանակակից պատմության մեջ առաջին վկայությունն է, երբ կինը ղեկավարում էր մզկիթում ժամերգությունը[6]։

Սինտոիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սինտո քահանա և քրմուհի

Նախապատերազմյան շրջանում կային քահանաներ-սաին (斎院), կայսեր ազգականները իգական գծով։ Սաինը, որպես կանոն, չի ամուսնացել, չնայած կան բացառություններ այս կանոնից։

Հետպատերազմյան շրջանում տարածված էր կանացի քրմականությունը որպես ամբողջություն[7]։

Դաոսականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դաոիզմում քահանաները կարող են լինել ինչպես տղամարդիկ, այնպես էլ կանայք[8]։

Զրադաշտականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զրադաշտական քահանաները կարող են լինել միայն տղամարդիկ[9]։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Pallavi, Aparna (2008 թ․ փետրվարի 26). «Indian City Opens Doorway to Female Hindu Priests». Womensenews.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  2. «Masti, mehendi mark Karva Chauth in city». Findarticles.com. 2008 թ․ հոկտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  3. Women imams of China Արխիվացված 2012-04-03 Wayback Machine at guardian.co.uk
  4. «First woman to lead Muslim prayers angers traditionalists». Independent.co.uk. 2008 թ․ հոկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  5. «First Muslim woman delivers sermon». Tribuneindia.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  6. 6,0 6,1 «Women as imams». Enc.slider.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  7. «Encyclopedia of Shinto—Home : Shrine Rituals : Gyōji sahō». Eos.kokugakuin.ac.jp. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  8. «China Pictorial». Rmhb.com.cn. 1980 թ․ հունվարի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  9. The Zoroastrian faith: tradition and modern research Արխիվացված 2015-10-19 Wayback Machine By Solomon Alexander Nigosian (pg. 104)
  10. «The Ordination of Women in the Catholic Church Unmasking a Cuckoo's Egg Tradition». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  11. «NO WOMEN IN HOLY ORDERS? The women deacons of the Early Church». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.